Van’ın Gevaş ilçesinde soğuk havaya rağmen Van Gölü’nün buz gibi suyuna dalış yapan dalgıçlar, 1940’lı yıllarda talan edilmiş tarihi Selçuklu mezarlığının bin yıllık kayıp mezar taşlarını aradı.
Gevaş Belediyesi, yaptığı proje ile Gevaş Selçuklu Mezarlığında çevre düzenlemesi çalışmalarına başladı. Mezarlıkta yapılan çalışmalar devam ederken, Van Gölü derinliğinde 1940’lı yıllarda Selçuklu mezar taşlarından yapılan iskelenin araştırma çalışmalarını da yürütüyor. Haziran ayında Van Gölü sularında ortaya çıkarılan iskelenin geniş çaplı araştırılması için Gevaş Belediyesinin talebi üzerine ilçeye gelen dalgıçlar, 1650 kotundaki Van Gölünün Gevaş bölgesinde çalışmalar yaptı. İlçeye gelen 3 dalgıçla birlikte Gevaş Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Mihail Atik de Van Gölü sularına dalış yaparak mezar taşlarını inceledi. Dalışı İlçe Kaymakamı Nedim Akmeşe, Belediye Başkanı Sinan Hakan, Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Altuğ da izledi. Çalışmaları yakından takip eden Gevaş Belediye Başkanı tarihçi Sinan Hakan, taşların iskele yapımında kullanılmasına tepki göstererek, “1940’lı yıllarda ilçede görev yapan bir kaymakam yol açma bahanesiyle yerinden aldığı mezar taşlarını iskele yapımında kullanıyor. Koca Artos’un taşı, kayası yetmiyormuş gibi. Resmen bir kültürel katliam yaşatılıyor. Daha sonra Göl suları yükselince iskele sualtında kalıp kayboluyor. 1980’ler İstanbul Üniversitesinden bir hoca mezarlık çalışma notlarında konuya ilişkin bilgilere ulaşmak mümkün” dedi.
Su altında kalan bu iskelenin keşfinin de ilginç olduğunu söyleyen Başkan Hakan, "Vizontele - Deli Emin Bisiklet festivali için davet ettiğimiz sualtı yönetmeni Tahsin Ceylan hoca ile tesadufi bir sohbet neticesi sonucu sayın hocamız festival günü Gevaş’ta bir dalış yaparak kayıp mezar taşlarından yapılan iskeleyi keşfetti. Kayıp iskelenin keşfinden sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan talep ettik ve bu talep üzerine Bodrum Sualtı Müzeler Müdürlüğünden bir uzman ekip Gevaş’a gelerek dalış yaptı. Ekibin tespiti ve düzenleyeceği rapor doğrultusunda tarihi mezar taşlarının ve batık iskelenin akıbeti de belli olmuş olacak" ifadelerini kullandı.
"Mezarlığı yıkmışlar, taşları da kırmışlar"
Başkan Hakan, Gevaş’ta çekilen Vizontele filmine atıf yaparak şöyle dedi:
“Biz iskelenin sualtı müzesi olarak tescilini talep ettik. Fakat tahribat beklediğimizden büyük çıktı. ’Mezarlığı yıkmışlar, taşlarını da kırmışlar’. Devasa sanat eseri mezar taşların büyük bir bölümü kırılarak kullanılmış, tek parça kalan mezar taşlarımızın sayısı 15 civarında ne yazık ki. Bu durumda tüm seçenekler, yani su altında mı kalacağı ya da çıkarılıp mezarlığa mı yerleştirileceği hususu Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarının değerlendirmesinden sonra karara bağlanacak".