Tıbbi Farmakoloji Bölümü ile Klinik Araştırma-Geliştirme ve Tasarım Merkezi (KARGETAM) tarafından ilki gerçekleşen Birinci Ulusal Klinik ve Deneysel İlaç Araştırma ve Geliştirme konulu sempozyum, Atatürk Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlendi.
Çevrimiçi (online) olarak gerçekleşen sempozyumda ilacın araştırma-geliştirme, klinik araştırmalar ve uygulama süreçleri ile tıbbi uygulamalarda görülen kısıtlamalara değinildiği gibi botanik ve nutrasötiklerin tıpta kullanımıyla ilacın yasal düzenlemelerinden bahsedildi.
Programa; Atatürk Üniversitesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğr. Üyesi ve Sağlık Bilimleri Enstitü Müdürü Prof. Dr. Elif Çadırcı, Adli Tıp Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Ahmet Nezih Kök, Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Zülal Özkurt, Analitik Kimya Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Alptuğ Atila, Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Bahar Tunçtan, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğr. Üyesi İlaç ve Farmasötik Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Feride Sena Sezen, Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) Sağlık Politikaları Direktörü Doç. Dr. Nihan Burul Bozkurt ile düzenleme kurulu üyeleri, akademisyenler ve çok sayıda öğrenci katıldı.
Klinik Araştırmalar Birçok Başlıkta Ele Alındı
Açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Elif Çadırcı ilaç alanında yasal düzenleme sonucunda klinik araştırmaların uygulama standartlarına ve sağlıkçılar olarak ilaç, tıbbi cihaz geliştirme çalışmalarına değindi. Çadırcı, klinik deneylerde belli kurallar ve düzenlemelerin var olması gerekliliğinden bahsederek, hem laboratuvar hem de klinik araştırma basamakları hakkında Türkiye’de yapılan düzenlemeler ve gerçekleştirilecek çalışmalardan bahsetti.
Altı oturum şeklinde gerçekleşen programın ilk oturumunda Prof. Dr. Feride Sena Sezen Laboratuvardan Kliniğe-Deneysel İlaç Araştırma ve Geliştirme Basamakları sunumu bağlamında 21. yüzyılda ilaç ve sağlığın önemine, ilaç keşfinin tarihi ile klinik araştırmalardaki genel yaklaşımlara yönelik bilgiler verdi.
İlacın tanımıyla sunumuna başlayan Prof. Dr. Bahar Tunçtan Klinik İlaç Araştırma Fazları ve İyi Klinik adlı sunumunda ne tür çalışmalar yaptıklarını ifade ettiği gibi ilaçlarda uygulanan doza, klinik araştırmanın tanımına, bölümlerine ve özellikle Faz 1 üzerine yapılan çalışmalara değindi.
İlaç Araştırmaları ve Tüm Süreçleri Konuşuldu
Doç. Dr. Nihan Burul Bozkurt Türkiye’de Klinik İlaç Araştırmalarının Dünü-Bugünü-Yarını sunumu bağlamında klinik öncesi çalışmalara, klinik araştırmalarda Faz 1, Faz 2 ve Faz 3 kısmı ile birlikte ilacın AR-GE sürecini inceledi. Faz 1’e geçen 100 adet ilacın ruhsat onayı alma oranın %7.9 olduğunu belirten Bozkurt, klinik araştırmalara gönüllü katılım sağlayanların önemini vurguladı.
Alanında uzman katılımcıların olduğu oturumda Prof. Dr. Ahmet Nezih Kök, İlaç Araştırmalarında Hukuki Sorumluluk adlı sunumunda, tıp metodolojisine, tıp tarihine ve uygulamalarına ilaç araştırmalarının gelişimi ile tıp uygulamalarının günümüzdeki hukuki mevzuatlarına atıfta bulundu.
Prof. Dr. Alptuğ Atila, Farmakokinetik ve Biyoeşdeğerlik Çalışmalarında Kan İlaç Seviyelerinin Ölçülmesi bağlamında ilacın ne olduğunu, biyo-yararlanım özelliklerini, ilacın plazma düzeyinin zamana göre seyri ve ilacın emilim oranı ile kromatografi tekniğinin özeliklerini anlattı.
Prof. Dr. Zülal Özkurt ise Botanik ve Nutrasötiklerin Hastalıklarda Kullanımı bağlamında Covid-19 yaşayanların yalnızlaşması, sosyal faktörlerin etkisi ve Covid-19 enfeksiyonunda D vitamini, çinko, melatonin düzeylerinin klinik seyirlerine dikkat çekti.
Kapanış konuşmasında katılımcılara teşekkür eden Prof. Dr. Elif Çadırcı, pandemi sürecinde önemi daha da artan ilaç sektörüne dair oldukça verimli geçen bu sempozyumun düzenlenmesinde katkı yapan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı’ya teşekkür ederek desteklerini daima hissettiklerini ifade etti ve oturum çıktılarının sağlık sektörüne verimli olması temennisinde bulundu.
Konuyla ilişkili katılımcılardan gelen soruların cevaplandırılmasıyla devam eden sempozyum, tartışma oturumunun ardından sona erdi.