Dünya Sağlık Örgütü: Antibiyotik kullanımında reçete gerekli olmalı

ANKARA (AA) - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Ofisi Antimikrobiyal Direnç Programı Sorumlusu Dr. Danilo Lo Fo Wong, AA muhabirine, Antibiyotik Farkındalık Haftası ve genel antibiyotik tüketimiyle ilgili açıklamalarda bulundu.

DSÖ'nün 2015'ten bu yana 13-19 Kasım'da gereksiz antibiyotik kullanımı sorununa dikkati çekmek amacıyla Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası olarak belirlediğini hatırlatan Wong, bu haftanın 2008'de Avrupa'da düzenlenen antibiyotik farkındalık gününden ortaya çıktığını söyledi.

Wong, uygunsuz antibiyotik kullanımının ve antibiyotik direncinin tüm dünyada ciddi bir sağlık sorunu oluşturduğuna işaret ederek, "İhtiyacı olanlar antibiyotik kullanmalı çünkü insanlar aşırı dikkatli davranıp, antibiyotik ihtiyacı olduğu zaman bile almayabiliyor." dedi.

Antibiyotiklerin yanlış kullanımlarının en sık üst solunum yolları enfeksiyonu ve gastroenterit olgularında rastlandığını anlatan Wong, "Antibiyotikler sadece bakteriyel hastalıklarda işe yarar, virüslere karşı etkili değildir. Örneğin, soğuk algınlığınız varsa antibiyotik kullanımı iyilikten çok zarar verecektir. 10 hastadan 9'u soğuk algınlığı durumunda, antibiyotik almaması gerektiğini bilmiyor." diye konuştu.

Wong, benzer semptomları olan çok sayıda hastalık bulunduğuna değinerek, "Hangi patojenin sizi hasta ettiğini tespit edebilmesi için doktorunuzun size test uygulaması gerekiyor. Antibiyotik kullanımı konusunda doktorunuza güvenin. Antibiyotik yazmaları konusunda doktorlara baskı yapılmamalı. Antibiyotik kullanımında reçete gerekli olmalı." ifadelerini kullandı.

Tüm ülkelerin antibiyotik kullanımının çözümüne yönelik başlattıkları acil durum eylemleri ve farkındalık çalışmalarının her geçen gün arttığına dikkati çeken Wong, şöyle devam etti:

"Dünyada ve Türkiye'de antibiyotik kullanımı artmasına rağmen antibiyotik konusunda artan bir farkındalık olduğunu da görüyoruz. Çok sayıda ülke, bu konuda kapasite artırımına gidiyor. Türkiye'de 'Direnç Sürveyans' programları ve sistemleri gerçekten gelişmiş durumda."

Wong, Sağlık Bakanlığı ile uzun süredir iş birliği içinde olduklarının altını çizerek, "Diğer ülkeler, e-reçete konusunda Türkiye'nin tecrübelerine güveniyor çünkü bu sistemleri, bir ülkenin sağlık sitemine entegre etmek çok kolay değil ancak bu sistemler sayesinde antibiyotik kullanımıyla ilgili daha verimli sonuçlar alınacaktır." ifadelerini kullandı.

Gereksiz reçetelerin yazılmasının engellenmesinin ekonomik faydaları da bulunduğuna değinen Wong, "Sadece Türkiye'de 2011'de reçetelerin yaklaşık yüzde 35'inde antibiyotikler yer alırken, 2018'de bu oran yüzde 25'e düştü. Bunun gelecek vadeden ekonomik getirileri olacaktır." dedi.

Wong, e-reçete gibi sistemlerin antibiyotik kullanımını kontrol altına aldığını vurgulayarak, "33 OECD ülkesinde bu konuda bir çalışma var ve bu çalışmaya göre, her ülkede getiriler, yapılan yatırımların üzerine çıkıyor. Türkiye de bu konuda çok güzel verilere sahip ve DSÖ, her konuda Türkiye ile iş birliğini sürdürecek." diye konuştu.

Antibiyotik kullanımıyla ilgili çok yönlü yaklaşımlar sergilenmesi gerektiğini söyleyen Wong, şöyle devam etti:

"Ben burada insan sağlığını temsilen bulunuyorum ama bu konuda hem hayvan hem de çevre sağlığının da çok önemli olduğunu düşünüyorum. Tek sağlık yaklaşımı sergilenip, tüm paydaş ve sektörlerin iş birliği içinde çalışması gerekir.

Evcil hayvanlar, insanlarla temas halinde bulunduğu için aynı durum onlar için de geçerlidir. Evcil hayvanlar da hastalandıklarında antibiyotik kullanıyor. Bir evcil hayvan, dirençli bir bakteri sebebiyle hasta olduğunda ve bunu sahibine geçirdiğinde sahibi bu sefer antibiyotiklerle tedavi olamayabilir. Bu yüzden özellikle evcil hayvanlar da ortak bir çalışma ve çabanın parçası olmalıdır."

Wong, antibiyotiklerin tedavide kullanılmasının, insan hayatının kalitesine ve yaşam süresine katkı sağladığını belirterek, "Antibiyotikler hala çok yararlı ancak antibiyotiklerin de akılcı kullanılması gerekir." dedi.

Aşı karşıtlığının bir süredir görüldüğü ama antibiyotik karşıtlığının yeni bir konu olduğuna dikkati çeken Wong, "Antibiyotikler sayesinde çok sayıda hastalık tedavi edebiliyoruz, ameliyatlar yapabiliyoruz. Bu yüzden 'antibiyotikler tehlikeli' demek de tehlikelidir." ifadesini kullandı.

Wong, insanların, aşı ve antibiyotikler sayesinde 20 yıldan fazla yaşadığını kaydetti.