Sinop'ta dünyaya gelen Erbakan, siyaset yolculuğunda birçok zorlukla karşılaştı. Eğitim hayatında dikkatleri üzerine çeken Erbakan, politikada da adından ve icraatlerinden söz ettirmeyi başardı.
Milli Görüş hareketinin kurucu lideri Necmettin Erbakan, 27 Şubat 2011'de hayatını kaybetti.
Politika hayatına 12 Ekim 1969'da Konya'dan bağımsız milletvekili seçilerek başlayan Erbakan, Türk siyasetinin "Erbakan Hoca'sı" olarak da biliniyor.
Sinop'ta dünyaya geldi
Türk siyasetine ideolojisi ve üslubuyla yeni bir heyecan getiren Erbakan, 29 Ekim 1926'da Sinop'ta doğdu.
Babasının ağır ceza reisi olması dolayısıyla çocukluğu farklı şehirlerde geçen Erbakan, Kayseri Cumhuriyet İlkokulu'nda başladığı ilkokul eğitimini Trabzon'da tamamladı.
Liseyi birincilikle bitirdi
Erbakan, İstanbul Erkek Lisesi'ni 1943'te birincilikle tamamlamasının ardından, sınavsız geçiş hakkına rağmen İstanbul Teknik Üniversitesi'ne sınavla girdi.
Üniversiteye ikinci sınıftan başlatıldı
Sınav sonucuna göre doğrudan ikinci sınıftan başlatılan Erbakan, 1948'de mezun olduğu üniversitenin Makine Fakültesi Motorlar Kürsüsü'nde asistan oldu.
1951 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından Almanya'daki Aachen Teknik Üniversitesi'ne ilmi araştırmalar yapmak üzere gönderilmesi, Erbakan'ın hayatındaki dönüm noktalarından biri oldu.
Tezleriyle Almanya'da dikkatleri üzerine çekti
Alman ordusu için araştırma yapan DVL Araştırma Merkezi'nde, biri doktora olmak üzere 3 tez hazırlayan Erbakan, bu tezleriyle Alman Ekonomi Bakanlığı'nın dikkatini çekti.
Motorların daha az yakıt harcaması konusunda kendisinden istenilen raporu hazırlayan Erbakan, doçentlik tezini de "Dizel motorlarda püskürtülen yakıtın nasıl tutuştuğunun matematiksel izahı" üzerine hazırladı.
Saadet'e suçlama: 28 Şubat'ın kumpasçılarıyla yürüyor
Bu arada, Erbakan tarafından kurulan Saadet Partisi, son dönemde Millet İttifakı'nın bileşenleriyle hareket ediyor.
Temel Karamollaoğlu liderliğindeki parti, "28 Şubat sürecinin kumpasçılarıyla aynı masada" şeklindeki eleştirilerle karşı karşıya kalmış durumda.
Erdoğan'ın icraatleri: Milli savunma sanayisi, IMF'ye borcun bitirilmesi...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğindeki AK Parti ise Necmettin Erbakan tarafından dile getirilen ve Türkiye'nin kalkınma hamlesi açısından kritik öneme sahip projeleri hayata geçirdi.
Bunlar arasında sanayi hamlesinin başlatılması, milli savunma sanayisinin kurulması, IMF'ye borcun sona erdirilmesi yer alıyor.
Türkiye bölgesel güce dönüştü
Tüm bunlarla birlikte bölgesinde daha güçlü bir ülke haline gelen Türkiye'de diğer taraftan başörtüsü de üniversitelerde serbest bırakıldı. Ayasofya'nın yeniden cami olarak ibadete açılmasının yanı sıra Taksim'e de cami inşa edildi.
Leopard tanklarının fabrikasına davet edildi
Erbakan, çalışmalarıyla Leopard tanklarının üretiminin yapıldığı Almanya'nın en büyük motor fabrikasına davet edildi, daha sonra burada başmühendis olarak tank motorları üzerine çalışmalar yaptı.
Ağır sanayi hamlesinin ardından ilk yerli motor üretildi
Türkiye'de başlattığı ağır sanayi hamlelerini Almanya'da kaldığı sürede tecrübe eden Erbakan, bunu aynı zamanda Milli Görüş'ün önemli hedeflerinden birisi olarak da belirledi.
Necmettin Erbakan, o yıllarda düzenlenen otomobil kongresinde, "Şeftaliden başka bir şey üretemeyiz" görüşünü savunanlara inat, bir araya geldiği arkadaşlarıyla 1956'da Türkiye'nin ilk yerli motorunu üretmek için Gümüş Motor Fabrikası'nı kurdu.
Burada, Avrupa'daki benzerlerinden düşük saatte 5,5 litre motorin harcayan bir ve iki silindirli motorların üretimi yapılmaya başlandı.
