Van'da havaların soğumasıyla vatandaşlar soba almak için sobacılara akın etmeye başladı. Sobacılar Çarşısı'nda bulunan soba imalatçılarında yaklaşan kış mevsimi öncesinde yoğunluk yaşanıyor.
Kış mevsiminin yaklaşmasıyla beraber Türkiye’nin soğuk şehirlerinden biri olan Van’da vatandaşların ısınma telaşı başladı. Kış mevsimi öncesi hazırlık yapan vatandaşlar, soba satıcılarının yolunu tuttu. Son dönemlerde doğalgaz kullanımının yaygınlaşması ve soba kullanımının azalmasıyla birlikte kentteki soba satışları da azaldı. Yaz aylarında farklı işlere yönelen soba satıcıları havaların soğumaya başlamasıyla birlikte hazırlıklarını tamamlayıp, mesaiye başladı.
Kışın sobayla ısınacak vatandaşlar, soba, boru ve aparatlarını almak için sobacıların yolunu tutuyor. Soba ticaretiyle uğraşan tüccarlar, havaların soğumasıyla birlikte soba satışlarının arttığını ifade etti.
SOBA FİYATLARI CEP YAKIYOR
Şimdilerde sadece kırsal kesimdeki vatandaşların sobayı tercih ettiğini dile getiren sobacı esnafları, “Satışlarımız yavaş yavaş başladı. Sobalarını evlerine kadar da teslim ediyoruz. 29 Ekim’den sonra yağışların başlamasıyla hava sıcaklıklarının hissedilir derecede düşmesiyle soğuklar başlar. Ekim ayından sonra satışların daha da hızlanacağını düşünüyoruz. Vatandaşlarımız da şimdiden hazırlıklarını yapıyor. Baca temizliğini de öneriyoruz. Bacaların sezon içinde 2-3 ayda bir temizlenmesi gerekiyor. İtfaiyeci arkadaşlarımız da bu konuda uyarılarda bulunuyor. Bizlerde satış yaparken kullanıcılara uyarılarımızı yapıyoruz. Geçen seneki soba fiyatlarıyla bu yılki fiyatları kıyasladığımızda yüzde 100 veya yüzde 100’ün üzerinde bir artış var. Genelde müşteriler ucuz sobaları tercih ediyor. Fiyatlar geçen sene ortalama 200-350 liraydı. Bu sene 500-650 liradan başlayıp bin 900 liraya kadar çıkıyor. Müşteriler ucuz fiyatlı sobaları tercih ediyor. Çok nadir lüks tip tercih eden var. Tabii bir sobayla bitmiyor bunun kömürü var, odunu var ondan dolayı müşterilerimiz uygun fiyatlılara bakıyor” dediler.
SOBA ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Soba alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini belirten sobacı esnafları “Sobanın en başta kalitesine, dökümüne, gövde sacına dikkat edilmesi gerekiyor. İleriye dönük bir şey olması lazım. Sobayı yakmadan önce ilk hamlede bacamıza bakmak lazım. Bacamıza bir parça gazete yakıp, çekiyor mu, çekmiyor mu diye bakmak lazım. Olduğu yerde yanıyorsa bacamız tıkalıdır, uzmanlarına temizlettirmek lazım. Daha sonra sobamızın kurulumunun güzel olması lazım. Kurulduktan sonra eğer kovalı sobaysa yanan bir sobanın üzerine kömür tekrar atılmaması lazım. Önce ızgaramızı güzelce kovanın içerisine koyacağız. Daha sonra kömür, üzerine de az şekilde kömürü tutuşturup yakacak kadar odun koyuyoruz ve tutuşturuyoruz. Ondan sonra üzerine ilave kömür olmaz. İlave kömür yaparsak Allah korusun gece uyurken zehirlenme olayı olur” diye konuştu.
“SOBA FİYATLARI GEÇMİŞ YILLARA GÖRE ÇOK ARTMIŞ”
Gazetemize konuşan müşteriler ise soba alarak veya tamir ederek kış hazırlıklarını tamamlamaya çalıştıklarını belirterek, "Sobalarımızın tamiratları yapılması gerekiyordu ve getirip tamiratlarını yaptırıyoruz. Hazırlığımızı yaparak kışı bekliyoruz. Soba kültürümüzün bir parçasıdır. Sobanın yerini hiçbir şey tutmuyor. Herkesin evinde doğal gaz var ama biz kırsal kesimde ikamet ettiğimiz için evimizde hala soba yakıyoruz. Kış aylarının yaklaşmasıyla hazırlıklarımızı tamamlıyoruz. Soba fiyatları geçmiş yıllara göre çok artmış, vatandaşların alım gücü her geçen gün düşüyor. Fiyatların aşağı çekilmesini istiyoruz " ifadelerini kullandı.
SOBA ZEHİRLENMELERİNE DİKKAT
Soba zehirlenmesi; odun, kömür gibi ısınma aracı olarak kullanılan maddelerin yanması ile ortaya çıkan karbonmonoksit (CO) gazından kaynaklanır. Bu gaz solunduğunda, akciğerlerden kana karışarak kanda oksijen taşıyan moleküllere bağlanarak oksijenin dokulara taşınmasını engeller. Bunun sonucunda dokulara yeterli oksijen taşınmaz ve kişi hayatını kaybeder.
İLK BELİRTİLER
Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için “sessiz katil” olarak bilinmektedir. Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilk belirtilerin baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı gibi semptomlardır. Genellikle bu semptomların ağırlığı karbonmonoksit düzeyi ve maruz kalınan süre ile ilişkilidir. Ciddi zehirlenmelerde baş dönmesi, kusma, bilinç kaybı ve ölüm görülür. Eğer karbonmonoksit zehirlenmesi geçirdiğinizi düşünüyorsanız; hemen camlar açılmalı ve ortamın havalandırılması sağlanmalı. Hızla ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın ve 112 Acil Yardım Servisini arayın.
SOBA VE BACALARLA İLGİLİ UYULMASI GEREKEN KURALLAR
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı.
