Erkeklerde prostat büyümesine dikkat

Prof.Dr. Mustafa Iraz, prostat büyümesine dikkat edilmesi konusunda uyarılarda bulundu.

Farmakoloji ve Fitoterapi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Iraz, "Prostat büyümesi (iyi huylu) kırklı yaşlardan sonra erkeklerin büyük çoğunluğunun başına gelen önemli bir sağlık problemidir. Önce kimseye ifade edemedikleri sonra "prostatım var!" deyip geçiştirmeye çalıştıkları problemdir. Tedavide önce ilaçlarla çözüm aransa da iyi huylu prostat büyümesi hastalarında sonunda ve kesin tedavi diye sunulan ameliyat yapılmaktadır. Prostat ameliyatlarının "idrarını tutamamak" gibi ciddi bezen geri dönüşsüz olan komplikasyonları vardır. Oysa, prostat hastalarının ameliyat olmadan önce yüzde 70-80 başarı şansı olan fitoterapi ile tedavi seçeneğinde vardır" dedi.

Prostatın idrar kesesine bitişik olarak hemen altında yer alan içinden üretra ve meni kanalının son kısmının geçtiği organ olduğunu ifade eden Dr. Iraz, "Sadece erkeklerde bulunur. Prostat temel olarak bir salgı bezidir. Meni içinde bulunan bir sıvı salgılar. Prostat bezi normalde iri bir ceviz büyüklüğündedir. Prostat hacmi hacmi 15 ile 25 mililitre arasındadır. Yaşlandıkça prostat da yavaş yavaş büyür. Prostat bezi büyümesine bağlı olarak zamanla prostat içinden geçen idrar kanalı tıkanmaya başlar. İyi huylu prostat büyümesi kanser değildir. Tedavi edilmese bile kansere dönüşmez. Ancak kanser ve BPH birlikte gelişebilir. İyi huylu prostat büyümesi (BPH)’nin görülme sıklığı yaşla birlikte belirgin olarak artar. İyi huylu prostat büyümesi kırklı yaşlarda %8, altmışlı yaşlarda yüzde 50 ve doksanlı yaşlarda ise %80 oranında görülmektedir. Dolayısıyla yaş prostat büyümesi için önemli bir risk faktörüdür. Prostatın hacminin büyümesi alt idrar yolunda daralma ve tıkanmaya neden olur. Maalesef modern tıp tedavi için çoğunlukla cerrahi önermektedir. Oysa fitoterapi de önemli bir tedavi seçeneğidir. İyi huylu prostat büyümesinin sebebinin genetik olduğunu söylemek zor olsa da, yapılan bilimsel çalışmalar 60 yaşından önce prostat büyümesi nedeniyle ameliyat olan hastaların erkek yakınlarında prostat büyümesinin 4-6 kat daha fazla olduğunu göstermektedir. Dolayısı ile ailesinde prostat büyümesi olan erkeklerin düzenli kontrol yaptırmaları ve erken tedbir almaları gerekmektedir. Beslenme ile prostat büyümesi arasında kesin ilişki kurmak zordur. Buna rağmen, yüksek enerjili besinler ve ona uygun protein alımı, kırmızı et, yağ, süt ve süt ürünleri, tahıllar, ekmek, kümes hayvanları, nişasta iyi huylu prostat büyümesi ve buna bağlı ameliyat riskini artırmaktadır. Bunun yanında sebze ve meyveler, çoklu doymamış yağ asitleri, linoleik asit ve D vitamini iyi huylu prostat büyümesi riskini azaltmaktadır. Ayrıca, E vitamini, likopen, selenyum ve karoten tüketimi prostat büyümesinin azaltmaktadır. Düzenli yapılan fiziksel aktivite ve egzersizler prostat büyümesi ve buna bağlı ameliyat riskini azaltmaktadır. Prostatın idrar kesesi çıkışında idrar kanalını çepeçevre sarıyor olması nedeniyle iyi huylu prostat büyümesi (BPH)’ın tüm bulguları idrarın depolanması ve özellikle atılması (işeme) ile ilgilidir. Çünkü prostata büyüdükçe idrar kanalı daralır ve tıkanır. Prostat belirtileri hafif veya ileri düzeyde olabilir. Hafif belirtilerde doktorlar tarafından çoğu zaman herhangi bir tedavi önerilmeyebilir. Prostat belirtileri bazen çok rahatsız edici olabilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu durumda mutlaka tedavi edilmesi gerekir. İyi huylu prostat büyüme ile ilişkili belirtiler idrar yapmayı değişik yollarla etkileyebilir: mesane (idrar kesesi)de idrarın depolanması, idrar yapma işlemi (işeme) ve işeme sonrası hisler şeklinde üç farklı aşamada şikayetler oluşabilir. Depolama belirtileri: Normal bir mesane ortalama 400 cc depolama kapasitesine sahiptir. İşeme sonrasında idrarın hemen hepsini dışarı atar. Kesede kalan idrara rezidüel idrar denilir. Prostat büyümesinde işeme sonrası kalan rezidüel idrar miktarı sürekli artar. Bu nedenle böbreklerden süzülüp gelen az miktar idrarla kese kısa sürede dolar ve işeme isteği ortaya çıkar. Bu şekilde idrar kesesinin daha hızlı dolmasıyla hasta: Normalden daha sık idrar yapma ihtiyacı, Gece idrar yapmak için bir veya birçok kez uyanma, Ani idrar yapma ihtiyacı ve işeme ihtiyacını erteleyememe, İdrar kaçırma, İşeme işlemi esnasındaki belirtiler: İdrar yapmaya hemen başlayamama, bekleme, İdrar akım hızının azalması, İdrarda çatallanma ve dağınık idrar akımı, Kesik kesik idrar yapma, idrar yapabilmek için ıkınma ihtiyacı, İdrardaki yavaş akım nedeniyle işemenin uzun sürmesi. İşeme sonrası belirtiler: İdrar kesesinin tam boşalmadığı hissi, İşeme sonrası istemsiz idrar kaçırma ve çamaşır kirlenmesi, Bu şikayetlerle müracaat eden hastaların çoğu iyi huylu prostat büyümesi (BPH) tanısı almaktadır. Bu tanı üroloji kliniklerinde en sık konulan tanıdır. Sık idrara çıkma ve ani idrar yapma isteği hastaların sosyal yaşantısını olumsuz etkiler. Bazı hastalar ev dışına çıkıp sosyalleşemezler. Yakında tuvaletin olmadığı bir yerde bulunmaktan endişe ederler. Gece idrar yapmak için sık uyandıkları ve yeterince uyuyamadıkları için enerji seviyeleri düşer, gündüz uyuklamaları artar. Günlük aktiviteleri yapmakta zorlanırlar" diye konuştu.

