Azerbaycan ordusunun Dağlık Karabağ'ı kurtarma operasyonundaki başarısı Ermenistan'ı anlaşmaya zorladı

BAKÜ(AA) - Ermenistan ordusu, 27 Eylül’de Dağlık Karabağ’da cephe hattı boyunca Azerbaycan ordusu mevzilerine ve sivil yerleşim birimlerine saldırılara başladı. Bunun üzerine Azerbaycan, düşmanın provokasyonunu önlemek ve halkın güvenliğini sağlamak için tüm cephe boyunca karşı saldırı başlattı.

Azerbaycan ordusu, bu tarihten itibaren Karabağ’da başlattığı karşı operasyonda 9 Kasım’a kadar 5 il, 4 kasaba ve 286 köyü işgalden kurtardı.

Cebrail ili ve 90 köyünü, Fuzuli ili ve 53 köyünü, Zengilan ili, Mincivan, Ağbend, Bartaz kasabaları ve 52 köyü, Hocavend ilinin Hadrut kasabası ve 35 köyünü, Terter ilinin 3 köyünü, Gubadlı ili ve 41 köyü, Hocalı ilinin 9 köyü, Şuşa ili, Laçın ilinin 3 köyü, Ağdere ve Murovdağ taraflarında stratejik tepeler, Zengilan'da Bartaz, Sığırt, Şükürataz tepeleri ile isimsiz 5 tepe kurtarıldı.

Ermenistan’ın başlattığı saldırı üzerine Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Kendi öz topraklarımızı savunuyoruz. Karabağ bizimdir, Karabağ Azerbaycan’dır.” açıklaması yaptı ve operasyonlar sürat kazandı.

Türkiye, Azerbaycan’a desteğinin tam olduğunu açıklayarak Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik saldırılarını kınadı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırısına ilişkin, “Türk milleti her zaman olduğu gibi bugün de tüm imkanlarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanındadır." ifadelerini kullandı.

Ermenistan hükümeti, Dağlık Karabağ’daki çatışmalar nedeniyle ülkede "savaş durumu" ve "genel seferberlik" ilan ederken, Azerbaycan Milli Meclisi de ülkenin bazı şehir ve bölgelerinde "savaş hali" ilan edilmesi kararı aldı. Ardından Aliyev, ülkede kısmi seferberlik ilan etti.

Azerbaycan ordusu başlattığı operasyon sonucunda 27 Eylül’de Fuzuli ve Cebrail ilinin bazı köyleri ile Ağdere ve Murovdağ yönlerindeki yükseklikleri kurtardı.

Daha çatışmaların başında, Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan ordusunun Dağlık Karabağ’da Azerbaycan askerlerine karşı başta Orta Doğu'dan olmak üzere yabancı ülkelerden Ermeni asıllı paralı savaşçıları kullandığını ortaya çıkardı.

Operasyonların ilerlemesiyle PKK'lı teröristlerin yanı sıra Fransız aşırı sağcı örgüt üyelerinin ve Kırım'ın işgalinde rol alan silahlı milislerin de Ermenistan saflarında yer aldığı belirlendi.

Ermenistan ordusu bir yandan ağır silahlarla sivil yerleşim birimlerine saldırırken, 30 Eylül’de Azerbaycan ordusunun 2 bin 300 Ermenistan askerini etkisiz hale getirdiği bildirildi.

Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, Ermenistan resmi hesaplarında, “operasyonlara Türk uçakları ve SİHA'ların katıldığı” iddialarını yalanlayarak Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin kendi başına zafer elde edebilecek imkan ve kabiliyete sahip olduğunu birkaç günde tüm dünyaya gösterdiğini vurguladı.

Ermenistan topraklarından 1 Ekim’de Azerbaycan topraklarına yapılan füze atışında 19 sivil hayatını kaybederken, 2 gün sonra (3 Ekim) yapılan operasyonlar sonucunda işgal altındaki Terter, Cebrail ve Fuzuli ilinin bazı köyleri Azerbaycan’ın kontrolüne geçti.

4 Ekim’de Ermeni askeri gruplar, Azerbaycan’ın en büyük ikinci şehri Gence’yi, Fuzuli bölgesini, Ağdam ve Terter’i bombaladı. Gence’ye yönelik saldırıda 1 sivil hayatını kaybetti, 4 kişi yaralandı.

Azerbaycan ordusu da aynı gün Cebrail ilini ve pek çok köyünü kurtardı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan ordusunun topraklarını kurtarmak için başlattığı operasyonların durması için "Ermenistan ordusu topraklarımızdan çıksın. (Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan) Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü tanıdığını açıklasın. Azerbaycan halkından özür dilesin ve Karabağ'ın Ermenistan toprağı olmadığını söylesin. Bize Ermenistan ordusunun işgal ettiği topraklardan çekilmesinin takvimini versin." şartlarını öne sürdü.

