Hindistan, Pakistan'a yönelik füze saldırılarıyla gerilimi tırmandırırken, iki ülke arasındaki savaş çanları çalmaya başladı. Peki, bu çatışmanın kökeninde yatan Keşmir sorunu nedir ve bu sorun neden çözüme kavuşamıyor?
Keşmir: Jeopolitik Açıdan Kritik Bir Bölge
Afganistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Çin ile komşu olan Keşmir bölgesi, jeopolitik öneme sahip. Ancak, 78 yıldır süregelen ihtilaf, bölgede istikrarsızlığa yol açıyor.
Olayların Başlangıcı: 1947
Hindistan ve Pakistan'ın bağımsızlığını kazandığı 1947'de başlayan gerginlikler, Keşmir sorununu tetikledi. İngiliz sömürgesinden ayrılan Hint Yarımadası'nda Pakistan ve Hindistan bağımsız devletler olarak ortaya çıktı. Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Keşmir halkı, Pakistan'a katılmak istese de, dönemin prensi Maharaja Hari Singh, Hindistan ile birleşmeye karar verdi.
Keşmir Halkının Karşıtı ve Müdahale
Bu karar, Keşmir halkının büyük bir bölümünün tepkisini çekti. Artan protestolar nedeniyle kontrolü kaybeden Maharaja, isyanı bastırmak için Hindistan'dan yardım istedi. Hindistan, bölgeye asker konuşlandırarak Keşmir'i işgal etti ve iki ülke arasında ilk savaşın başlamasına neden oldu.
BM Arabuluculuğu ve Referandum Çağrısı
Savaş, Birleşmiş Milletler'in (BM) arabuluculuğunda 1949'da ateşkes anlaşmasıyla sona erdi. BM, bölgedeki halkın özgürce hangi ülkeye katılmak istediğine dair bir referandum yapılmasını önerdi. Ancak, Hindistan bu referanduma karşı çıkarak bölgedeki askerlerini geri çekmedi ve Keşmir üzerindeki kontrolünü pekiştirdi.
Keşmir Sorunu'nu Derinleştiren Savaşlar ve Şimla Antlaşması
Hindistan ve Pakistan, Keşmir meselesi nedeniyle 1965, 1971 ve 1999'da da savaşlar yaşadı. 1971 savaşının ardından imzalanan Şimla Antlaşması ile "Sınır Kontrol Hattı" (LoC) oluşturuldu. Bu hat, Keşmir'in Hindistan ve Pakistan kontrolündeki bölgelere ayrılmasını sağladı.
1980'li Yıllarda Gerilimlerin Yeniden Tırmanması
1980'li yılların sonlarında Hindistan kontrolündeki Cammu Keşmir'de halk ayaklanmaları başladı. Şiddet olayları, suikastlar ve adam kaçırma gibi olaylar arttı. Hindistan, bölgedeki olayların Pakistan tarafından desteklendiğini iddia ederek güvenlik güçlerini artırdı. 1999'da Kargil bölgesindeki sınır ihlalleri nedeniyle iki ülke arasında 7 hafta süren bir savaş yaşandı.
Son Dönemdeki Gelişmeler
2019'da Statü Değişikliği: Hindistan, 5 Ağustos 2019'da Cammu Keşmir'e ayrıcalık tanıyan anayasanın 370'inci maddesini iptal ederek bölgenin özel statülü yapısını ortadan kaldırdı ve eyaleti ikiye böldü.
Seçimler ve Yeni Yönetim: 10 yıl aradan sonra yapılan milletvekili seçimlerinde, özel statünün geri getirilmesini vaat eden ittifak Meclis'te çoğunluğu yakaladı.
Keşmir Dayanışma Günü: Pakistan, 5 Şubat'ı Keşmir Dayanışma Günü olarak ilan etti.
Çözümsüzlüğün Nedenleri ve Gelecek
Keşmir sorununun çözümsüzlüğü, iki ülkenin farklı çıkarları, bölgedeki karmaşık etnik ve dini dinamikler ve dış güçlerin etkileşimi gibi faktörlere bağlı. Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimin tırmanması, bölgede daha fazla istikrarsızlığa yol açabilir ve çözüm arayışlarını zorlaştırabilir.