Erzurum’da Karaz Kültürü’ne farklı bir bakış

Erzurum’da Karaz Kültürü’ne farklı bir bakış

Kültür Sanat 8.04.2025 12:49:49 0
Erzurum’da Karaz Kültürü’ne farklı bir bakış
Tarih: 08.04.2025 12:49 Güncelleme: 08.04.2025 12:49
Erzurum Arkeoloji Müzesinde bulunan ve erken dönem kazılardan ele geçen Karaz Kültürüne ait pişmiş toprak hayvan figürinleri üzerine yapılan bir araştırma ilginç sonuçları da beraberinde getirdi.
Kafkas dağlarından Doğu Akdeniz kıyılarına, Hazar kıyılarından Orta Anadolu düzlüklerine kadar uzanan "Karaz Kültürü" ile alakalı Rabia Akarsu ve Elif Şener tarafından yapılan farklı bir araştırmada, Erzurum Arkeoloji Müzesinde bulunan ve Pulur Höyüğü, Güzelova Höyüğü ve Sos Höyük’te ele geçen Karaz kültürüne ait boğa, koç, koyun, kuş ve tanımsız olmak üzere 20 adet pişmiş toprak hayvan figürini ele alındı.
"Geç Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı"
Araştırmanın sonuç bölümünde, "Pulur ve Güzelova yerleşimlerinde erken dönem kazılarının tabakalanmasına ilişkin kesin olmayan veriler olsa da Sos Höyük kazılarından ele geçen eserler hem stratigrafik olarak tanımlanmış hem de radyokarbon tarihi sonuçları bulunmaktadır. Buna göre makale kapsamında ele alınan hayvan figürin örnekleri, Geç Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilmektedir. Erken dönem toplumlarının ortaya koyduğu taş, pişmiş toprak, ahşap, kemik, metal figürin eser grubu, o dönemin sosyal hayatı ve inanç sistemi hakkında bize bilgi vermektedir. Figürinlerin çocuklar tarafından oyuncak olarak veya yetişkinler tarafından çocukları eğitmek için kullanıldığı; muska, dilek aracı olduğu; ölüleri anmak için veya dinî tapınım nesnesi olarak kullanıldığı gibi farklı yorumlar bulunmaktadır" denildi.
"Karaz kültürüne ait izler"
Özellikle yazının olmadığı dönemlerde tam olarak yapılış amaçları hakkında kesin bilgi ortaya koymak mümkün olamasa da Pulur, Güzelova ve Sos Höyük’te figürinlerin ocak yapılarının etrafında bulunması dinî amaçla yapıldıklarını ve kullanıldıklarını düşündürüldüğü ifade edilen araştırmada, şu ifadeler kullanıldı, "Karaz kültürü sosyal ve dinî yapısı içinde ocak ve ocak ile bağlantılı ateşin kutsallığı bilinirken hayvan figürinlerinin de dinî bir anlam taşıması büyük bir olasılıktır. Karaz kültürü inanç sistemi hakkında çok az bilgi bulunmakla birlikte dönem halkının geçim kaynaklarından biri olan hayvancılıkla bağlantılı olarak koç, koyun, boğa gibi evcilleştirilmiş hayvan türlerinin inanç sistemi içinde önemli bir yere sahip olduğu çalışmaya konu olan buluntulardan anlaşılmaktadır. Hayvan figürinlerinin geçim kaynağı büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine dayanan Karaz halkının bereket kültü ile bağlantılı olarak dinî tapınımlarında yer bulduğu önerilebilir. Pulur-Sakyol Höyük kazılarında tapınak alanında ele geçen kuş yüzünün betimlendiği küpler dikkat çekicidir. Kuş figürü, arkeolojik çalışmalarda çok fazla ele alınmamış bir konudur"
"Hayvan figürinleri önemli bir yer tutuyor"
Karaz toplumunda kuş imgesinin neyi sembolize ettiğini veya dinî olarak ne anlama geldiğini söylemek için çok fazla kanıt bulunamadığı belirtilen araştırmada, "Ancak Paleolitik Dönem kaya resim sanatında, Neolitik Dönem tapınak duvarlarında kullanılan kuş imgelerinin daha çok ruhu temsil ettiği ve yaşamın yenilenmesiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak, Karaz kültürü yayılım alanı içinde ele geçen figürinler arasında bulunan benzerlikler, bu kültürü oluşturan insan topluluklarının inanç sistemi içinde hayvan figürinlerinin önemli bir yer tuttuğunu ve aralarındaki kültürel etkileşimin varlığını göstermektedir" denildi.
Karaz Kültürü Nedir?
Karaz Kültürü,Erken Tunç Çağı’na (M.Ö. IV binyılın sonu – III binyıl) ait bir kültürdür. Sovyet arkeolog Boris Kuftin’in çalışmalarında ortaya konulan, Geç Kalkolitik Çağ ve Tunç Çağı boyunca Doğu Anadolu Bölgesi, Transkafkasya, Azerbaycan ve Kuzeybatı İran’ı içine alan bir yayılma gösteren kültürdür. Boris Kuftin, 1940 yılında bu kültürü ilk olarak tanımlamış ve Kura-Aras Kültürü olarak adlandırmıştır. Karaz Kültürü’nün yayılma alanı kuzeyde Kuzey Karadeniz Dağları - Transkafkasya hattına, doğuda İran’daki Urmiye Gölü’ne, batıda Divriği - Kangal, Malatya - Elazığ hattına, güneyde ise Kahramanmaraş - Amik Ovası Filistin hattına uzanmaktadır. Günümüze göre ifade edilecek olursa, Karaz Kültürü’nün yayılma alanı Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Doğu Anadolu ve Kuzeybatı İran’dır.
Haber Kaynak : İHA
Haberi Sesli Oku