Pancar Motor seri üretime başladı
Fabrika hisselerinin çoğunluğu pancar kooperatifi ve şeker fabrikasına geçince Gümüş Motor'un adı "Pancar Motor" olarak değiştirildi. Pancar Motor, Mart 1960'ta seri üretime başladı.
Nermin Saatçioğlu ile evlendi
Odalar Birliği Sanayi Dairesi Başkanlığı'na 1966'da getirilmesinin adından Genel Sekreter olan Erbakan, önce Odalar Birliği İdare Heyeti üyeliğine, bir yıl sonra da Odalar Birliği Başkanlığı'na seçildi.
Erbakan o dönem tanıştığı Nermin Saatçioğlu ile evlendi. Nermin ve Necmettin Erbakan çiftinin evliliğinden çocukları Zeynep, Elif ve Muhammed Fatih dünyaya geldi.
Odalar birliğinden siyasete
Erbakan, Odalar Birliği'nde de aktif dönem geçirdi, Anadolu sermayesini desteklemek için çalıştı.
Geçersiz sayılan Odalar Birliği Başkanlığı seçimi Danıştay'a taşınınca Erbakan, bu görevinden Ankara Valiliği'nin emriyle uzaklaştırıldı. Bu karar, Erbakan'ın siyaset yolculuğunu başlattı.
"Her bahar bir çiçekle başlar"
Erbakan, milletvekili seçiminin yapıldığı 12 Ekim 1969'a giden süreçte, güçlü bir siyasi parti olan Adalet Partisi'nden (AP) milletvekili olmak istedi ancak kabul edilmedi.
Bunun üzerine Konya'dan bağımsız aday olan Erbakan, üç milletvekili seçilebilecek kadar oy alarak milletvekili oldu.
Erbakan, Konya'daki milletvekilliği çalışmaları sırasında kendisine yönelik "Bir çiçekle bahar olmaz" değerlendirmeleri üzerine, "Evet, bir çiçekle bahar olmaz ama her bahar bir çiçekle başlar." ifadesini kullandı.
Milli Nizam Partisi'ni kurdu
Konya Milletvekili Erbakan, 26 Ocak 1970'te 17 arkadaşıyla Milli Görüş hareketinin ortaya çıkmasını sağlayacak ilk parti olan Milli Nizam Partisi'ni kurdu.
Parti kurulduğunda ilk üyenin kim olacağı konusunda karar vermek üzere toplanan yönetim, Erbakan'dan ilk üye olmasını istedi.
"Ecdadımız Anadolu'ya Malazgirt'ten girdi"
Bu teklif üzerine arkadaşlarına tebessümle bakan Erbakan, "Ecdadımız Anadolu'ya, Malazgirt Meydan Muharebesi ile Muş/Malazgirt'ten girmişti. O ilimizdeki bir caminin imamı, bizim birinci kurucu üyemiz olacak." ifadesini kullandı.
Genel Başkan Erbakan, partisinin kuruluşundan sonra kapitalizm ve Batıcılık karşıtı siyaset yürüttü.
"Önce ahlak ve maneviyat"
Erbakan'ın siyasetinde "siyonizm" ile mücadele ön planda yer aldı. Erbakan ile Türk siyasetinde ve kamuoyunda "Filistin davası" konusunda hassasiyet oluştu.
Milli Görüş hareketi lideri Erbakan, "önce ahlak ve maneviyat" vurgusunu da Milli Nizam Partisi'nin çalışmalarıyla gençlere ve partililere aktardı.
Ayasofya'da namaz daveti parti kapatma gerekçesi oldu
Erbakan ve arkadaşlarının izlediği siyaset tarzı pek çok çevrenin dikkatini çekti. 12 Mart 1971 muhtırasının ardından mayıs ayında "laikliğe aykırı çalışmalar yürüttüğü" iddiasıyla Milli Nizam Partisi kapatıldı.
Partinin kapatılmasına ilişkin mahkeme kararının gerekçesinde, Erbakan'ın konuşmalarında halkı Ayasofya'da namaz kılmaya davet etmesi de yer aldı.
51 parlamenterle Meclis'e girdi
Partisinin kapatılmasının ardından Erbakan, arkadaşlarıyla 11 Ekim 1972'de Milli Selamet Partisi'ni (MSP) kurdu. Parti, 1973'teki seçimde 48 milletvekilliği ve 3 senatörlük kazanarak 51 parlamenterle Meclis'e girdi.
CHP-MSP hükümeti
Seçimlerden hemen sonra Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Bülent Ecevit ile yapılan görüşmelerin ardından CHP-MSP koalisyon hükümeti kuruldu.
Erbakan, bu hükümette başbakan yardımcısı olarak görev aldı.
"Mücahit Erbakan"
Bu dönemde Kıbrıs sorunu gündeme gelirken, siyasilerce ülkedeki sorunlardan daha fazla Ada'daki gelişmeler üzerine stratejiler üretildi.
