Bitlis’in Ahlat ilçesinde bulunan dünyanın en büyük Türk İslam mezarlığı olma özelliğini taşıyan Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda 2020 yılı kazı ve restorasyon çalışmaları başladı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesinde yer alan ve üzerindeki yazı ve şekillerle her biri sanat eseri özelliği taşıyan mezar taşlarının bulunduğu mezarlıkta; bu yıl da kazı, restorasyon ve çevre düzenlemesi çalışmaları sürecek. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recai Karahan başkanlığında yürütülen çalışmalarda; liken temizliği, taş düzeltme, akıt mezar çıkarma ve çevre düzenlemesi gibi çalışmalar yapılacak.
10 kişilik restorasyon ve 20 kişilik işçi grubuyla beraber Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz ve kazı başkan yardımcıları Dr. Öğretim üyesi Ercan Çalış, doktorant Emre Günay ile birlikte 2020 yılı kazı çalışmalarına başladıklarını belirten Ahlat Selçuklu Meydanlık Mezarlığı Kazı Başkanı Prof. Dr. Recai Karahan, bu yıl kazı ve restorasyon çalışmalarına Türk Tarih Kurumu’nun da sponsor olarak destek verdiğini belirterek, yaklaşık 5 ay gibi bir süre sahada çalışmalarını sürdüreceklerini söyledi.
“60 taşın liken temizliği ve düzeltilmesi yapılacak”
Mezarlıkta ilk etapta 60 taşın liken temizliği ve düzeltilmesi işlemini yapmayı planladıklarını belirten Karahan, “12 ay süren kazılarımızı kış aylarında laboratuvarlarda sürdürmüştük. Pandemi sürecinden dolayı bu yıl 1 Haziran’dan itibaren sahaya indik. Şimdilik 10 kişilik restorasyon grubumuz ve 20 kişilik işçi ekibimizle ot biçme, liken temizleme ve taş temizleme çalışmalarına başladık. Mezarlık ve müze girişinde çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu yıl projelerimiz arasında Türk Tarih Kurumu ve Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile yapılan anlaşma neticesinde belli bir miktar proje bedeli verilecek. Bu kapsamda 60 tane taşın liken temizliği ve düzeltilmesi yapılacaktır. Elimizden geldiği kadar liken temizliği yapıp, taş düzeltmesi ve üzerindeki yazıların okunmasıyla ilgili çalışmalarımıza bu yılda devam edeceğiz. Her yıl hemen hemen 1 tane akit mezarlık çıkartıyoruz. Burada 178 tane akit var. Her yerde bu mezarlar olduğu için tamamını kazmaya kalksak çok çukurlu bir yer olur ve gezme imkanı kalmaz. Ama tarihe ışık tutması açısından da yapmak zorundayız. Her yıl bir iki tanesini kazıyoruz. Zannediyorum bu yılda bir veya iki tane mezar çıkarma çalışması yaparız. Bu yıl yeni müzenin girişinden Emir Bayındır Kümbeti güzergahında ağırlıklı olarak taşlar hem eğik hem de likenler çok fazla olduğu için burada çalışmak istiyoruz. İmkanlar dahilinde elimiz üşüyene kadar, arazi şartları müsait oluncaya kadar çalışmalarımıza devam etmeyi düşünüyoruz. Ekim ayının ortalarına kadar sahada yürüteceğimiz çalışmalar, daha sonra laboratuvar çalışmalarımız başlar” dedi.
“Korona virüs tedbirleri alınarak çalışmalar yürütülüyor”
Korona virüs salgını nedeniyle tedbirli bir şekilde sosyal mesafeye uyarak, maskeli ve hijyene dikkat ederek çalışmalara başladıklarını belirten Ahlat Selçuklu Meydanlık Mezarlığı Kazı Başkanı Prof. Dr. Recai Karahan, “Virüsten dolayı maalesef kazı evimize çok fazla elaman alamıyoruz. Ama restorasyon şirketleriyle çalışmaya başlarsak, yaklaşık 70 taşı temizlemek istiyoruz. Ama sadece kendi personellerimizle olursa bu sayı azalabilir. Virüs tehlikesi geçerse sayımızı artırarak daha hızlı bir çalışma yürütebiliriz. Şu anda kazı alanımıza girerken herkesin ateşi ölçülüyor, dezenfektan kurallarına dikkat ediyor ve maske takarak çalışıyoruz. Taşların arasını çok uzak tutuyoruz ve ziyaretçi almıyoruz. Durumlar düzeldikçe ve sayımız artarsa Türk Tarih Kurumu’nun bize vereceği bütçe doğrultusunda en az 60 taş üzerinde temizleme çalışması yaparız” diye konuştu.
Ahlat Selçuklu Meydanlık Mezarlığı Kazı Başkanı Prof. Dr. Recai Karahan, kazı ve restorasyon çalışmalarında kendilerine desteklerini esirgemeyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, Kültür ve Turizm Bakanlığına, bu yılki çalışmalara sponsor olan Türk Tarih Kurumu’na, Bitlis Valisi Oktay Çağatay’a, Ahlat Kaymakamı Erkan İsa Erat’a, Belediye Başkanı Abdulalim Mümtaz Çoban’a, Bitlis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne ve Ahlat Müzesi yetkililerine teşekkür etti.