Van'da 250 yıl başkentlik yapan Urartuların eserleri gün yüzüne çıkartılıyor

Van’da uzun yıllardan beri devam eden kazı çalışmaları ile ilgili Ayanis Kalesi Kazı Başkanı Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı’nın ev sahipliğinde Kültür Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ, Tuşba Belediye Başkanı Fevzi Özgükçe, Van Kalesi Kazı Başkanı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Merkezi Müdürü Doç. Dr. Erkan Konyar, Çavuştepe Kalesi Kazı Başkanı Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu ve kazı ekibin katıldığı programla anlatıldı. Ev sahibi Prof. Dr. Mehmet Işıklı’nın verdiği kahvaltı sonrası misafirleri ile birlikte kazı alanını gezildi. Yapılan ve yapılacak olan çalışmalar hakkında misafirlerini bilgilendiren Prof. Dr. Mehmet Işıklı, bölgede yürütülen kazı çalışmalarının bilim ve turizm açısından önem taşıdığını söyledi. Bütün kazıların gerçekten kendi çapında son derece önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Işıklı, “Bilim açısından, kültür açısından, bölge turizmi, bölge kültürü açısından son derece işlevsel merkezler. Bizim en büyük temennimiz koordinasyon idi. Koordinasyon başta kurumlar yerel yönetimler işin içine girmeli. Ama biz son yıllarda bu konuda gerçekten çok inanılmaz güzel destekler görüyoruz. Ben kendi adıma Tuşba Belediyesi'nden gördüğüm desteği açıkça ifade etmek durumdayım. Bu böyle olduğu sürece biz çok daha fazla iş yapabilme gücü kendimizde buluyoruz. Çünkü işimiz gerçekten zor. Gönül işi. Yaklaşık 2 ay boyunca güneşin altında toz toprak içerisinde çalışma gerektiriyor. Çok az bütçe ile çok özveriyle işler yapılıyor. İşte bu şekilde dışarıdan gördüğümüz destekler, bunlara sizde dahilsiniz. Basın mensupların bize gösterdiğiniz ilgi ve destekten dolayı teşekkür ediyoruz. Onun dışında kurumlarımızın, müdürlerimizin gösterdiği destek, ilgi ve yerel yönetimlerin gösterdiği destekler bizi daha çok iş yapmaya sevk ediyor. Biz işimizi seviyoruz. O yüzden de aslında gocunmuyoruz, çok şikayetçi olsak da işimizi severek yapıyoruz. Ben bu yüzden herkese başta bakanlığımız olmak üzere genel müdürlüğümüz, Müze Müdürlüğümüz, Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz ve arkadaşlarınızla ekip üyelerimle birlikte Belediye başkanımıza destekler için teşekkür ediyorum” dedi. 

Az önce aldıkları bir kararla bunun için mutlu olduklarını ifade eden Prof. Dr. Işıklı, “Biraz önce kahvaltıda sohbet esnasında bu konuyu açtım. Dedim ki biz kazılarımızın 30’uncu, 50’nci ve 100’ncü yılları. O yüzden bu birikimi yansıtacak uluslararası arenaya taşıyacak organizasyona ihtiyacınız var. Urartu'nun başkentinde böyle büyük Urartu konferansının olması bence çok manidar ve anlamlı olacaktır. Bu konuda Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nden, Tuşba Belediyesi'nden Müze Müdürlüğü'nden ve Van Yüzün Yıl Üniversitesi rektörlüğünden şifahen söz aldık. Bize destek olacaklar. Bizde uzman arkadaşlarımızla, hocalarımızla toplanıp bir yol haritası oluşturup seneye inşallah burada yerli ve yabancı yüzlerce kişiyi ağırlayıp büyük bir Urartu çalıştayına, konferansına imza atacağız” şeklinde konuştu. 

