Tarihçi ve akademisyen Prof. Dr. İlber Ortaylı: "ABD’nin Avrupalı müttefikleriyle Ukrayna’yı NATO adına ele geçirmesinin bir tek izahı vardır; gözünü Karadeniz hâkimiyetine dikmek gibi"
"ABD’nin Avrupalı müttefikleriyle Ukrayna’yı NATO adına ele geçirmesinin bir tek izahı vardır; gözünü Karadeniz hâkimiyetine dikmek gibi 1000 seneden beri birçok imparatorluğun aşırı ve abartılı özlemini tekrarlaması... Provokasyon çok ciddi. Cevap da o derece acımasız. Kuzeyimizde olabilecek facialar ürkütücü."
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Hürriyet'te yayınlanan "Kerç ve Kiev saldırıları" başlıklı yazısında bu görüşü gündeme getirdi.
İlber Ortaylı özetle şöyle dedi:
"Bu son olayda, buna rağmen ABD’nin Avrupalı müttefikleriyle Ukrayna’yı NATO adına ele geçirmesinin bir tek izahı vardır; gözünü Karadeniz hâkimiyetine dikmek gibi, 1.000 seneden beri birçok imparatorluğun aşırı ve abartılı özlemini tekrarlamasıdır. Kırım’ın ve Doğu Ukrayna’nın Rusya’nın eline geçmesi ABD’nin Karadeniz’e çıkışını güçleştirecek. ABD için Karadeniz’e nüfuz etmenin tek geçerli yanı bu. Stratejik bir deniz kuvvetini, yani Odessa ve hassaten Sivastopol’deki donanma üssünü kontrol altına almak. Bütün Rusya donanmasının kendi açısından en sağlam, en güvenilir üssü budur. ABD bu çıkışı da engellemek ister.
Karadeniz stratejisinde Almanya’nın ABD’yi desteklemesi hatta genişlemeden dolayı aynı endişeyi duymasının izahı biraz zor. Fakat şurası açık ki Birinci Harb’de belki de kaçınılmaz olarak tekrarladığımız Rusya’ya karşı Almanya ile beraber olma politikasından uzak durmamız gerekir. O gün Rusya, Osmanlı İmparatorluğu için gerçekten büyük ve ciddi bir tehlikeydi. Belki tarihi boyutlarda ve stratejik planlarda önemli değişiklik yok ama Türkiye 1914’ün Türkiyesi değil, çok daha ilerisinde ve çok daha savunma gücü yüksek.
Provokasyon çok ciddi. Cevap da o derece acımasız. Kuzeyimizde olabilecek facialar bile ürkütücü. Tabii Almanya’nın, Kiev Büyükelçilik binasının bir bölümünün uçurulmasıyla açığa çıkan Rusya stratejisi üzerinde daha soğukkanlı düşünmesi beklenir. Cevap sert olursa arada Almanya’dan evvel Polonya’nın, Orta Avrupa ülkelerinden Çekya’nın büyük zarar görmesi muhtemel."
Türk tarih profesörü, İlber Ortaylı kimdir?
İlber Ortaylı, 21 Mayıs 1947 tarihinde Bregenz, Avusturya’da dünyaya gelmiştir. Kırım Tatarı bir ailenin çocuğu olarak doğan Ortaylı, iki yaşındayken ailesiyle birlikte Türkiye’ye göç etti.
Ortaylı, 1965’te Ankara Atatürk Lisesi’nden mezun oldu.
1970’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi’nin tarih bölümünü bitirdi. Halil İnalcık, Mümtaz Soysal, Seha Meray gibi kişilerin öğrencisi oldu. Viyana üniversitesi Slavistik ve Orientalistik Bölümü’nde eğitim gören İlber Ortaylı, yüksek lisans çalışmasını Chicago Üniversitesi’nde Halil İnalcık ile yaptı.
Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde 1974 yılında doktor oldu. 1979 senesinde de “Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu” çalışmasıyla doçent oldu.
1982 tarihinde devletin akademik politikalarına tepki olarak istifa etti.
Bu dönemde Viyana, Berlin, Paris, Princeton, Moskova, Roma, Münih, Strazburg, Yanya, Sofya, Kiel, Cambridge, Oxford ve Tunus üniversitelerinde misafir öğretim üyeliği yaptı.
1989’da Türkiye’ye dönerek profesör oldu.
Yerli, ve yabancı dergilerde Osmanlı ve Rus tarihi ile ilgili makaleler yayınladı.
2002 senesinde Galatasaray Üniversitesi’ne, iki yıl sonra da Bilkent Üniversitesi’ne konuk öğretim üyesi seçildi.
2005 senesinde Topkapı Sarayı Müzesi başkanı oldu. 2012’de yaş haddinden emekli olan Ortaylı, görevi Ayasofya Müzesi başkanı Haluk Dursun’a devretti.
Birçok kitabı bulunan İlber Ortaylı, şu an Galatasaray Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi’nde Türk Hukuk Tarihi dersi vermektedir.
İlber Ortaylı, 2017 senesinde düzenlenen 29 Ekim Resepsiyonu'nda, Tarih alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Ödülü aldı.
BAZI ESERLERİ
Tanzimat'tan Sonra Mahallî İdareler
Osmanlı İmparatorluğu'nda Alman Nüfuzu
Osmanlı Aile Yapısı
Kırk Ambar Sohbetleri Avrupa ve Biz
Tarihimiz ve Biz
İlber Ortaylı Seyahatnamesi
İttihat ve Terakki
