TÜİK tarafından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı işbirliğiyle 2016 yılında aile yapısı araştırması yapıldı. 12 bölge ile üç büyük ilde yapılan araştırmada; Doğu ve Güneydoğu illerini kapsayan Ortadoğu Anadolu Bölgesi ile alakalı çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Buna göre burada yapılan evliliklerin yüzde 71,1’i görücü usulü ile yapılırken, evliliklerin yüzde 24’ü ise 18 yaşın altında gerçekleşiyor. İHA muhabirine açıklamalarda bulunan TÜİK Van Bölge Müdürü Özer Coşğun, benzer bir araştırmanın 10 yıl önce yapıldığına işaret ederek, “Bu çalışma en son 2006 yılında yapılmıştı. Son olarak da 2016 yılının Haziran-Temmuz ayları içerisinde bu çalışma tüm Türkiye’de olduğu gibi bölgemizde de yürütüldü. Buradaki temel amaç; aile yapımızın ortaya konulmasıdır. Gerek ailelerin yaşam biçimleri, gerekse ailelerimizin değer yargıları ile alakalı bilgiler derlemeyi amaçladık. Bu kapsamda Türkiye genelinde 20 binin üzerinde hane ziyaret edilirken; Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri illerimizi kapsayan TRB-2 bölgemizde ise 500 civarında haneyi ziyaret ettik. Bu hanelerdeki 15 yaş üstü her fertle görüşme yaparak, hem Türkiye genelinde hem de 12 bölge düzeyi ve İstanbul, Ankara ve İzmir illeriyle alakalı tahmin sonuçları açıklandı” dedi.
“Aileler kendi çocuklarına kendileri bakıyor”
TRB Ortadoğu Anadolu Bölgesi içerisinde 8 ilin bulunduğunu ifade eden Coşğun, “Bunlar Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Van, Bitlis, Muş ve Hakkâri illeridir. Buralarda yapılan çalışmalarda hanelerin yüzde 94,1’i 0-5 yaş aralığındaki çocukların anneleri tarafından bakıldığını belirtmiş, yüzde 3,2’si de anneanneler ya da babaanneleri tarafından bakıldığını belirtmiş. Bu da bizlere 0-5 yaş grubundaki çocukların özellikle Ortadoğu Anadolu Bölgesinde Türkiye ortalamasının üzerinde bir oranda, yüzde 97,3 oranında kendi aileleri tarafından bakıldığını ortaya koymuştur” diye konuştu.
“İlk evliliklerin yüzde 71,1’i görücü usulü ile yapılıyor”
Burada alınan en ilginç sonuçlardan bir tanesinin de bölgede yapılan ilk evliliklerin yüzde 71,1’nin görücü usulü ile gerçekleşmiş evlilikler olduğuna dikkat çeken Coşğun, şöyle devam etti:
“Bu oran, Türkiye genelinde yüzde 60 civarında olmasına rağmen bölgemizde oldukça yüksek görünüyor. Yine bölgemizdeki ilginç sonuçlardan bir tanesi de Türkiye genelinde 97,1 olan hem resmi hem de dini nikah yapan aileler, bölgemizde ise bu sayı yüzde 97,4, yani Türkiye ortalamasının üstünde görünüyor.”
Bölgede en önemli boşanma nedeninin ‘sorumsuz ve ilgisiz davranma’ olduğunu ifade eden Özer Coşğun, “Boşanma nedenlerine de baktığımızda, Türkiye geneli en yüksek boşanma nedeni yüzde 50,9 ile ‘sorumsuz ve ilgisiz davranma’ olurken, bunu yüzde 30,2 ile ‘evin ekonomik olarak geçimini sağlayamama’ takip etmiş. Bölgemizde ise yine en önemli boşanma nedeni ‘ilgisiz sorumsuz ve ilgisiz davranma’ olmuş. Bu oran erkeklerde yüzde 56,6 iken, kadınlarda yüzde 56 olarak görünüyor. Bundan sonra en önemli boşanma nedeni bölgede yüzde 50,7 ile ‘evin ekonomik olarak geçimini sağlayamama’ olarak görülmüştür” şeklinde konuştu.
“Evliliğini 18 yaşından önce yapan kadınların oranı yüzde 28,2”
Evlilik deneyimi yaşamış bireylerin araştırmada beyan ettikleri ilk evlenme yaşları incelendiğinde; Türkiye’de ilk evliliklerin yüzde 37,5’i 20-24 yaş aralığında yapıldığını ifade eden Coşğun, “Bu yaş aralığından sonra ilk evlilikler en fazla yüzde 21,2 ile 25-29 yaş aralığında ve yüzde 17,9 ile 18 yaşından önce gerçekleşti. İlk evlilik yaşı cinsiyete göre incelendiğinde; Türkiye’de kadınların ve erkeklerin ilk evliliklerini en fazla 20-24 yaş aralığında yaptığı görüldü. İlk evliliğini 20-24 yaş aralığında yapan kadınların oranı yüzde 34,3 iken, bu oran erkeklerde yüzde 41,3 oldu. Evliliğini 18 yaşından önce yapan kadınların oranı yüzde 28,2, erkeklerin oranı ise yüzde 5,6 oldu. Ortadoğu Anadolu Bölgesinde ilk evlenme yaşları incelendiğinde, kadınların ve erkeklerin ilk evliliklerini en fazla yüzde 37,3 ile 20-24 yaş aralığında yaptığı görüldü. Bu oranı sırasıyla yüzde 24 ile 18 yaşı altında ve yüzde 18,1 ile 25-29 yaş aralığı takip etti” ifadelerini kullandı.