Mayıs ayında İzmir’in Bayraklı ilçesinde yaşayan Mahmut Can Kalkan’ın, anne ve babasına siyanür içirerek onların ölmesine neden olmasının ardından, siyanürlü ölümler Türkiye’de daha fazla gündem olmaya başladı.
Önce Fatih’teki 4 kardeş, ardından 4 kişilik bir ailenin siyanürlü intiharı siyanür yeniden tartışılmaya başladı. Peki, siyanür rahat bulunan bir madde mi? Siyanür nedir, nasıl zehirler? Siyanürün etkileri nelerdir?
Siyanür nedir?
Siyanür bir karbon ve ona bağlı üç azot içeren kimyasal bileşiklere verilen addır. Vücudumuzda da bulunan siyanürün aşırı miktarda alınması direkt kişinin zehirleyip, ölmesine neden olur. Kiraz, badem kayısı, şeftali, erik, fasulye, patates, turp, lahana ve şalgam gibi doğal ürünlerde de bulunan siyanürün aşırı kullanılması, vücut için tehlike arz etmektedir.
Siyanür zehirlenmesi nasıl olur?
Yüksek miktarda siyanür, kana geri dönüşümsüz bir şekilde bağlanarak kanın dokulara oksijen sağlayamamasına neden olduğundan, kişinin zehirlenmesine neden olur. Kanda oksijen sağlanamadığı için kişi hipoksik şok yalayıp, ölüme neden olur. Oksijen kana taşınamaz ve oksijen havuzunda boğulur.
Siyanür tedavisi nasıl olur?
Siyanür zehirlenmesinde ilk olarak zehirli maddenin zehirsiz başka bir maddeye dönüşmesi sağlanır. Bunun içinde ilk olarak kişiye sodyum nitrit verilir. Bu madde methemoglobin’e siyanür ile yarışmalı bir olarak bağlanır ve siyanür bu sayede methemoglobin’e bağlanamaz. Akabinde kişiye sodyum tiyosülfat verilir, bu madde ise siyanür ile reaksiyona girerek tiyosiyanat oluşturur ve böylece madde böbrekten kolay bir şekilde atılır.
Siyanür hangi alanlarda, nerelerde kullanılır?
Sanayide kullanılan siyanür yaygın olarak hidrosiyanik asit siyanürü kimyasal madde üretiminde, hayvan temininde ve haşere ilaçlarında kullanılır. Sodyum siyanür ise, genellikle madencilikte olmak üzere kimyasal ve optik endüstrisinde kullanılır.
Siyanür temin etmek kolay mı?
Her isteyen siyanür alabilir mi? Siyanüre ulaşmak bu kadar kolay mı? soruları da siyanürlü ölümler sonucu arttı. İnternet motorları üzerinden binlerce siyanür satın al sonucu çıkıyor. Uzmanlar, tehlikeli bir maddenin arama motorları üzerinden alınabiliyor olması nedeniyle, konunun ciddiyetle denetlenmesi gerektiğini belirtiyor.
"Kontrole Tabi Kimyasal Maddeler Hakkında Yönetmelik" ile 16.06.2004 tarih ve 25494 sayıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğin 7. maddesi, üretime/ithalata konu yönetmelik eki kimyasal maddelerin yurt içinde gerekli denetimlerinin yapılabilmesi adına dağıtım kanallarının her birinin ve son kullanıcısının tespit edilmesini ve suistimalinin önlenmesi amaçlıyor.