Melodram ve kahramanlık filmlerinin aranan jönü: Eşref Kolçak

İSTANBUL (AA) - Asıl adı Eşref Kolçakoğlu olan ve Erzurum'un İspir ilçesinde 28 Ocak 1927'de dünyaya gelen Kolçak, 1941'de İstanbul'a gelerek Sultanahmet Erkek Sanat Enstitüsü'nde tesviyecilik ve marangozluk okudu.

Kolçak, marangozluk ve ayakkabı tamirciliği gibi işlerde çalışırken, Kasımpaşa'da oturduğu zamanlarda marangoz dükkanı ve mobilya mağazası da işletti.

Aynı zamanda iyi bir modern dansçı olan Kolçak, Atilla Revü Opereti'nde 1944'te profesyonel tiyatroya başladı. 1945'te Ses Tiyatrosu'na geçen Eşref Kolçak, Cahide Sonku'nun hem yönetip hem başrolünde yer aldığı 1947 yapımı "Fedakar Ana" filmiyle figüranlıktan oyunculuğa geçti.

Kolçak, Şinasi Özonuk'un 1953'te yazıp yönettiği ilk filmi "Affet Beni Allah'ım"da Neriman Köksal'la birlikte rol aldı ve bu filmle büyük çıkış yakaladı.

Özcan Hanım ile 1955'te dünya evine giren Eşref Kolçak'ın oğlu Harun Kolçak da aynı yıl dünyaya geldi.

Sanat hayatı boyunca 200'e yakın film ve televizyon dizisinde oynayan Kolçak, "Namus Uğruna", "Bir Şoförün Gizli Defteri", "Düşman Yolları Kesti" ve "Hanım" gibi önemli yapıtlarda rol aldı.

Usta oyuncu, 1950-1960'larda melodram ve kahramanlık filmlerinin jönü olarak sinemaseverlerin önüne çıkarken, "Namus Uğruna" filmindeki aşık ve öfkeli koca "Eşref", "Düşman Yolları Kesti" filmindeki "Yüzbaşı Nazım" karakteriyle hatıralarda yer etti.

Fantastik Türk sinemasının en özel örneklerine de katkıda bulunan ve oynadığı her role uyum sağlayan Kolçak, "Altar" filminde "Zodiak", "Süpermen Dönüyor"da "Profesör Çetinel" rollerini canlandırdı.

Eşref Kolçak, Tarık Buğra'nın aynı adlı kitabından uyarlanan, Yücel Çakmaklı'nın yönettiği, Çetin Tekindor, Aydan Şener, Fikret Hakan, Kadir Savun ve Haluk Kurtoğlu gibi isimlerle birlikte rol aldığı TRT yapımı "Küçük Ağa"da "Binbaşı Hamdi" rolüyle de beğeni kazandı.

Oyunculuk üzerine hiç eğitim almayan ve "Güzel sanatların kitabı yok." diyen oyuncu, 1989'da Yıldız Kenter'le birlikte yer aldığı "Hanım" filminin çekildiği günlerde ayağı sakatlanmasına rağmen çekimlere devam etti.

Kolçak, "Namus Uğruna" filmindeki rolüyle ilk kez 1961'deki Türk Film Festivali'nde "En İyi Erkek Oyuncu" ödülü alırken, Türk sinemasına uzun yıllar oyuncu olarak verdiği katkılardan ötürü 1989'da "Antalya Altın Portakal Film Festivali Jüri Özel Ödülü"ne layık görüldü.

Antalya'dan "Güle Güle" filmindeki rolüyle 2000 yılında da "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü"yle dönen Kolçak'a, aynı festivalde 2003'te "Altın Portakal Yıldırım Önal Anı Ödülü" takdim edildi.

Eşref Kolçak'a 4. Malatya Uluslararası Film Festivali'nde ise Muhterem Nur, Murat Soydan ve Filiz Akın ile birlikte "Onur Ödülü" verildi.

Ünlü oyuncu 2015'te Türkan Şoray'ın yönetmen koltuğunda oturduğu "Uzaklarda Arama" filminde de rol aldı. Kolçak, verdiği bir röportajda mesleğine olan tutkusundan "Ben yatakta değil, çalışarak ölmek istiyorum." sözleriyle bahsetmişti.

Aynı röportajda sanat hayatına dair açıklamalarda da bulunan Kolçak, "Bizim insanımız seyrettiği filmde kendinden bir parça görmezse zevk almaz, biz çok gerçekçi filmler yapıyorduk. Hiçbir zaman tek tip oynamadık, çeşitli karakterlere hayat verdik. Biz bizim insanlarımızı canlandırdık." ifadelerini kullanmıştı.

Sinemayı "Gelecek kuşaklara yazılmış canlı mektuplar" olarak tanımlayan ve Yeşilçam filmlerine "Hakiki filmler" diyen Kolçak, işindeki titizliğini ise "Beğenmediğim hiçbir senaryoda çalışmadım. Önce senaryoyu okurum, eğer kendimi orada bulursam oynarım. Ben rol yapamıyorum, oynuyorum." demişti.

Eşref Kolçak, "56 yıl kapımı anahtarla açmadım." cümlesiyle tarif ettiği evliliğinde mutlu bir şekilde hayatını paylaştığı eşinden 9 yıl sonra, akciğerlerinin su toplaması sebebiyle tedavi gördüğü hastanede 26 Mayıs 2019'da hayatını kaybetti.

Kolçak'ın cenaze namazı, 28 Mayıs 2019'da ikindi namazının ardından Gemlik Asım Kocabıyık Camisi'nde kılınırken, usta sanatçının naaşı vasiyeti üzerine, 2017'de kanser nedeniyle hayatını kaybeden şarkıcı ve söz yazarı oğlu Harun Kolçak ve eşi Özcan Kolçak'ın yanına defnedildi.

"Hayalimdeki Köy", "Elim Sende", "Uzaklarda Arama", "İnsan Aldandı", "New York'ta Beş Minare", "Yalan Dünya", "Yadigar", "Çanakkale: Son Kale", "Yeşilçam Denizi", "Yeşil Işık", "Aynalı Tahir", "İntizar", "Çiçek Taksi", "Aşk ve Gurur", "Berlin in Berlin", "Köroğlu", "Çalıkuşu", "Altar", "Küçük Ağa", "Kahır", "Süpermen Dönüyor", "Namus Borcu", "Korkusuz Kabadayı", "Çılgınlar Cehennemi", "Sokak Çocuğu", Beş Kardeştiler", "Namus Uğruna", "Fedakar Ana"