Çok geçmeden Ermenistan ordusu, Azerbaycan'ın Hızı ve Abşeron bölgelerine 300 kilometre menzilli füzeler fırlatırken, sanayi şehri Mingeçevir’i de hedef aldı. 5 Ekim’de de Ermenistan Beylegan, Berde ve Terter’i bombaladı.

Azerbaycan ordusu ise operasyonlar sonucunda Cebrail’in bazı köylerini işgalden kurtardı.

Ermenistan ordusu, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın Yevlah ilinden geçen kısmına füze saldırısı düzenledi. Saldırı Azerbaycan ordusunca önlendi.

8 Ekim’de Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açan Ermenistan ordusuna ait Grad füze sistemi imha edildi ve çok sayıda sivilin hayatı kurtarıldı.

Ertesi gün (9 Ekim) Azerbaycan ordusu gerçekleştirdiği operasyonlarda Cebrail, Fuzuli ilinin bazı köyleri, Hocavend ilinin Hadrut kasabası ve Sur köyü, Terter ilinin Çaylı köyünü işgalden kurtardı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan’ın işgali altında bulunan Dağlık Karabağ’daki çatışmalarla ilgili, Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanlarını Moskova’ya davet etti. Her iki taraf da daveti kabul etti.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un ara buluculuğunda Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan, Moskova'da bir araya geldi. 10 saatten fazla süren görüşme sonrasında Azerbaycan ve Ermenistan arasında geçici ateşkes anlaşmasına varıldı.

Anlaşmaya göre, 10 Ekim 2020'de saat 12.00'dan itibaren insani yardım amaçlı olarak Uluslararası Kızılhaç Komitesinin ara buluculuğu ve kriterleri doğrultusunda esirlerin, tutsakların ve cenazelerin değişimi için ateşkes ilan edildi.

Ancak mutabakata rağmen Ermenistan ordusu cephenin Ağdere-Terter ve Fuzuli-Cebrail yönlerinde saldırı girişiminde bulunarak ateşkesi ihlal etti. Ermeni güçlerinin Azerbaycan yerleşim birimlerine gerçekleştirdiği top atışlarında 1 sivil yaşamını yitirdi.

Ermenistan ordusunun, ateşkesin üzerinden 24 saat geçmeden, 11 Ekim’de Azerbaycan'ın en büyük ikinci şehri Gence kentine füzelerle saldırması sonucu 9 kişi öldü, 34 kişi yaralandı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Gence'ye yapılan saldırının sorumlusunun Ermenistan yönetimi olduğunu belirterek "Azerbaycan, tüm bunlara gereken yanıtı verecektir." ifadesini kullandı.

Gence'de sivillere ait yerleşim yerini hedef alan füzenin orta menzili balistik füze Elbrus olduğu belirlendi.

Azerbaycan ordusu, 14 Ekim’de Fuzuli ve Hocavend ilinin bazı köylerini aldı.

Ertesi gün (15 Ekim), Ermenistan ordusu, Azerbaycan'ın Terter kentinde defin töreni için mezarlığa giden sivillere yönelik saldırı düzenledi. 3 kişi hayatını kaybetti, 5 kişi yaralandı.

15 ve 16 Ekim’de Azerbaycan ordusu, Hocavend, Fuzuli ve Cebrail iline ait bazı köyleri aldı.

Bu defa Ermenistan ordusu, Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ndeki Ordubad iline roketli saldırı düzenledi. Saldırı neticesinde sivil halk ve yerleşim yerleri zarar görmedi.

Ermenistan ordusu Azerbaycan'ın en büyük ikinci şehri Gence'ye ve aynı anda Mingeçevir şehrine 17 Ekim’de yine füze saldırısı gerçekleştirdi. Azerbaycan hava savunma güçleri, Mingeçevir'e atılan füzeleri etkisiz hale getirdi. Gence’deki sivilleri Scud tipi "Elbrus" balistik füzelerinin vurduğu tespit edildi.

Sivillerin bulunduğu bölgelere atılan füzelerden birinin çok katlı binaya isabet etmesi sonucu 13 Azerbaycanlı hayatını kaybetti, 45'ten fazla kişi yaralandı. Saldırıda çok sayıda ev, iş yeri ve araç da zarar gördü.

Azerbaycan ordusu aynı gün (16 Ekim) Fuzuli ilini ve bazı köylerini işgalden kurtardı.

Gence saldırısının ardından Azerbaycan ve Ermenistan 18 Ekim'de yerel saatle 00.00'dan itibaren insani amaçlı geçici ateşkeste yeniden anlaştı. Ancak Ermenistan güçleri, Cebrail kentinin çevresindeki bölgelere ve Araz Nehri boyunca kurtarılmış köylere top ve havanlarla ateş açarak ateşkesi yine ihlal etti.

Ermenistan’ın sivil yerleşim birimlerine saldırıları devam ederken Azerbaycan ordusunun da başarıları sürdü.

Azerbaycan ile İran arasında geçiş noktası olan ve stratejik öneme sahip Hudaferin köprüsü üzerine 18 Ekim’de Azerbaycan bayrağı dikilerek işgalden kurtarıldı.

