Erzurum’da jeofizik mühendisliği yapan Rufai Çınar depremlerin gevşek ve sert zeminler üzerine kurulu olan alçak katlı ve yüksek katlı binaları nasıl etkilediğini yaptığı deneyle gösterdi.
Türkiye’de son yıllarda meydana gelen depremlerde çok sayıda bina hasar görerek yıkılıyor. Birçok sebebin tetiklediği yıkılmaların önlenmesine bir öneri de Jeofizik Mühendisleri Odası Doğu Anadolu Bölge Müdürü Rufai Çınar’dan geldi. Çınar tasarladığı araçlarla gevşek zeminde ve sert zemindeki alçak katlı binaların ve yüksek katlı binaların depremler sırasında nasıl hasar gördüğünün deneyini yaptı.
Deney sonucunda gevşek zeminlerin üzerine kurulan yüksek katlı binaların deprem sırasında yıkıldığı alçak katlı binaların ise sağlam kaldığını gözlemledi. Tam tersi durumda ise sert zeminin üzerine kurulan az katlı binalar yıkılırken yüksek katlı binaların rahatlıkla ayakta kalabildiği sonucuna vardı.
Çınar araştırmasının ardından binaların yüksekliklerine zeminlerin sertliğine ve gevşekliğine göre karar verilmesinin doğru olacağını belirtiyor.
Çınar, depremlerden sonra yıkılan binalarda asıl odaklanması gereken hususun sert zemin ve gevşek zemin üzerine kaç katlı binaların yapıldığına bakılması gerektiğini belirterek, “Malum ülkemiz deprem kuşağında. Son Elazığ depremi ile birlikte gördük ki insanlar hep fay hattına yakın mı uzak mı tartışmalarındalar. Fakat zararlar aslında daha farklı noktalarda. Örneğin Kocaeli depremindeki yıkımların sebebi zeminden kaynaklıydı. Biz de çalışmamızda özellikle gevşek ve sert zeminlerde alçak ve yüksek katlı binaların hangisi hasar görüyor onu inceledik. Çünkü gevşek zeminler depremin frekansını küçültüyor. Bu durumda alçak katlı binalar zarar görmezken yüksek katlı binalar zarar görüyor. Bunun tam tersinde sert zemindeyse yüksek katlı binalar daha dayanıklı oluyor” dedi.