Van otlu peyniri için patent çalışması

Geçtiğimiz günlerde Malatya kayısısına AB Coğrafi İşaret Tescil Belgesi verilmesinin ardından Van otlu peyniri ile ilgili tartışmalar tekrar gündeme geldi. 2010 yılında Van Ticaret Borsası (VANTB) tarafından Türk Patent Enstitüsüne yapılan başvuru, otlu peynirin yöresel farklılık gösterdiği gerekçesiyle bir türlü sonuçlanmazken, borsanın girişimleri ise sürüyor.
İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Van Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Türkay Özbek, Van otlu peynirinin aslında yapısı itibarıyla birbirine çok yakın olmakla birlikte yöreye yöre bir takım değişiklikler gösteren bir yapıya sahip olduğunu söyledi. Özbek, “Başkale ilçemizdeki otlu peynirin yapısı ile Özalp ilçemizdeki otlu peynirin yapısı birbirine yakın olmakla beraber farklıdır. Bu nedenle tescil yaptırırken sıkıntılar yaşıyoruz. Van otlu peynirinin bu yapısıyla coğrafi işaret almamız şu an itibarıyla mümkün değil” dedi.

“Bu bizleri yeniden umutlandırdı”

Tescil işlemlerinin Türk Patent Enstitüsü tarafından yapıldığının altını çizen Özbek, son zamanlarda enstitünün yapısında bazı değişiklikler yapıldığına işaret ederek, “Bizlerin öteden beri savunduğumuz nokta; ya Türk Patent Enstitüsü bünyesinde Coğrafi İşaret Departmanı oluşturulması ya da bu birimin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına devredilmesidir. Bu şekilde tescil yapılsın. Dolayısıyla Van otlu peyniri ile ilgili coğrafi işaret almak için Van Yüzüncü Yıl Üniversitemizle işbirliği içinde standart bir otlu peynir üretip ancak ona coğrafi işaret alabiliyoruz. Bunun da Van’ın genelini çok iyi kapsayamadığı için bir haksız rekabet ortamını doğurabileceğini düşünüyoruz. Öte yandan girişimlerimiz sonucu mecliste bir tasarı kabul edildi. Türk Patent Enstitüsünde ayrı bir coğrafi işaret bölümü oluşturulacak ve tescil işlemleri orada gerçekleştirilecek. Bu da bizleri yeniden umutlandırdı” şeklinde konuştu.

“Yeni bir yapılanma ile bu işi gerçekleştireceğiz”

Son yıllarda Ezine Beyaz Peynirinin Yunanistan’a, Türk lokumunun da Güney Kıbrıs’a kaptırıldığını ifade eden Özbek, Van otlu peyniri için de aynı sonuçların yaşanmaması için çalışmaların bir an önce sonuçlandırılması gerektiğini belirterek, “İnşallah hem Türk Patent Enstitüsü hem de bizler yeni bir yapılanma ile bu işi gerçekleştireceğiz. Van özelinde geldiğimiz nokta, müracaatımız var, ancak bu tür sorunlarımız da var. Bu sorunları çözerek, eş zamanlı olarak müracaatımızı da yeniliyoruz. İnşallah çok yakın bir zamanda mutlu bir sonuç elde ederiz” diye konuştu.

“VANTB bünyesinde Coğrafi İşaret Tescili için bir birim oluşturuldu”

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin birçok ilinde otlu peynir üretildiğini de sözlerine ekleyen Türkay Özbek, şunları kaydetti: “Bizler de elimizi çabuk tutmak adına Van Ticaret Borsası bünyesinde Van otlu peyniri başta olmak üzere birtakım değerlerimizin Coğrafi İşaret Tescilini alması için bir birim oluşturduk. Bu birimimiz gerekli müracaatları ve çalışmaları sürdürmektedir.”

“İlimize ait olan bu değerin patentinin verilmesini istiyoruz”

Asırlardır Van otlu peynirinin burada üretildiğini ifade eden peynirci esnafı Selçuk Kıvanç, otlu peynirin Van’a has olduğunu belirterek, “Burada kullanılan 32 tür bitkiden dolayı bu peynir eşsizdir. Bizler peynirciler çarşısı esnafı olarak bu peynirin patentinin ilimiz yetkilileri tarafından alınmasını istiyoruz. Bu anlamda Van Ticaret Borsamızın başlatmış olduğu Coğrafi İşaret Tescil Belgesi ile ilgili çalışmanın sonuçlanmasını ve ilimize ait olan bu değerin patentinin verilmesini istiyoruz” dedi.
Türkiye’nin dört bir yanına otlu peynir gönderdiklerini ifade eden Erhan Eşme de, yıllardır burada peynir üreticiliği ve satışı yaptıklarını belirterek, söz konusu patentin buradaki üreticilerin hakkı olduğunu ve gerekli çalışmaların yapılması gerektiğini savundu.

“Dünya da biliyor bu bize aittir”

Peynirin Van yöresine ait olduğunun ispatının otlarından olduğunu savunan Hamit Yalçın adlı vatandaş da, “Van yöresi dışında bu şekilde peynir bulamazsınız. Peynir yapabilirler, ancak Van otlu peynirinin buraya ait olduğuna otları şahittir. Burada yetişen otlar Siirt’te olmaz, bu otlar Bitlis’te de olmaz. Dünyanın her yerinde sütü kaynatıp mayalayıp peynir yapabilirsiniz, fakat dünya da biliyor bu bize aittir. Bir patent verilecekse, bu Van’ın ve Vanlıların hakkıdır” diye konuştu.