Bu süreçten sonra Azerbaycan ordusu işgalden kurtarma operasyonunu daha etkili bir şekilde yürüterek pek çok yerleşim birimini aldı.

19 Ekim’de Azerbaycan, Cebrail ilinin pek çok köyünü geri aldı.

20 Ekim’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, topraklarını işgalden kurtarmak için operasyonlarını sürdüren Azerbaycan ordusunun, Ermenistan ordusuna ait dört S-300 füze sistemini imha ettiğini duyurdu.

Azerbaycan ordusu aynı gün pek çok yerleşim yerini de işgalden kurtardı. Zengilan ili ve bağlı köyleri, Fuzuli, Cebrail ve Hocavend ilinin bazı köyleri, Ermeni askerlerden temizlendi.

21 Ekim’de Azerbaycan ordusu, Zengilan ilinin Mincivan kasabası ve pek çok köyünü, Cebrail ve Fuzuli ilinin bazı köylerini işgalden kurtardı.

22 Ekim’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan-İran sınırının Ermenistan işgali altındaki kısımlarının tamamen kurtarıldığını bildirdi. Zengilan ilinin pek çok köyü ile Ağbend kasabası, Cebrail ile Fuzuli ilinin bazı köyleri alındı.

Ertesi günü devam eden operasyonlarda ise Azerbaycan askerleri, Hocavend, Cebrail, Zengilan, Gubadlı illerinin pek çok köyünü Ermenistan işgalinden kurtardı.

25 Ekim’de Azerbaycan ve Ermenistan, ABD’de yapılan görüşmeler sonucunda tekrar ateşkes konusunda anlaşma yaptı. Azerbaycan ile Ermenistan, 26 Ekim günü yerel saatle 08.00'de başlamak üzere insani amaçlı ateşkes ilan edildi.

Ancak Ermenistan, üçüncü kez ilan edilen ateşkesi de ihlal etti. Ermenistan ordusu Laçın'da bulunan Azerbaycan askerlerine ve Terter ilindeki sivil yerleşim birimlerine ateş açtı. Bazı yerleşim birimlerini misket bombasıyla da vuran Ermenistan’ın saldırılarında siviller hayatını kaybetti.

Ardından, Ermenistan'ın Berd, Çemberek ve Vardenis illerinden Azerbaycan'ın Tovuz, Gedebey ve Daşkesen illerine de ateş açtığı belirtildi.

25 ve 26 Ekim’de Azerbaycan ordusu Gubadlı ilini ve bazı köylerini, Zengilan ve Cebrail ilinin pek çok köyünü işgalden kurtardı.

28 Ekim’de Azerbaycan ordusu Zengilan, Fuzuli, Cebrail Gubadlı ilinin bazı köylerini özgürleştirdi.

30 Ekim’de de Cebrail, Zengilan, Gubadlı ilinin kalan bazı köylerini işgalden arındırdı.

Azerbaycan, 2 Kasım’da Ermenistan ordusuna karşı verdiği mücadelede yine Cebrail, Zengilan, Gubadlı ilinin köylerini aldı.

4 Kasım’da da Cebrail, Zengilan, Gubadlı illerinin birkaç köyü daha işgalden kurtarıldı.

Azerbaycan Başsavcılığından yapılan açıklamada, 27 Eylül-5 Kasım tarihlerinde 92 Azerbaycanlı sivilin yaşamını yitirdiği ifade edilirken, 404 kişinin yaralandığı belirtildi. Açıklamada, Ermenistan'ın saldırılarında 2 bin 971 ev, 100 apartman ve 502 kamu binasının kullanılamaz hale geldiği kaydedildi.

Azerbaycan, Ermenistan'ın sivilleri hedef alan saldırıları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurdu.

Azerbaycan ordusu son günlerdeki operasyonlarında da büyük başarılar elde etti. 7 Kasım’da Fuzuli ilinin köyleri, Cebrail ilinin birkaç köyü, Gubadlı ilinin köyleri, Zengilan ilinin köyleri ile Hocavend ilinin bazı köyleri Ermenilerin elinden alındı.

8 Kasım'da Dağlık Karabağ'ın işgalden kurtarılmasında kritik öneme sahip Şuşa ili de kurtarıldı.

Dün ise gerçekleştirilen başarılı operasyonlarda Azerbaycan ordusu Ermenistan güçlerinin işgali altında bulunan pek çok yerleşim birimini kurtardı.

Bu operasyon ile Fuzuli, Hocalı, Hocavend, Cebrail, Gubadlı, Zengilan ve Laçın'ın 70'ten fazla köy ile Bartaz kasabası kurtarıldı. Bu yerleşim yerlerinin yanı sıra 8 stratejik tepe de Azerbaycan'ın kontrolüne girdi.

Bugün Azerbaycan ve Ermenistan arasında Dağlık Karabağ krizine ilişkin yapılan anlaşma kapsamında TSİ 00.00'dan itibaren ateşkes ilan edildi. İmzalanan anlaşma ile Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ çatışmasına son verildiği duyuruldu.