“Bu yıl Van'da 3 kazı alanının mevcut “ 

Ayanis Kalesi'ndeki kazı çalışmaların inceleyen İl Kültür Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ, bölgedeki çalışmalar sonucu geleceğe ışık tutacak eserlerin ortaya çıkarıldığını dile getirdi. Bu yıl Van'da 3 kazı alanının mevcut olduğunu ifade eden Aktuğ, Kültür ve Turizm Bakanlığımızın himayelerinde, desteklerinde Ayanis Kalesi Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı’nın başkanlığında yürütülen kazı 29’uncu yılını doldurdu. Diğer bir kızımız eski Van şehrinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Merkezi Müdürü Doç. Dr. Erkan Konyar tarafından yürütülmekte, diğer kazı alanımızda Çavuştepe Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu hocamız tarafından yürütülmekte. Bu kazılar tabii ki geçmişi geleceğe taşıyan çalışmalar. Gerçekten uzun yıllardan beri Van tarihi ile geçmişiyle bilinen bir kent. Medeniyetlere başkentlik yapmış bir kent. Huzurlarınızda kazı başkanlarımıza teşekkür ediyorum. Yıllardır yapılan çalışmalardan çok çok memnunum. Yapılan çalışmalarda elde edilen eserler zaten bu kazılar müze müdürlüğümüzün denetiminde yapılan kazılar. Elde edilen tüm eserler müze müdürlüğümüzde toplanıyor. Geleceğe ışık tutacak ve gelecekte yeni yapılan Van Medeniyetler Müzesi'nde teşhir edilecek” dedi. 

“Çavuştepe Kalesinde 30’uncu yılımızı kutluyoruz” 

Çavuştepe Kalesi Kazı Başkanı Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu ise, “Van bölgesindeki Urartu'nun milattan önce 850 yıllarda yaklaşık olarak 250 yıl başkentlik yapmış olan Van Tuşba’da ve Tuşba etrafındaki 3 merkezde kazı yapılıyor. Bir tanesi Van Kalesi'nde, ikincisi Ayanis Kalesi’nde ve diğeri Çavuştepe Kalesi'nde yapılıyor. Bunların içerisinde en önemli kazılar 1961 Çavuştepe Kalesi'nde başlıyor. 1961 yılında 1986 yılına kadar kesintisiz devam ediyor. Daha sonra belirli bir süre ara veriliyor. Ara verildikten sonra tekrar biz 2014 yılında Müze Müdürlüğü başkanlığında tekrar kazılara başladık. Biz yaklaşık olarak bu seneki sezonumuzla birlikte 30’uncu yılımızı Çavuştepe Kalesinde kutluyoruz. Bunu da söylemiş olayım. En eski kazılardan bir tanesi bu. Niye önemli Urartu'nun başkenti ve civarındaki kaleler. Urartular ilk defa Doğu Anadolu Bölgesi'nde bir devlet oluyor. Kurulan devlet 250 yıl ayakta durmuş geniş bir coğrafyaya hükmetmiş ve en önemlisi bulunmuş olduğu Van Gölü havzasındaki kalelerdeki mimari noktaları hemen hemen hepsinin kazılarak gün yüzüne çıkartılması. Bizimde az önce başkanım söyledi iğne ile kuyu kazarak bazı şeyleri gün yüzüne çıkarıyoruz” dedi. 

“Ayanis kalesindeki kazı çalışmaları önümüzdeki yıl 30’uncu yılını dolduruyor” 

