İnönü Üniversitesi Afrika Araştırmaları Merkezi (İNÜAFAM)’nin gerçekleştirdiği Afrika temalı webinar serisinin on birincisinde Afrika perspektifinden Ayasofya’nın camii olarak hizmete açılması kararı konuşuldu.
Malatya İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, “İnsanlığın ortak kültürel mirası vasfını koruyarak Ayasofya’yı cami olarak ibadete açılmasına vesile olanlara bir kez daha teşekkür ediyoruz” dedi.
İnönü Üniversitesi Çevrimiçi (Online) Panelinde “Afrika Perspektifinden Ayasofya Kararı” konuşuldu. İnönü Üniversitesi Afrika Araştırmaları Merkezi (İNÜAFAM)’nin gerçekleştirdiği Afrika temalı webinar serisinin on birincisinde Afrika perspektifinden Ayasofya’nın camii olarak hizmete açılması kararı konuşuldu. İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay ve Afrika’nın 6 farklı ülkesinden akademisyen, gazeteci ve siyasetçilerin de konuşmacı olarak katıldığı program Arapça ve İngilizce olarak gerçekleştirildi.
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay’ın açılış konuşmasını yaptığı programın moderatörlüğünü İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Sabri Türkmen gerçekleştirdi. İNÜAFAM’ın youtube kanalından canlı olarak yayınlanan programa, Moritanya’dan Dinler Tarihi Uzmanı ve Katar Hamad bin Khalifa Üniversitesi Öğretim Üyesi, El Cezire yorumcusu Prof. Dr. Muhammed Muhtar Shinqiti, Sudan’dan Uluslararası Afrika Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Türkiye Araştırmaları Merkezi Müdürü Doç. Dr. Muhammed Osman Abdullah, Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Ulusal Ulema Kurumları Danışmanı ve Awqaf Genel Müdürü akademisyen Dr. Mickael Collier, Somali’den Hikma Vakfı Genel Koordinatörü Muhammed Musa Dirie, Etiyopya’dan Harar Meclisi Danışmanı ve eski Meclis Başkanı Yasin Hüseyin Şerif ve Njerya’dan Kano Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Shaikh Nasir Kabara Araştırma Merkezi Başkanı Askia Nasir Kabara konuşmacı olarak katıldı.
Program, İNÜAFAM Müdürü Dr. İsmail Söylemez’in sunumuyla başladı. Katılımlarından ötürü Rektör Prof. Dr. Ahmet Kızılay ve konuşmacılara teşekkür eden Söylemez, bu programın sınırların ve mesafelerin anlamsızlığını bir kere daha gösterdiğini belirtti. Söylemez, ayrıca bu programla Türkiye-Afrika kardeşliğinin daha da pekiştiğini ve Müslüman olmanın güzelliğini bir kez daha gösterdiğini ifade ederek hafta içinde vefat eden Güney Afrikalı Müslümanların önemli isimlerinden Filistin Müzesi kurucusu Dr. Anwah Nagia için de taziye dileklerini iletti.
Programın açılış konuşmasını yapan Rektör Prof. Dr. Ahmet Kızılay, Ayasofya Camii’nin başta Türkiye olmak üzere tüm İslam dünyası ve bütün insanlık için önemli bir mekan olduğunu belirtti. Rektör Prof. Dr. Ahmet Kızılay, medeniyetler açısından belli mekânların sembolik değer taşıdığını vurgulayarak, uzun süredir müze olarak hizmet veren ve artık camii olarak ibadete açılan Ayasofya Camii’nin de Müslümanlar için önemli bir sembolik değer taşıdığının altını çizdi. Ayasofya kararının tüm İslam dünyasında büyük bir ilgiyle karşılandığına değinen Rektör Prof. Dr. Ahmet Kızılay, “Ayasofya, 86 yıl sonra yeniden, Fatih Sultan Mehmet Han’ın vakfiyesinde belirttiği şekilde Cami olarak hizmet vermeye başladı. Ayasofya’yı insanlığın ortak kültürel mirası vasfını koruyarak Cami olarak ibadete açılmasına vesile olanlara burada bir kez daha teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“Ayasofya bu kararla aslî amacına hizmet etmeye yeniden başladı”
Ayasofya’nın mimarının da yapımını emreden imparatorun da tevhidi anlayışa sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Muhammed Muhtar Shinqiti, Türkiye’nin aldığı bu kararın da bu amaca hizmet ettiğini kaydetti. Shinqiti, Fatih Sultan Mehmet ve Recep Tayyip Erdoğan ile tevhide geri dönen Ayasofya’nın bu kararla birlikte asli amacına yeniden hizmet etmeye başladığını dile getirdi. Ayasofya kararıyla hak ve adaletin yerini bulduğunu ve bu mekânın İslâmî kimliğine yeniden büründüğünü belirten Shinqiti, “İslam evrensel bir din olduğu için Afrika, Asya ve diğer kıtalardaki Müslümanlar için önemli bir karar oldu” şeklinde konuştu.
“Ayasofya kararı, İslamî duyguyu kalplerde yeniden canlandırdı”
Afrika’nın Ayasofya kararı karşısındaki duruşuna değinen Muhammed Musa Dirie, Ayasofya Camii’nin tarihsel açıdan İslam dünyasında çok önemli bir yere sahip olduğunu belirtti. Dirie, Ayasofya kararının İslam medeniyetinin yeniden yükselmesinde bir umut olduğunu belirterek bu kararın İslamî duygunun kalplerde canlandırılmasında önemli bir etkisi olduğunu dile getirdi.
“Ayasofya’nın ibadete açılmasi Afrika’da büyük sevinçle karşılandı”
Ayasofya’nın ibadete açılması kararını Sudan açısından ele alan Doç. Dr. Muhammed Osman Abdullah, bu kararın Sudan ve Afrika medyasında üzerinde oldukça fazla durulan bir konu olduğunu vurguladı. Türkiye’nin bu kararla son yıllardaki en önemli tarihi olaylardan birini gerçekleştirdiğini belirten Abdullah, Ayasofya kararının tüm Afrika’da ve özellikle Sudan’da küçükten büyüğe herkes tarafından sevinçle karşılandığının altını çizdi.
Ayasofya kararında Müslüman halkın tekrar ibadete açılması arzusunun önemli bir faktör olduğunu ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin bu sorumluluğu yerine getirdiğini belirten Askia Nasir Kabara, Ayasofya Camii’nin İslam dünyası için tarihsel öneme ve sembolik bir değere sahip olduğunu dile getirdi. Kabara, Batı Afrika Bölgesi’nin Ayasofya kararına çok önem verdiğini vurgulayarak bu kararın sadece Türkiye ve Afrika değil, tüm İslam dünyası için önemli bir gelişme olduğunu kaydetti.
“Ayasofya kararı, günümüz politikalarını şekillendirecek bir karardır"
Yakın dönemde vefat eden Güney Afrikalı Müslümanların önemli isimlerinden Filistin Müzesi kurucu Dr. Anwah Nagia’yı anarak konuşmasına başlayan Dr. Mickael Collier, Ayasofya’nın tekrar ibadete açılmasının sonuçlarını değerlendirerek bu kararın günümüz politikalarına yön verebilecek bir gelişme olduğunu belirtti.