Koronavirüs salgını genç futbolcu adaylarının gelişimini olumsuz etkiliyor

İSTANBUL (AA) - Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle yaklaşık bir yıldır maça ve antrenmana çıkamayan genç futbolcu adayları, bu süreçten olumsuz etkileniyor.

Geçen sene mart ayının ortalarında Türkiye'de ilk koronavirüs vakasının görülmesinin ardından birçok spor dalında organizasyonlar ertelendi ve iptal edildi.

Süper Lig ve TFF 1. Lig'e yaklaşık 3 ay ara verilirken 2'nci Lig, 3'üncü Lig, Bölgesel Amatör Lig (BAL), amatör ligler ile Gelişim Liglerinde maçlar oynanamadı.

2. Lig ve 3. Lig'de yeni sezonla birlikte müsabakalar oynanırken koronavirüs salgını tedbirleri kapsamında amatör ligler ile 19, 17, 16, 15 ve 14 yaş altı kategorilerindeki ligler başlayamadı. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), BAL'da müsabakaların nisan ayının ortasında başlatılacağını duyururken, Gelişim Ligleri ile ilgili henüz bir karar alınmadı.

Geçen senenin mart ayından bu yana müsabakalara çıkamayan ve salgın tedbirleri nedeniyle takımlarıyla antrenmanlar gerçekleştiremeyen Gelişim Ligi futbolcularını verilen uzun süreli aradan dolayı sıkıntılı bir süreç bekliyor. Taktik ve teknik açıdan eğitimlerini sürdüremeyen genç futbolcu adayları, fiziksel olarak da gelişim katedemiyor.

Konuyla ilgili AA muhabirinin görüşlerini aldığı alanında uzman kişiler, yaklaşık bir yıldır sahalardan uzak kalan ve ne zaman antrenmanlara başlayacağı belli olmayan futbolcu adaylarıyla ilgili değerlendirmede bulundu.

TFF Genç Milli Takımlar Sorumlusu ve Ümit Milli Takım Teknik Direktörü Tolunay Kafkas, yaklaşık bir yıldır antrenman yapamayan gençlerin gelişimlerini sürdüremediğini söyledi.

Koronavirüs salgını nedeniyle tüm dünyada olağanüstü bir durum yaşandığını aktaran Kafkas, "Bu süreci yönetmek, bunun altından kalkmak çok kolay bir iş değil. Alt yaş gruplarında maalesef lig organizasyonları askıya alınmış durumda. Genç futbolcularımız, yaklaşık bir yıldır müsabaka şartlarında gelişimlerini sürdüremiyor. Bazı kulüplerimiz alt yaş gruplarında antrenmanlar yapıyor. Bunun ne derece yeterli olacağı da soru işareti. Bir an önce aşıların yapılmasıyla genç oyuncu gelişim liglerinin başlaması tarafındayız. Bu konuda Oğuz Çetin hocanın birtakım çalışmaları var. Bu ligleri oynatma konusunda hem yönetim kurulumuz hem Oğuz hoca hem de biz belli çalışmaları yapıyoruz. Sadece bizim oynatma isteğimiz değil şartların da ne kadar müsaade edeceği önemli. Sağlık Bakanlığı, Bilim Kurulu, TFF Sağlık Kurulunun onay vermesi gerekiyor. Bu onay neticesinde de bir an önce başlatacağız. Maalesef oyuncular için büyük bir kayıp." diye konuştu.

Kafkas, salgın öncesindeki yeni bir yaş kategorisinde milli takım kurma çalışmalarının yarıda kaldığını belirterek, "Yeni bir milli takım oluşturacağız. 2007 doğumlu oyunculardan oluşan 14 yaş altı milli takımı oluşacak. Daha önce çalıştığımız için 13 yaşından beri bazı oyuncuları takip ediyorduk. Büyük ihtimalle haziran ayı içinde yeni milli takımı kuracağız. Bunları yapmak zorundayız. Bunun çalışmaları içindeyiz." ifadelerini kullandı.

Salgınla ilgili üst kurulların kararına uymak zorunda olduklarını vurgulayan Kafkas, "Üst kurulların kararları var. Bizler de o kararlara uymak zorundayız. Pandemi tüm dünyada büyük bir etki yarattı. Bu süreci yönetmek devletler için de kolay değil. Temennim, en kısa zamanda insanlar aşılanır ve eski normale döneriz." şeklinde görüş belirtti.