Kıbrıs'a 20 Temmuz 1974'te düzenlenen Barış Harekatı'nı güçlü şekilde savunan Erbakan'ın ismi, bu dönemde "Mücahit" sıfatıyla kullanılmaya başlandı.
1980 darbesinde Erbakan ve siyasi hareketi de hedefteydi
Bülent Ecevit ile Erbakan'ın Kıbrıs meselesi üzerindeki görüş ayrılıkları nedeniyle CHP-MSP hükümeti, 17 Eylül 1974'te dağıldı. Erbakan'ın liderliğindeki MSP, o yıllarda kurulan yeni hükümetlerde ortak oldu.
"11'ler hükümeti", "Milletvekili pazarlığı" ve "Güneş Motel" şaibeleri 1978'de siyasette gündemi belirlerken, 12 Eylül 1980 askeri darbesinde Erbakan ve siyasi hareketi de hedef alındı.
Cezaevi süreci
Milli Selamet Partisince 6 Eylül 1980'de Konya'da düzenlenen Kudüs Mitingi büyük ses getirirken, bu miting partinin kapatılma sebeplerinden birisi olarak gösterildi.
Erbakan'ın bu sürede verdiği mücadele "dava" olarak adlandırıldı. Erbakan'ın "dava" için yetiştirdiği nesil, yeni Türkiye inşasında bunu temel aldı.
Darbeden sonra İzmir'de uzun süre gözaltında kalan Erbakan, daha sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklandı ve 9 ay cezaevinde kaldı. Erbakan, cezaevinden çıktıktan sonra yeni parti kurma çalışmalarını başlattı.
Refah Partisi kuruldu
Siyasi yasaklı Erbakan, kapatılan MSP'nin yerine Refah Partisi'nin (RP) 19 Temmuz 1983'te kurulmasını sağladı.
Partinin genel başkanlığı koltuğuna Ahmet Tekdal oturdu. Siyaset yasağının referandumla kalkmasının ardından Erbakan, Refah Partisi'nin 11 Ekim 1987'de yapılan kongresinde oy birliğiyle genel başkan oldu.
Bu tarihten sonra yapılan yerel seçimlerde Refah Partisi'nin kazandığı belediyelerdeki hizmetler, Erbakan ve siyasetine olan ilgiyi artırdı.
Milli Görüş fikri, Türkiye'de bu dönemde yeni bir model oldu. 27 Mart 1994 yerel seçimlerinde Milli Görüş, İstanbul ve Ankara büyükşehir belediyeleri dahil birçok kentin yerel yönetimlerinde işbaşına geldi.
Refah Partisi birinci parti oldu
Necmettin Erbakan, 20 Ekim 1991 seçimlerinde Konya'dan yeniden milletvekili seçildi. Parti, 1995'teki genel seçimlerde yüzde 21,7 oy oranıyla sandıktan birinci çıktı.
Erbakan, Meclis'e Konya milletvekili olarak girdi. Cumhurbaşkanlığı koltuğundaki Süleyman Demirel, hükümeti kurma yetkisini Refah Partisi'ne vermedi. Daha sonra kurulan DYP-ANAP hükümeti 3 ay sürdü.
54. Hükümet'te başbakanlık yaptı
Hükümet kurma görevini Cumhurbaşkanı Demirel'den alan Erbakan, Tansu Çiller'in genel başkanlığındaki Doğru Yol Partisi ile 54. Hükümeti kurarak 28 Haziran 1996'da başbakanlık koltuğuna oturdu.
Başbakan Erbakan, dış politikada G-7'lere karşı gelişmekte olan Müslüman ülkeleri bir araya getirmek için D-8'leri kurdu.
28 Şubat ve "postmodern darbe" süreci
Medya üzerinden 54. Hükümet'in faaliyetlerine ilişkin başlatılan algı operasyonları, 28 Şubat sürecinin temel taşlarını oluşturdu.
28 Şubat sürecinde bazı üniversiteler, iş dünyası ve sendikalar da Erbakan siyasetine karşı misyon üstlendi. Erbakan'ın Mısır ziyaretindeki bayrak krizi, Libya ziyaretinde Kaddafi'nin açıklamaları da yine Erbakan aleyhinde kullanılmaya başlandı.
Günlerce kamuoyunda oluşturulan propagandalar sonrası, 28 Şubat 1997'de "postmodern darbe" olarak anılacak müdahale gerçekleşti.
Başbakan Erbakan'ın o gece ulusa seslenmek için hazırlık yaptırdığı, Milli Güvenlik Kurulu toplantısından geç saatte "gergin ve üzgün" geldiği için bu yayının iptal edildiği sonradan ortaya çıktı.
