Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, ATO Yönetim Kurulu Üyesi Ülkü Karakuş’un moderatörlüğünde gerçekleştirilen ‘Ülkesel coğrafi işaretler, küresel başarılar’ Sempozyumunda kayısıyla ilgili gelinen süreci ve hedefleri anlattı.
ATO Congresium’da gerçekleştirilen sempozyumda konuşan Erkoç, “2001 yılında Türk Patent Enstitüsünde Coğrafi İşaret Belgesini aldık. 2014 yılında Avrupa Coğrafi İşaret Belgesine başvurduk. Bu süreçte ciddi zorluklar çektik ama bunlar tecrübe oldu. Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB)’nin ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katkısını unutmamak gerekir. Çünkü onların desteğiyle oradaki sıkıntıları aşmada bir öncelik tanındı. Neticede biz 2014 yılında müracaattan sonra süreç 2017 yılı Ocak ayında askıya çıktı. 3 aylık bir itiraz süreci vardı. 3 aylık itiraz süreci içerisinde herhangi bir itiraz olmadı. 13 Nisan’da bu süreç doldu. 15 günlük bir ilave süre varmış, o da dolmuş olacak. Tarımsal ürünlerde İncir ve Kayısı Türkiye’de kendini tescillemiş olacak” ifadelerini kullandı.
Erkoç, dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 80’ini Malatya’nın karşıladığını kaydederek, “Kayısı, 110 ülkeye ihracat yaptığımız, ürünün azlığı ve çokluğuna göre değişiyor yıllık 350-400 milyon dolar bir ihracat rakamı söz konusu. Üretimimizin yüzde 10-15’lik kısmını son yıllarda yaş olarak tüketmeye başladık. İç piyasalarda tüketilmeye başladı. Malatya havasından, toprağından oradaki kayısının lezzeti, aroması çok çok farklı. Dünya kuru kayısı ihracatının da yaklaşık yüzde 80’ini Malatya karşılıyor. Sosyal dengeyi oluşturmada gelir dağılımını dengeleyen, 50 bin aileyi de ilgilendiren bir ürün. Sadece kayısının kurutulmasının değil, çekirdeği de Allah’ın bir lütfu. Çekirdeğin içi kozmetik sanayinde ve şekerleme çeşidinde kullanılıyor. Ayrıca çekirdeğin içerisinden çıkan kabuğu da dünyada en çok aktif karbonu ihtiva eden özelliğe sahiptir. 2’nci Organize Sanayi Bölgemizde bir yatırımcımıza yer tahsisi yaptık, bu yıl itibariyle artık çekirdek kabuğunu yakmayıp, aktif karbon üreteceğiz. Türkiye, aktif karbonun tamamen ithal edildiği bir ülke konumunda, Malatya’nın ve Türkiye’nin ekonomisine aktif karbon üretimiyle katkı sunmuş olacak. Herkesin denemesi ve yemesi gerekiyor. Burada açtığımız standımızda ikramlarımız oldu. İç tüketimin artması için bütün vatandaşlarımıza kayısıyı özellikle gün kurusunu sofralarından eksik etmemelerini öneriyorum” diye konuştu.
Coğrafi İşaret Belgesinin önemine de değinen Erkoç, “Kayısının üretimi ve satışında sıkıntımız yok ama biz Avrupa ülkeleriyle rekabet yerine, kendi kendimizle rekabet yaptığımız için fiyat istikrarını yakalama noktasında sıkıntımız var. İşte bu tescillerle birlikte tanıtımı da iyi yaparsak, ambalajlamayı iyi yaparsak, paketlemeyi iyi yaparsak dünya kayısı raf fiyatı 5 milyar dolar, bizim üreticinin eline geçen 300 milyon dolar. Raf fiyatının 12’de 1’i ciddi anlamda rekabeti kendi içimizde birbirimizle yapıyoruz. Önce bunu oturtmamız ve bundan vazgeçmeliyiz. Avrupa Birliğinde ve dünyada söz sahibi olacaksak üreticinin alın terini, emeğini, göz nurunu Avrupa’ya bedava satmamamız gerekir. Bunun içinde güçlü olmamız lazım. Kendi içimizdeki rekabetten vazgeçip, kendi ürünümüzün değerini nasıl artırırız onun üzerinde tüm üreticilerin yoğunlaşması gerekir. Tabi ki bu sürecinde faydası olacak. Biz inşallah bu tescilden sonra ihracatçılarımızla bir araya gelip, bu ambalajlama paketleri üzerinde bu amblemleri koymaları için kendilerine yönlendirmelerimiz olacak. Bundan sonra yaptıkları ihracatı, paketler üzerinde coğrafi işaret damgasını koymalarını kendilerine talep edeceğiz. Bu da ürünün güvenliği açısından önem taşıyor. İleriki dönemde bunun faydalarını göreceğiz” şeklinde konuştu.
MTSO Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, daha sonra, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve TESK Başkanı Bendevi Palandöken’e kayısı hediye etti.
