Türkiye'nin afet stratejisi: Vatandaşın tutumu afet risklerinin azaltılmasında etkili

ANKARA (AA) - Afetlere dirençli şehirler oluşturmak ve toplumun afetlere duyarlılığını artırmak amacıyla Türkiye Afet Risk Azaltma Planı'nı (TARAP) hayata geçirmeye hazırlanan Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı, söz konusu plan doğrultusunda olası afetlerin risklerini azaltmayı hedefliyor.

Afet risklerinin azaltılmasında AFAD'ın hazırladığı bu planın yanı sıra bireylerin afetlere hazırlık anlamında yapacakları da önemli yer tutuyor.

Bu kapsamda AFAD, afet öncesinde yapılması ve dikkat edilmesi gerekenler konusunda vatandaşları uyarıyor.

AFAD'ın bu konuda yaptığı uyarılar şöyle:

"- Ev alırken ya da kiralarken yapı güvenliği araştırılmalı.

- İnşasından sonra binanın taşıyıcı kolon ve duvarlarını etkileyebilecek yapısal değişiklik yapılıp yapılmadığı kontrol edilmeli.

- Binanın iskan ve yapı ruhsatları kontrol edilmeli.

- Kentsel dönüşüm, hayati öneme sahip. Vatandaşlar, can sağlıkları için kentsel dönüşümü istemeli. Metrekaresi daha küçük olsa bile vatandaşların evlerinin depreme dayanıklı olması önemli.

- Dere yatağına ve kenarına bina yapılmamalı, bu binalarda oturulmamalı.

- Afetlere karşı DASK, TARSİM ve özel sigortalarla ev, araç, iş yeri, tarım arazileri, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar sigortalatılmalı.

- Evin bulunduğu alanın deprem tehlikesi ve en yakın toplanma alanı e-Devlet üzerinden öğrenilmeli.

- AFAD il müdürlüklerine başvurarak bir saatlik 'Temel Afet Bilinci Eğitimi' alınmalı.

- Evdeki eşyalar sabitlenmeli, afet ve acil durum çantası hazırlanmalı.

- Aile afet ve acil durum planı yapılmalı, bu plan belli aralıklarla güncellenmeli ve tatbik edilmeli."

Ayrıca AFAD, afet öncesinde yapılacak 1 liralık yatırımın, afet sonrasında 7 liralık masrafın yapılmasını engellediğine dikkati çekiyor.

Vatandaşların afetlerden en az hasarla çıkmalarını sağlama noktasında, AFAD uzmanlarından aldıkları "Temel Afet Bilinci Eğitimi" de büyük önem taşıyor.

Afetler karşısında nasıl davranılması gerektiğini öğrenen vatandaşlar, bu sayede afetin olumsuzluklarından en az şekilde etkileniyor.

2013'te başlatılan "Afete Hazır Türkiye Bilinçlendirme ve Eğitimi Projesi" kapsamında, 1 milyon 350 bini bu yıl olmak üzere yaklaşık 14 milyon kişiye "Temel Afet Bilinci Eğitimi" verildi.

Tüm afetlerin öncesi, sırası ve sonrasında yapılması gereken doğru davranış şekilleri hakkında bilgi aktarılan eğitimlerle vatandaşların yaşanılan bir afetin ardından, ilk 72 saate hazırlıklı hale getirilmesinin yanı sıra toplumda afet farkındalığının oluşturulması amaçlandı.

Vatandaşların, meydana gelebilecek afet öncesinde kendilerine en yakın toplanma alanını öğrenmesi, afet riskinin azaltılmasında önemli rol oynuyor.

Afet ya da acil durum nedeniyle tehlike altında bulunan vatandaşların can güvenliğinin sağlanması amacıyla belirlenen toplanma alanları, afet sonrası vatandaşların yaşadığı paniğin önlenmesi ve sağlıklı bilgi alışverişinin sağlanması amacıyla kullanılıyor.

Afet anında vakit kaybetmeksizin toplanma alanına giden ve yetkililerin yönlendirmesini bekleyen vatandaşlar, afetin olumsuz sonuçlarından daha az etkileniyor.

Ülke genelinde 18 bin 642 toplanma alanı bulunuyor. Bunların 3 bini İstanbul'da, 1714'ü ise Ankara'da.

Afet yönetimde iki önemli kavram olan toplanma alanı ile barınma alanı zaman zaman bazı vatandaşlar tarafından karıştırılabiliyor.

Toplanma alanı, afet ve acil durum sonrasında geçici barınma merkezleri hazır olana kadar geçecek sürede yaşanacak paniği önlemek ve sağlıklı bilgi alışverişini sağlamak amacıyla halkın tehlikeli bölgeden uzaklaşarak toplanabileceği güvenli alan olarak tanımlanıyor.

Barınma alanı ise afetzedelerin barınma ihtiyaçlarını gidermek için kullanılacak alanları (çadırkent, konteynerkent gibi) ifade ediyor.

Afet risklerinin azaltılması çalışmalarında toplumun afetlere duyarlılığını artırmayı da önemseyen Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığının, bu alanda hayata geçirdiği projelerin başında AFAD Gönüllülük Sistemi geliyor.

Sisteme dahil olan gönüllüler, afet öncesi, esnası ve sonrasına yönelik aldıkları eğitimler sayesinde profesyonel ekiplerle koordineli ve etkin bir şekilde çalışarak toplumun afet ve acil durumlara daha dirençli hale getirilmesine katkı sağlıyor.

Gönüllülük sistemiyle her vatandaşın, afet ve acil durumlarda refleks ve inisiyatif gücüne sahip, müdahale hızı yüksek bireyler olması amaçlanıyor.

Bunun yanı sıra sistem sayesinde her vatandaşın yakınında afet ve acil durumlar hakkında yeterli bilgi ve eğitime sahip kişilerin bulunması hedefleniyor.

Bu yönüyle gönüllülük sistemi, AFAD'ın afet risklerinin azaltılması yönünde vatandaş odaklı çalışmalarının bir ayağını oluşturuyor.

e-Devlet şifresi olan 18 yaşın üzerindeki herkes, AFAD Gönüllüsü olabiliyor.

Sisteme dahil olmak isteyenler, e-Devlet üzerinden başvuru yaptıktan sonra eğitimlere başlayabiliyor.

İlk başvurunun 3 Ocak 2019'da yapıldığı sisteme bugüne kadar 150 bin kişi dahil oldu.

AFAD Gönüllüleri, aldıkları eğitimler doğrultusunda bir yandan toplumda afet bilincinin oluşmasına doğrudan katkı sağlarken diğer yandan meydana gelen afetler sonrası müdahale çalışmalarında AFAD ekiplerine destek oluyor.