Başbakanlıktan istifa etti
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş tarafından, 27 Mayıs 1997'de Anayasa Mahkemesi'ne iktidar partisi Refah Partisi'nin temelli kapatılması istemiyle dava açıldı.
Koalisyon ortağı Doğru Yol Partisi'nin protokol gereği başbakanlık koltuğunu alması için Necmettin Erbakan, 30 Haziran 1997'de Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e istifasını sundu.
Demirel, DYP Genel Başkanı Tansu Çiller yerine 55. Hükümet'i kurma görevini Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz'a verdi.
5 yıl süreyle siyaset yasağı
Anayasa Mahkemesi'nde görülen Refah Partisi'nin kapatılması davası 16 Ocak 1998'de sonuca bağlandı.
Refah Partisi'nin kapatılmasına ve aralarında Necmettin Erbakan'ın da bulunduğu 6 kişiye 5 yıl süreyle siyaset yasağı getirilmesine karar verildi.
"Refah inancı tek başına iktidar olacak"
Erbakan, partisinin kapatılması kararının ardından yaptığı konuşmada, şöyle dedi:
Bu alınmış olan karar, tarihin akışı içerisinde basit bir noktadır. Böyle bir kararın yürürlüğe girmesiyle Türkiye'de halkımızın muazzam bir bölümünün partisi olan Refah Partisi ve onun davası, bu kararlardan zerre kadar etkilenmez. Bu kararlardan bir tek sonuç çıkar, o da refah inancının tek başına iktidarı. Bu olayın arkasından Refah Partisi davasının, camiasının çok daha büyüyüp gelişeceği kesinlikle açıktır.
Refah Partisi kapanmadan Fazilet Partisi kuruldu
Refah Partisinin kapatılması sürecini beklemeyen partililer, 17 Aralık 1997'de Milli Görüş hareketinin dördüncü partisi olan Fazilet Partisi'ni kurdu.
Partinin genel başkanlık görevini de Recai Kutan üstlendi. Fazilet Partisi'nin 14 Mayıs 2000'deki kongresi, gelenekçi ve yenilikçi kanat şeklinde isimlendirilen parti içi grupların yarışmasına sahne oldu.
Abdullah Gül yenilikçi kanadın, Recai Kutan ise gelenekçi kanadın oylarını aldı. Bu arada Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, Fazilet Partisi'nin de kapatılması için dava açtı.
Fazilet Partisi 2001'de kapatıldı
Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasının ardından Vural Savaş'ın yerine atanan Sabih Kanadoğlu'nun hazırladığı delillerle Fazilet Partisi 22 Haziran 2001'de kapatıldı.
Erbakan, Refah ve Fazilet partilerinin kapatılması üzerine, "Atımızı alan yolumuzu da almadı ya" ifadesini kullanmıştı. Bir ay sonra partililer, Milli Görüş'ün beşinci partisi olan Saadet Partisi'ni kurdu.
Erbakan, Saadet Partisi Genel Başkanı oldu
Milli Görüş'ten ayrılan isimlerin kurduğu Adalet ve Kalkınma Partisi, 2002'deki erken seçimde tek başına iktidar oldu. Saadet Partisi ise seçim barajını geçemeyerek TBMM dışında kaldı.
Erbakan, 5 yıllık siyaset yasağının kaldırılmasının ardından Mayıs 2003'te Saadet Partisi Genel Başkanı oldu.
Kayıp trilyon davası
Kamuoyunda "kayıp trilyon davası" olarak bilinen Refah Partisi'nin mali hesaplarına ilişkin davada kendisine verilen hapis cezasından dolayı Erbakan, 30 Ocak 2004'te Saadet Partisi Genel Başkanlığı ve üyeliğinden ayrılmak zorunda kaldı.
Erbakan'ın, sağlık sorunları sebebiyle başvurusundan dolayı cezanın infazı ertelendi. Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi, Erbakan'ın 2 yıl 4 aylık hapis cezasını, yeniden yargılama sonunda değiştirmedi ancak cezasını konutunda çekmesine karar verdi.
Ev hapsi cezası kaldırıldı
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından, Milli Görüş lideri Necmettin Erbakan'ın "sürekli hastalık" nedeniyle aldığı ev hapsi cezası 19 Ağustos 2008'de kaldırıldı.
27 Şubat 2011'de vefat etti
Saadet Partisi Olağanüstü Büyük Kongresi'nde 17 Ekim 2010'de yeniden genel başkan olan Erbakan, 28 Şubat postmodern darbenin 14. yılı arifesinde solunum yetmezliğine bağlı, kalp ve çoklu organ yetmezliği sebebiyle 27 Şubat 2011'de vefat etti.
Erbakan, 1 Mart 2011'de, vasiyeti üzerine devlet merasimi yerine İstanbul Fatih Camisi'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından son yolculuğuna uğurlandı.
Kaynak: EnsonHaber
