Van’ın Gevaş ilçesinde yaklaşık 8 yıl önce yapımına başlanılan ancak tamamlanamayan kanal nedeniyle birçok bölgede kuraklık baş gösterdi.
2012 yılında Devlet Su İşleri (DSİ) 17. Bölge Müdürlüğü tarafından kapalı boru sistemi nedeniyle kapatılan Yukarı Ark sulama kanalının bir türlü tamamlanamaması, ağaç ve bahçelerin kurumasına neden oldu. Artos Dağı eteğinden geçen ve 5 mahallenin sulama ihtiyacını karşılayan arkın yıllardır yapılamaması nedeniyle güney kısmının adeta çöle döndüğünü ifade eden Selimiye Mahalle Muhtarı Fikri Deniz, vatandaşlarla karşı karşıya kaldıklarını söyledi. 2012’den bu yana yapımına başlanılan ve bir türlü tamamlanamayan kanalın ilçede kangrene dönüştüğünü belirten Deniz, “Kapalı boru sistemi olarak başladılar, ancak o ihale yerin altında kaldı ve borular çürüdü. İkinci bir ihale daha yapıldı, ama o da verimli olmadı. Geçen yapımına başlanılan bu kanal projesi bizi sevindirdi ancak o da yarıda kaldı. 2012’den beri güney sahili dediğimiz kısım çürümeye başladı ve adeta çöle döndü. Yüzyıllık ceviz ağaçlarımız, kayısı, elma ağaçlarımız ve dolayısıyla insanların milli servetleri kurudu. Bu kanal Gevaş’ta bir kangrene neden oldu” dedi.
Türkiye’nin birçok yerinde başlanılan çok büyük projelerin bile tamamlandığını, ancak Gevaş’taki kanalın bir türlü tamamlanamamasını anlayamadıklarının altını çizen Deniz, “Türkiye’de üçüncü havalimanına başlanıldı ve bitti. Marmara bitti, Osmangazi Köprüsü bitti. Mersin’den Kıbrıs’a 110 kilometre Akdeniz altından içme suyu götürüldü. Bizim 10 kilometrelik kanalımız var ve her yerine iş makinesi rahatça gittiği halde bir türlü tamamlanamadı” ifadelerini kullandı.
“Yetkililerin bir an önce buna el atması gerekiyor”
Mahalle sakinleriyle karşı karşıya kaldıklarını ve insanların artık kendilerine inanmadıklarının belirten Deniz, “Artık bizim hiçbir sözümüze insanlar ne inanıyor ne güveniyor. Ne desek havada kalıyor. Bu kanalın üzerinde 5 mahallemiz bulunuyor ve bu mahallelerimizdeki bahçelerin hepsi çöle döndü. Yetkililerin bir an önce buna el atması gerekiyor. Yoksa hiçbir şekilde insanlar bize inanmıyorlar. Çünkü insanların mağduriyeti büyük orandadır. 10 sene önce gölgeden geçemediğin bahçelerde şimdi artık güneşten dolayı oturulamıyor” diye konuştu.
“İnsanlar artık içme suyu bulamıyor”
Sulama kanalı nedeniyle milli servetlerin kuruduğunu vurgulayan Deniz, “Ceviz ağacı bir milli servettir. Bundan 10 yıl önce ilçemizde dünyalar kadar ceviz üretilirdi ve insanlar Gevaş’ta ceviz satarak geçiniyorlardı. Şimdi ise hiç kimse cevizden gelir elde edemiyor. Bunun yanında su kanalının yapılamaması, ilçede içme suyunda da sıkıntılara neden oluyor. Çünkü bazı vatandaşlar kalan bahçelerini kurtarmak amacıyla içme suyu şebekesine taktıkları hortumlarla bahçelerini ve ağaçlarını sulamaya çalışıyor. Bu da mahallenin alt kısımlarında bulunan vatandaşların içme suyu sıkıntısı yaşamasına neden oluyor. İnsanlar artık içme suyu bulamıyor. Yetkililerin artık sesimize kulak vermesini ve bu sorunumuzu çözmesini istiyoruz” dedi.
Elmalı Mahalle Muhtarı Hacı Şahin ise yapımına başlanılan kanalın ilk olarak kendi mahalleleri üzerinden geçtiğini ifade ederek, “Benim mahallemi bağlayan kanalda sadece 500 metrelik yapılamayan bir kısım kalmış. Eğer o kısım yapılsaydı en az iki mahalle kurtulurdu ve sulama yapılacaktı. Ama 500 metrelik kısım nedeniyle mağdur olmuşuz” ifadelerini kullandı.
“Milli servetimiz çürüyor”
Geçen sene başlanılan projeye çok sevindiklerini de dile getiren Şahin, “Bu proje ile Gevaş’ın kurtulacağını düşündük. Proje güzel, kanal da güzel ama yapılmadı. Milli servetimiz çürüyor. Burada binlerce dönümlük bahçeler kuruyor. Elmalı, Orta, Bahçelievler, Selimiye ve Atalan mahallelerini bağlayan bir kanal. Gevaş’ın adeta kalbidir. Belki görünürde görünmüyor ama Gevaş çöle dönüşüyor. Suyumuz var göle akıyor, biz ise suya bakıyoruz. Yazıktır, günahtır. Yetkililerin artık buna el atmasını istiyoruz” diye konuştu.
DSİ 17. Bölge Müdürü Yunis Şenol da 2018 yılı ortalarında Kanun Hükmünde Kararname çıktığını ve firmanın tasfiye istediğini dile getirerek, “Hazine Bakanlığından bununla ilgili görüşler geldi ve bunu kabul etmediler. Firma yetkilileri ile yarın görüşeceğiz ve herhangi olumsuz bir durumla karşılaşmazsak, inşallah 2019 yılı içerisinde kanalı bitirip ilçe halkının hizmetine sunacağız” dedi.