Genç futbolcuların gelişimleri için ciddi bir eğitimden geçmesi gerektiğini dile getiren tecrübeli teknik adam, şunları kaydetti:

"Salgın nedeniyle verilen bir yıllık ara genç futbol adaylarını olumsuz etkiler. Artık oyuncunun üst seviyelerde futbol oynayabilmesi için mutlak bir eğitime tabi tutulması gerekiyor. Bunun için çok ciddi planlı ve programlı bir şekilde genç oyuncu gelişim merkezleri kurulmalı. Antrenman denetimleri yapılarak, eğitim ve öğretimin tek elden ilerlemesi gerekiyor. Zor bir karar. Bunu kulüplerin istemesi lazım. Bu iş rayına oturduğu zaman bu oyuncular Türk futboluna büyük kazanımlar sağlayacak. Milli takımımız da bu sayede çok iyi yerlere gelecek. Önemli olan bizim yurt dışına günümüzdeki bazı örnekleri gibi oyuncu gönderebilmek. Bu oyuncuların da bu yapı içinde oynaması gerek. Bunun için ciddi bir eğitim şart."

UEFA'nın Ümit Milli Takım seviyesindeki bazı organizasyonları iptal ettiğini anlatan Kafkas, "Ümit Milli Takım hazırlıkları var. 19 Yaş Altı Milli Takımımız toplanıyor ama UEFA Bulgaristan'da oynanacak maçları iptal etti. Şu anda UEFA'nın 21 yaş altı düzeyinde organizasyonları var. İki hazırlık maçı oynayacağız. Haziran ayında da Kazakistan'da resmi turnuvaya başlayacağız. Şu anda elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz. Oyuncuları ara kamplara topluyoruz. Hırvatistan ve Sırbistan ile oynayacağız. Herkes üzerine düşeni yapıyoruz. Umarım bir an önce salgını atlatarak eski düzenimize döneriz." değerlendirmesinde bulundu.

Süper Lig'de forma giyen birçok futbolcunun bireysel kondisyonerliğini yapan Celal Başoğlu, bazı genç futbolcu adaylarının bireysel antrenman yaptığını ancak bunun yeterli olmadığını söyledi.

Gençlerin elinden en sevdikleri şey olan futbol topunun alındığını ve bu durumun getirdiği bazı psikolojik problemlerin olduğunu anlatan Başoğlu, şöyle konuştu:

"Bu dönemde birçok sporcu bireysel çalışmalar yapıyor. Antrenmansız değiller ama futbol idmanı ve maç çok farklı. Saha çalışmalarıyla bireysel antrenmanın aynı olmasını bekleyemeyiz. Yeniden saha antrenmanlarına başlandığında sporcular farklı bir dönem geçirmek zorunda. Yavaş yavaş tempo artırmaları gerekiyor. Onları hızlı bir şekilde takım idmanına adapte etmek istersek bu durum sakatlıkla sonuçlanır. Genç sporcuların A takım seviyesindeki en büyük farkı, gelişimini tamamlamamış olmalarıdır. Gelişim Ligleri'nde sadece futbola özgü bireysel yeteneklerin değil, fiziksel kapasitenin artırılması hedeflenir. Bundan dolayı çok dikkatli ve koruyarak gitmek gerek. Geçen sene marttaki 3 aylık aradan sonra A takım düzeyinde antrenmanlar başlamıştı. Bazı takımlarda ciddi performans düşüşü ve ciddi kas yaralanmaları gerçekleşti. A takımlardaki sporcular, fiziksel gelişimini tamamlamış durumda. Biz fiziksel gelişimini tamamlamamış futbolculardan bahsediyoruz. O yüzden çok dikkatli gitmekte fayda var."

"Antrenmanlara yeniden başlandığında minimum 2 aya ihtiyaç var." diyen Başoğlu, "İstediğiniz kadar bireysel antrenman yapın ama sahadaki olay çok farklı. Bireysel antrenmanda sporcular nerede nasıl hareket yapacağını önceden biliyor. Bireysel antrenmanda anlık topun yeri değişmediği için anlık reaksiyon yok. Sporcu bu durumda çok daha kontrollü davranıyor. Ancak sahada topun durumuna, takımın dizilişine, rakibin pozisyonuna göre her şey anlık değişiyor. Bundan dolayı sporcu buna hazırlıklı değil. Bireysel antrenmanda minimum reaksiyon ve maksimum kontrol olduğu için sakatlık riski çok düşük. Sahaya döndüğünüzde anlık sprint atarken sporcunun bir tepkiyle hızlı bir şekilde hareket etme yetisine sahip olması gerek. Sporcunun buna adapte olabilmesi için minimum 2 ay gerekiyor. Bu süreçte sık takım antrenmanı ve maç oynaması lazım." ifadelerini kullandı.

