Bitlis’in Ahlat Kaymakamlığı ile Ahlat Doğa ve Kültürel Mirası Yaşatma Derneğinin ortaklaşa yürüttüğü “Tarihin Görgü Tanıkları Ayağa Kalkıyor” projesi başladı.
Ahlat Kaymakamlığı ile Ahlat Doğa ve Kültürel Mirası Yaşatma Derneğinin ortak hazırladığı proje kapsamında “Anadolu’nun Orhun Abideleri” diye de adlandırılan 8 binden fazla tarihi mezarın bulunduğu 210 dönüm alan üzerine kurulu Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda toprak altında kalan, kırılan abidevi mezar taşları ayağa kaldırılacak, tanıtım filmleri ve fotoğraf sergisiyle ilk olarak İtalya’da tanıtılacak. Avrupa Birliği (AB) Ortak Kültür Mirasının Korunması Hibe Programı kapsamında desteklenen proje ile mezarlıktaki kırık ve toprak altındaki 100 mezar taşı ortaya çıkarılarak restorasyon ve liken temizlikleri yapılacak, kitabeleri okunacak, mezarlığın tanıtım filmi ve mezar taşlarının fotoğraflarından oluşan fotoğraf sergileri ilk etapta Ahlat ve İtalya’da sergilenecek. Projenin her yıl yenilenerek birçok Avrupa ülkesinde tanıtımının yapılması amaçlanıyor.
Projenin başlamasıyla birlikte Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı önünde açılış töreni düzenlendi. Düzenlenen törene Ahlat Kaymakamı Fikret Dağ, Ahlat Belediye Başkanı Abdulalim Mümtaz Çoban, Bitlis İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Adem Aydoğdu, kurum amirleri ve projede görev alacak kazı ekibi katıldı. Törende konuşan Ahlat Kaymakamı Fikret Dağ, “Ecdadımızın bizlere bıraktığı bu şanlı mirası hem korumak hem de uluslar arası düzeyde tanıtmak ve gelecek nesillere tarihi ve kültürel bir hizmet olarak sunmak amacıyla hazırladığımız proje kabul edilerek bugün itibariyle uygulanmaya başlamanın memnuniyetini yaşıyoruz. Bizleri destekleyen tüm kurumlara ve emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum. Projemiz hayırlı ve uğurlu olsun” dedi.
Ahlat Belediye Başkanı Abdulalim Mümtaz Çoban da, “Bu milli mirasımızı günümüz insanına ve uluslar arası arenaya çeşitli projelerle açalım. Ecdadımızın bıraktığı bu mirası insanlıkla buluşturalım. 2009 yılında burayla ilgili çalışma başlattığımızda, bu milli mirasımız iyi durumda değildi. İlgili tüm kuruluşları dahil ederek bugün sadece Türkiye’nin değil tüm milletlerarası camianın açık hava müzesini Ahlat’ta inşa etmenin onurunu hep beraber yaşıyoruz. Her ülkenin bir takım gözdeleri var. Türkiye’nin gözdesini arıyorsanız Ahlat Selçuklu abideleridir ki Orhun Yenisey abidelerinden günümüze intikal eden en sağlam Türk-İslam mirasıdır. Bu miras yüzümüzün akı tapu senedimizdir. Bu konuda emek veren ve hassasiyet gösteren herkese teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Ahlat Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz ise, “Avrupa Birliği hibe programı çerçevesinde hazırlanan proje kapsamında Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda daha önce oluşturduğumuz uzman ekiple birlikte çalışmalara başladık. Alan çalışmalarımızda tespit ettiğimiz 100 adet mezar taşında liken temizliği, basit restorasyonları, kırık taşların düzeltilerek ayağa kaldırılması, liken temizliğinden sonra epigrafik çözümlemelerinin yapılarak Türkçe ve İngilizce olarak dijital ortama aktarılması sağlanarak, karekod sistemiyle ziyaretçilerin daha rahat bilgi edinecek. Yaklaşık 40 günlük bir çalışma süremiz var. Bu süre zarfında hedeflerimizi tamamlayacağız” şeklinde konuştu.
Ahlat Doğa ve Kültürel Mirası Yaşatma Derneği Başkanı Samet Adıyaman da, “Projemizin amacı; STK, kamu kurumları ortak çalışması ile UNESCO Dünya Kültür Mirası geçici listesinde yer alan Selçuklu Meydan Mezarlığı ve ören yerinde mezar taşlarında restorasyon, blokaj ve liken temizliği yapılması, ziyaretçilerin dijital sistemle Türkçe ve İngilizce bilgilendirilmesi, mezarlık ve ören yerinin ülke içi ve dışında tanınırlığının arttırılması, yerel halkta ve ziyaretçilerde farkındalık oluşturularak Ahlat Mezar taşlarının sürdürülebilir korunmasının sağlanmasıdır. Proje kapsamında Türk ve İtalyan ekiplerden 12 kişilik uzman restorasyon ekibi oluşturularak, 100 adet mezar taşında bütünleme, restorasyon, zemin blokajı, liken temizliği yapılacak. 100 mezar taşındaki kitabeler okunarak günümüz Türkçesine ve İngilizceye çevrilecek. 100 mezar taşı yanına Ahlat taşından dokuya uygun karekod taşı yapılması, karekod sistemi oluşturularak mezarlık alanında dijital bilgilendirme yapılması sağlanacak. Selçuklu Mezarlığını tanıtan, İlhanlılar döneminden günümüze senaryolaştırılan, Türkçe seslendirmeli, İngilizce alt yazılı 120 saniyelik kısa tanıtım filmi hazırlanacak. Ahlat-Türkiye ve Lecce-İtalya’da birer adet olmak üzere uzmanların katılımı ile Selçuklu Mezarlığı konulu 2 çalıştay düzenlenerek, çalıştaylar rapor haline getirilecek. Ahlat-Türkiye ve Lecce-İtalya’da birer adet olmak üzere 2 adet Selçuklu Mezarlığı fotoğraflarından oluşan fotoğraf sergisi ile çeşitli reklam çalışmalarıyla Selçuklu Meydan Mezarlığı ve ören yeri ile projenin tanıtımı yapılacaktır. Emeği geçen herkese teşekkür ederim” dedi.
Konuşmanın ardından katılımcılar proje kapsamında Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda belirlenerek restorasyon ve liken temizlikleri çalışmaları yapılan mezar taşlarında incelemelerde bulunarak kazı ekibinden bilgiler aldılar.