Van’ın meşhur lezzetleri arasında bulunan ve Van Gölü’nde yaşayan endemik tür olan inci kefaliden yaptırılan tuzlu balıkla turşuluk sebze ve meyveler pazardaki yerini aldı.
Kış mevsiminin yaklaşmasıyla Vanlıları da kışlık yiyecek hazırlama telaşı sardı. Kışlık yiyecek hazırlığı yaptığını dile getiren ev hanımı Saliha Sönmez, “Salatalık, domates, lahana, biber, sirke gibi turşuda kullandığımız malzemelerden aldık. Kış hazırlığı yapıyoruz. Bunlarla turşu kuracağız. Turşuyu bizler annelerimizden öğrendiğimiz şekilde yapıyoruz. Önce bidonumuzu alıyoruz. Bidonun altına nohutlarımızı diziyoruz. Sebzelerimizle sarımsakları aralarına bırakıyoruz. Sirke ve su katıyoruz. Belli bir beklemeden sonra turşumuz hazır oluyor” dedi.
Ev kadınlarının tercihi semt pazarları
Pazarda turşuluk malzeme satan Sait Keskin de bu yıl fiyatların oldukça uygun olduğunu belirterek, “Turşuluk malzemelerin tüm çeşitleri pazarda mevcuttur. Özellikle ev kadınları aldıkları sebzelerin bir kısmını turşuda kullanırken bir kısmını da kurutarak kış aylarında tüketiyorlar. Halkımızın pazarları tercih etmesindeki en önemli etkenlerden bir tanesi de fiyatların uygun olmasıdır. Bizler haftanın yedi günü pazar kurmaktayız. Bu pazarlar her gün bir semtte olacak şekilde ayarlanıyor. Bu şekilde Van’ın her köşesine gitmeye çalışıyoruz. Sonbaharla birlikte turşuluk malzemelere daha ağırlık verdik. Fiyatlara gelince, yeşil fasulye 3-3,5 lira arasında değişiyor. Turşuluk malzemelerimiz 2-2,5 lira arasındadır. Kışlık meyvelerimiz ise bir liradan satılıyor. Lahananın tanesi ise 5 liradır, yani kilosu ortalama 25-30 kuruşa geliyor” diye konuştu.
Yöresel yemeklere lezzet katan kurut tezgahlarda
Peynirciler Çarşısında ise kışlık tuzlu balık ve kurutulmuş süt ürünü olan kurut da tezgâhlardaki yerini aldı. Süt ürünü olan kurutun yöresel yemeklerde kullanıldığını dile getiren Hasan Kayhan, “Yöremizde kurut ya da keşk olarak adlandırılan ve yöresel yemeklerde kullanılan kurut, aslında çökeleğin kurutulmuş şeklidir. Çökeleğin içerisinde olan ayran alınarak elde edilen kurut kış aylarında yöresel yemeklerde, ayran aşında ve Van’ın meşhur yemeği keledoşta kullanılır. Özellikle kırsal kesimdeki kadınlar tarafından yapılan kurut, topak şeklinde yuvarlanır ve sepetlerin üzerine konur. Altı boş olacak şekilde üzerinde ince bir bez örtülerek yapılıyor. Tahmini kuruma süresi 2-3 haftadır. Bunlar kurtulduktan sonra bizlere getirilir. Bizler de burada satışlarını yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
“İnci kefali balığı her evde bulunur”
Van’ın meşhur lezzetlerinden olan ve Van Gölü’nde yaşayan endemik tür olan inci kefali balığının tuzlanarak kurutulmuş hali de sofraların vazgeçilmesi. Şirin Kayhan isimli esnaf, Van Gölünde yetişen tek balık türü olan inci kefalinin yöresel olarak kaya turundan kurutulduğunu anlatarak, “Avlanma yasağının ardından avladığımız balıkları önce temizleyip bol miktarda kaya tuzuna bırakıyoruz. Yaklaşık iki üç gün tuzda bırakılan balıklar kuruyor, daha sonra da kış aylarında tüketmek üzere burada satışa sunuyoruz. Bu belki yüzlerce yıllık geçmişi olan bir gelenektir. O dönemlerde buzdolabı olmadığı için balık bu şekilde muhafaza ediliyor ve kış aylarında da tüketiliyordu. Dedelerimiz, babalarımız yıllarca balığı bu şekilde tüketmiştir. İnci kefali balığı her evde bulunur ve tüketilir” şeklinde konuştu.