Celal Başoğlu, 16 yaş altındaki gençlerin bu aradan daha fazla etkileneceğini dile getirerek, sözlerini şöyle tamamladı:

"En büyük risk kayıp bir jenerasyon oluşması. Sporcular yetenekli kişiler. Hareket kapasiteleri ve anlık durumlarda karar verme yetileri iyi olan insanlar. Bir şeyi yapmadığınızda unutursunuz. Sahadaki hareketi de ne kadar sıklıkla yaparsanız o kadar iyi durumda olursunuz. Kendi aralarındaki bireysel rekabette bir risk olmayabilir ama genel futbol yeteneklerine karşı bir risk. Umarım olmaz. Sıklıkla 16 yaş öncesi sporcular kuvvet olarak daha düşük olur. 16 yaş üstünde fiziksel gelişim artarak devam ediyor. Ben, 16 yaş altındaki sporcuları daha riskli görüyorum. Onların ciddi kas kuvveti yok. Bundan dolayı 16 yaş sonrasına esneme, stabilite ve mobilite antrenmanı, 16 yaş öncesinde ise idmana yavaş başlayıp adım adım gidilmeli."

Farklı branşlarda milli takımlar ile bireysel sporcularla çalışan fizyoterapist Sena De Los Angelos ise salgın nedeniyle verilen aradan sonra dikkatli bir futbola dönüş yapılmaması durumunda bazı gençlerin kariyerlerini sonlandıracak sakatlıkların yaşanabileceğini kaydetti.

Uzun süre takım antrenmanı yapmamanın gençler üzerindeki etkisiyle ilgili birçok bilimsel araştırmanın yapıldığını anlatan De Los Angelos, "Bu araştırmalarda gençlerin hem fiziksel hem de psikolojik olarak olumsuz etkilendiği görülüyor. Lise çağında hormon değişikliklerinin olmasıyla hem fiziksel hem de psikolojik gelişim etkileniyor. Spor, gençlerimizin sosyallik alanları. Bütün streslerini atmaları için takım ortamına ve arkadaş çevrelerine ihtiyaçları var. Hem izolasyondan hem de takımdan uzak kalmalarından dolayı bu etkileri çok fazla görüyoruz. Yapılan araştırmalara göre bu dönemdeki çocuklar ve gençlerin yüzde 50'sinde etkilenme olduğu görülüyor. Bu oran çok yüksek. Kesinlikle dikkat edilmesi gereken bir durum var. Burada hem ailelere hem de takımdaki antrenörlere büyük görev düşüyor." diye konuştu.

Sena De Los Angelos, fiziksel gelişim döneminde gençlerin vücutlarında değişimler yaşandığına vurgu yaparak, şöyle devam etti:

"Bu dönemde çok fazla sakatlık görüyoruz. Birden boy uzamaları oluyor. Kaslar bu duruma adapte olamıyor. O yüzden gençlerin çok iyi bir antrenman dönemi geçirmeleri gerekiyor. Bir senelik ara verip hiç spor yapmayan çocuklardan aynı performansı beklemek çok yanlış olacak. Şu anda hiç antrenman yapmadılarsa adaptasyon sürecinden geçmeleri gerek. Yaklaşık 2 aylık süreçte sporcunun verdiği cevaba göre eski performans beklenebilir. Gençler, bu süreçte hem kuvvet hem stabilite hem de kardiyovasküler değerlerini geri kazanmalı. Spora bir anda eskisi gibi başlamamalılar. Veliler, kondisyonerler, antrenörler ve takımdaki herkes, bunun önemini bilerek ilerlemeli. Yoksa kariyerleri sona erebilir."

Geride kalan süreci verimli geçiren ile antrenman yapmayan sporcuların dönüşleri arasında 2 aylık fark olacağını anlatan De Los Angelos, "Belli parametreler var. Bunları geri kazanmak gerekiyor. Genç bir sporcunun bu süreçte çok yatması bizim için korkutucu olur. Bu durumda 3-4 aylık bir adaptasyon sürecine ihtiyaç olacak. Vücudu hiç spor yapmayana göre daha hızlı cevap verecek ama birden yüklenmeleri durumunda sakatlık kaçınılmaz olacaktır. Bu durumu şansa bırakmamak gerekiyor. Bu süreci verimli geçirmiş, haftada 2-3 kez antrenman yapmış çocuklarda hızlı bir geri dönme beklenebilir. Bu durumda eski performansa 4-6 hafta içinde dönülebilir." şeklinde konuştu.

Muhabir: Emrah Oktay