Hipoterminin vücudun ısı üretebileceğinden daha hızlı ısı kaybettiğinde ortaya çıkan ve vücut sıcaklığının tehlikeli derecede düşük olmasına neden olan acil tıbbi bir durum olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Tarık Ekber, “Normal vücut ısısı yaklaşık 37 derecededir. Hipotermi, vücut sıcaklığı 35 derecenin altına düştüğünde meydana gelir. Belirti ve semptomları vücut sıcaklığının düşüklüğüne göre değişmektedir. Hipotermisi olan bir kişiye yardım ederken, doğrudan ısı uygulamayın. Kişiyi ısıtmak için sıcak su, ısıtma yastığı veya ısıtma lambası kullanmayın” dedi.
Depremzedeleri depremin kendisinden sonra bekleyen en büyük tehlikenin soğuk ve hipotermi olduğuna dikkat çeken İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi İç Hastalıkları Kliniği’nden Uzm. Dr. Mehmet Tarık Ekber, önemli uyarılarda bulundu.
"Bu belirtilere dikkat edilmeli"
Uzm. Dr. Mehmet Tarık Ekber, hipotermi vakalarına genellikle soğuk havaya maruz kalma veya kaza nedeniyle beklenmedik şekilde suya düşmek, soğuk havada ıslanmak, ıslak kıyafetleri çıkarmamak gibi durumlar sonucunda rastlanıldığını söyledi. Uzm. Dr. Ekber, hipoterminin belirtilerini ve semptomlarını şöyle sıraladı: “Titreme, Geveleyerek konuşma veya mırıldanma, Yavaş, sığ nefes alma, Zayıf nabız, Koordinasyon eksikliği, Uyuşukluk veya çok düşük enerji, Karışıklık veya hafıza kaybı, Bilinç kaybı, Parlak kırmızı, soğuk cilt (bebeklerde).”
“Sarsıcı hareketlerden kaçınılmalı”
Hipotermisi olan bir kişinin genellikle durumunun farkında olmadığını ifade eden Uzm. Dr. Ekber, “Çünkü semptomlar genellikle yavaş yavaş başlar. Ayrıca, hipotermi ile ilişkili karışık düşünme, öz farkındalığı engeller. Karışık düşünme, risk alma davranışına da yol açabilir. Acil yardımın gelmesini beklerken, mümkünse kişiyi nazikçe içeri taşıyın. Sarsıcı hareketlerden kaçının çünkü düzensiz kalp atışlarını tetikleyebilir. Islak giysilerini dikkatlice çıkarın ve yerine sıcak, kuru paltolar veya battaniyeler koyun” şeklinde konuştu.
"Isı kaybına neden olan etmenler"
Uzm. Dr. Ekber, vücudumuzdan ısı kaybı oluşabilecek durumları şu şekilde sıraladı: "Yayılan ısı: Çoğu ısı kaybı, vücudunuzun korunmasız yüzeylerinden yayılan ısıdan kaynaklanır. Direkt temas: Soğuk su veya soğuk zemin gibi çok soğuk bir şeyle doğrudan temas halindeyseniz, ısı vücudunuzdan uzağa iletilir. Su, vücudunuzdan ısıyı transfer etmede çok iyi olduğundan, vücut ısısı soğuk suda soğuk havaya göre çok daha hızlı kaybolur. Benzer şekilde, yağmura yakalandığınızda olduğu gibi, giysileriniz ıslakken vücudunuzdan ısı kaybı çok daha hızlı olur. Rüzgâr: Rüzgâr, cildinizin yüzeyindeki ince sıcak hava tabakasını uzaklaştırarak vücut ısısını uzaklaştırır."
“Evsizler risk altında”
Hipotermi için risk gruplarına değinen Uzm. Dr. Ekber, “Bitkin, yorgun kişiler, yaşlılar, çocuklar, bebekler zihinsel engelli kişiler, evsizler, ciddi hipotiroidizm, yetersiz beslenme veya anoreksiya nervoza, diyabet, inme, şiddetli artrit, Parkinson hastalığı, travma ve omurilik yaralanmaları veya vücudun sıcaklığını düzenleme yeteneğini etkileyen antidepresanlar, antipsikotikler, narkotik ağrı kesici ilaç kullananlar daha çok risk altında olan gruplardır” ifadelerini kullandı.
“Şiddetli ve aşırı hareketler kalp durmasını tetikleyebilir”
Deprem bölgesinde evine giremeyen binlerce kişinin risk altında olduğunu ve kurtarılanlara da hipotermi riski gözetilerek yardım edilmesi gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Ekber, hipotermiye sahip gibi görünen herkes için derhal tıbbi yardım çağırılması gerektiğinin altını çizdi. Uzm. Dr. Ekber, tıbbi yardım sağlanana kadar hipotermi için uygulanabilecek ilk yardım yönergeleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı: “Nazik olmak oldukça önemlidir. Hipotermisi olan bir kişiye yardım ederken, ona nazik davranın. Hareketleri yalnızca gerekli olanlarla sınırlayın. Aşırı, şiddetli veya sarsıcı hareketler kalp durmasını tetikleyebilir. Kişiyi soğuktan uzaklaştırın. Mümkünse kişiyi sıcak ve kuru bir yere taşıyın. Kişiyi soğuktan uzaklaştıramıyorsanız, onu soğuktan ve rüzgârdan mümkün olduğunca koruyun. Mümkünse onu yatay konumda tutun. Kişi ıslak giysiler giyiyorsa çıkarın. Aşırı hareketten kaçınmak için gerekirse giysileri kesin. Kişiyi ısıtmak için kuru battaniye veya palto katmanları kullanın. Sadece yüzünü açıkta bırakarak kişinin kafasını örtün. Kişinin vücudunu soğuk zeminden izole edin. Dışarıdaysanız, kişiyi bir battaniyeye veya başka bir sıcak yüzeye sırtüstü yatırın. Nefes almayı izleyin. Şiddetli hipotermisi olan bir kişi, görünür bir nabız veya nefes alma belirtisi olmadan bilinçsiz görünebilir. Kişinin solunumu durmuşsa veya tehlikeli derecede düşük veya sığ görünüyorsa, eğitim aldıysanız hemen kalp masajına (CPR) başlayın. Etkilenen kişi uyanıksa ve yutabiliyorsa, vücudun ısınmasına yardımcı olması için sıcak, tatlı, kafeinsiz bir içecek verin. Isıtılmış havlu ile sadece boyun, göğüs duvarı veya kasık bölgesine kompres uygulayın. Kollara veya bacaklara sıcak kompres uygulamayın. Doğrudan ısı uygulamayın. Kişiyi ısıtmak için sıcak su, ısıtma yastığı veya ısıtma lambası kullanmayın.”