Üroloji kliniklerinde prostat tanısı için muayene, kan ve idrar testleri ve ultrason, MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanıldığını kaydeden Dr. Iraz, "İyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri aynı yaş grubunda ortaya çıkabileceğinden dolayı kan PSA (prostat-spesifik antijen) testinin yapılması önemelidir. Her iki durumda da PSA yükselebilir. Total ve serbest PSA değerlerinin bakılması ayırıcı tanı için önemlidir. İyi huylu prostat büyümesinde idrar testi benzer belirtilere sebep olan idrar yolu enfeksiyonundan ayırt etmek için kullanılır. Enfeksiyonunuz varsa, bunu doğrulamak ve en iyi antibiyotik seçimi için idrar kültürü yapılmalıdır. Pratik uygulamaları global olarak değerlendirirsek klasik tıbbın iyi huylu prostat büyümesindeki temel tedavi yaklaşımı cerrahidir. Amaç prostat içinde tıkanan idrar yolunu açarak hastayı rahatlatmaktır. BPH’ta hastanın durumuna göre açık veya kapalı ameliyat yapılabilmektedir. Fakat her cerrahi operasyonun kendine ait riskleri vardır. Prostat cerrahisinde de bütün teknik gelişmelere rağmen nadir de olsa idrar tutamama (inkontinans) ve erektil dispotans (iktidarsızlık) gibi komplikasyon riski vardır. Bu nedenle her prostat hastasının ameliyat olmadan önce fitoterapi seçeneğini denemesinde fayda vardır" açıklamalarında bulundu.