Van Kalesi Kazı Başkanı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Merkezi Müdürü Doç. Dr. Erkan Konyar, “Van Gölü havzasında üç tane Bakanlar Kurulu kararı ile Urartu kazısı var. Burada son yıllarda farklı olan Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, Müze Müdürlüğü ve kazı başkanları zaten kazı başlangıcından beri hocalarımız bahsetti 1950 yıllarından beri bu bölgede kazılar devam ediyor. Zaten biz bir şekilde organik bir bağ içerisinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bizim yerel yönetimler konusunda çok ciddi bir sıkıntımız vardı. Ben her ortamda bunu dile getiriyorum. Van özelliğinde tabii konuşma durumdayım. Yerel yönetimlerin son yıllara kadar arkeolojik kazılara kentin belleğine çok fazla sahip çıkmadıklarını hep söyler dururdum. Ama son yıllarda özellikle son 2 yılda yerel yönetimlerin de kentin yerel dinamiklerinin arkeolojik kazılara kentin kültürüne, kentin geçmişine daha çok sahip çıktığını görüyorum. Bu anlamda bu koordinasyonun daha da ilerletilerek götürülmesi taraftarıyım ve bu noktada oldukça heyecan verici gelişmeler de oluyor. Bugün yine konuşuldu. Bir uluslararası Urartu konferansı yapılması planlanıyor. Mehmet Işıklı hocamızın koordinasyonunda. Çünkü Aynısı kazıları önümüzdeki yıl 30’uncu yılını dolduruyor. Urartu kazların belki son 20 yıldır en fazla hem bilimsel, hem müzecilik, hem turizm anlamında büyük katkı sağlamış kazılardan biri. Bunun 30’uncu yılını gerçekten büyük bir bilimsel konferanslar taçlandırmak gerekiyor. Keza Çavuştepe 1960'lı yıllardan beri kazılıyor. Bunlar Anadolu için aslında sıradışı kazılar. Yani biri 50 yıldır kazılıyor. Biri 30 yıldır kazılıyor. Van Kalesi kimi dönem dönem olsa bile 100 yıldan fazladır kazılıyor. Elimize müthiş bir aslında birikim var. Onu bir şekilde paylaşmamız gerekiyor. Kentin turizm noktasından, katkı noktasında neler sunulabilir. Onların paydaşlarla bir araya gelip özellikle yerel yönetimler ile daha sağlıklı adımlar atabileceğimiz düşünüyorum” dedi. 

“Biz yerel yönetimler olarak hocalarımızın taleplerini elimizden geldiği kadar karşılayacağız” 

Tuşba Belediye Başkanı Fevzi Özgükçe, yerel yönetimler olarak bilimsel ve kültürel faaliyetleri halka en iyi şekilde sunma gayreti içerisinde olduklarını vurguladı. Bu gün burada özellikle Ayanis Kalesi başta olmak üzere tüm tarihi ve kültürel değerleri koruyan koruyabilmek adına Tuşba Belediyesi 2014 yılında kurulduktan sonra hemen Tarihi Kentler Birliği’ne üye olduk. Üye olduktan sonra Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğümüz tarafından bölgemizdeki tüm tarihi kültürel ve turizm açısından önem arz eden yerlerin bir envanterini oluşturduk. Ve burayı ziyarete geldiğimizde Atatürk Üniversitesi'nde çok kıymetli hocamız Profesör Doktor Mehmet Işıklı hocamızla burada görüşünce hem öğrencilerimizin çalışması, hem de hocamızın ekibinin burada çalışmasını görünce hakikaten toz içerisinde bir yürüyüş yolunun olmaması özellikle ziyaretçilerin böyle bir alanı ziyaret ettiğinde kendileri için büyük bir eziyet olduğunu düşünerek bizler bir proje hazırladık. Kültür ve Turizm İl Müdürlüğümüz ve Kalkınma Ajansımızın da desteğiyle koruma kurulunun kararıyla burada hocamızın bizim için en çok önemli görmüş olduğu ve ortaya çıkarmış olan eserlerin bir çatı örtüsüne ihtiyaç olduğunu ve yürüyüş yolu, korumak çiti ve diğer diğer ihata ve otoparkla birlikte tanıtım levhalarını bu şekilde seyir teraslarının temaşa alanlarının oluşması ile ilgili taleplerini güzel bir proje kapsamında hazırladık ve çok şükür bugün şu anda bitmiş olan bu proje ile bugün başta Kültür ve Turizm Müdürümüz Muzaffer Aktuğ ve Tuşba’da emek veren kıymetli hocalarımız da birlikte bugün Tuşba Urartuların başkenti, Urartular Batı Anadolu'ya kadar gittikleri halde birçok alanda başkent yapılacak şehir olmasına rağmen şu an Van'ımız, Tuşbamız başkentse tüm tarihi kültürel eserleri bizlerin ortaya çıkarması, bizlerin bunları turizme kazandırılması anlamda yerel yönetimler olarak üzerine düşeni fazlasıyla yapmak zorunda. Biz de elimizden geleni yaptık. İnşallah bundan sonra da çok kıymetli hocalarımızın bizlerden ne talebi olursa başta uluslararası bilimsel toplantılar, sempozyumlar olabilir bütün etkinliklere biz yönetimler olarak hazırız. Çünkü bunları biz bütün dünyada duyurmamız lazım” dedi.