İŞ İLANLARI

Van Erciş Şeker Fabrikası 105 Personel Alıyor: Kampanya Dönemi İş İmkânı


Van İş İlanları

Van YYÜ 60 Akademisyen Alımıyla Güçleniyor: Detaylar ve Başvuru Şartları


Van İş İlanları

Adalet Bakanlığı’na 20 bin personel alınacak


Van İş İlanları

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Kamuya 2.659 Yeni Personel Alımı! İşte Detaylar


Van İş İlanları

Sağlık Bakanlığı 3 Bin 658 İşçi Alımı Kura Sonuçları Açıklandı! İşte Detaylar


Van İş İlanları

SPOR HABERLERİ

Elmira Yasin’den Dünya Şampiyonası’nda bronz madalya


Van Spor

Okul sporlarında heyecan dolu final


Van Spor

Fenerbahçe, Stuttgart’ı Tek Golle Geçti! Sarı-Lacivertliler Avrupa’da 3 Puanı Kaptı


Van Spor

Yeni Malatyaspor- 1461 Trabzon maçında düdük Hatice Aydın’da


Van Spor

Mustafa Sarıgül: "9 puan aldık ama bu sadece bir başlangıç"


Van Spor

Elazığ’da kaykay ve paten sporunda bir ilk


Van Spor

Kartal, Konya engelini aştı! Beşiktaş 3 puanı 2 golle aldı


Van Spor

Türkçe Konuşan Ülkeler Satranç Birliği Kuruldu: İlk Başkan Türkiye


Van Spor

Galatasaray, Bodo/Glimt'i rahat geçti


Van Spor

Vanspor PFDK’ya Sevk Edildi: Taraftarın Tezahüratı Cezaya Neden Oldu


Van Spor

Galatasaray evinde Bodo/Glimt ile karşılaşacak


Van Spor

Galatasaray Sahaya Galibiyet İçin Çıkıyor: Bodo/Glimt Maçı Kadrosu Netleşti


Van Spor

Elazığlı sporcu Karakaş, Türkiye’yi temsil edecek


Van Spor

Elazığ Belediyespor boksörü Elif Naz, milli takım kampında


Van Spor

Malatyalı hakemler Dünya Şampiyonası’nda Türkiye’yi temsil edecek


Van Spor

Gürkan Sönmez; "Hareketsiz yaşam, gençliğin en büyük tehdidi"


Van Spor

Bakan Bak, Malatya’da Şampiyonlar Kupası maçını izledi


Van Spor

Bakan Bak: "Gençler için yatırımlarımıza devam edeceğiz"


Van Spor

Okul sporlarına Aşkale ambargo koydu


Van Spor

Arıcak’ta ortaokullar arası futbol turnuvası sona erdi


Van Spor

Elazığ yeni bir spor kulübü kazandı


Van Spor

SON DAKİKA HABERLERİ