Dünyadaki kuru kayısı üretiminin yüzde 85’inin yapıldığı Malatya’da üretilen Avrupa Birliği tescilli kuru kayısıda fiyat 100 liraya dayanırken, kayısı fidanları ise şu sıralar yok satıyor.
2 yıl önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) kayısı alımı yapacağını açıklamasıyla kayısıda fiyat istikrarı yakalandı. TMO’nun alım yapmaya başlamasıyla birlikte kuru kayısının fiyatı bu yıl 100 liraya dayanırken, üreticiler de yeniden arazilerine fidan dikmeye başladı.
Fidancılar ve Peyzajcılar Sitesi’nde 4 çeşit kayısı fidanı satan pazar esnafının taleplere yetişemediğini belirten Fidan Üreticiler Birliği (FÜAB) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Turhan, Kuru kayısı fiyatlarının yükselmesi ve ihracatının fazla olması ile birlikte kayısı fidanlarında talep patlaması yaşandığını söyledi.
Soğuk havaya dayanıklı olduğu için en çok tercih edilen Çataloğlu ile Hacıhaliloğlu kayısı fidanlarını yok sattığını ifade eden Turhan, ”Şu anda fidanlarda yok satıyoruz. Siparişleri de önümüzdeki sonbahara alıyoruz” dedi. Pazarda fidanları 30 ile 35 TL arasında sattıklarını belirten Turhan, “Hacıhaliloğlu kayısı fidanına son yıllarda büyük bir talep var. Malatya’da yaşlı olan Hacıhaliloğlu kayısılarının sökülmesi ve kesilmesiyle birlikte büyük bir boşluk oluşturdu. Şu an yurtdışında özellikle Avrupa ülkelerine yaş olarak giden Hacıhaliloğlu yaş kayısısı temininde büyük tüccarlar zorluk çekmekte. Bununla ilgili olarak bu türe büyük bir talep var. Bununla ilgili önlemlerimizi aldık. Bir sonraki yılda müstahsillerin bu isteklerini de karşılamış olacağız” ifadelerine yer verdi.
Piyasada en çok bulunan kayısı fidanı olan kaba aşı da fiyatların 25-30 TL arasında değiştiğini de ifade eden Turhan, “Malatya’da bu sezon kayısı fidanına büyük bir talep var. Bunun sebebi ise kuru kayısı fiyatının yüksek olması. İhracata çok ürünün gitmesi ile beraber bir talep patlaması yaşadık. Biz fidan üreticileri olarak Malatya’daki talebi yetiştirmekte çok zorluk çekiyoruz. Şu an siparişlerimiz doldu” ifadelerini kullandı.
Kuru kayısıda fiyat artışının fidan üreticilerine olumlu yansıdığını belirten fidan üreticisi Aziz Haliloğlu ise bu yıl kuru kayısı fiyatının 100 TL’ye yaklaşmasının fidan üreticilerine de olumlu yansıdığını dile getirdi. Haliloğlu, “Hacıhaliloğlu fidanı 35-40 TL bandında giderken, Çataloğlu fidanı 30-35 TL ve Kaba aşı ise 25-30 TL’den satılıyor. Hacıhaliloğlu fidanı yetersiz olduğu için 2023’ün sonuna kadar siparişlerimiz doldu. Bizde bunun için kaliteli ortamda, diğer şehirlerle rekabet edebilecek şekilde fidan yetiştirmeye çalışıyoruz” diye konuştu.
Kayısı denildiği zaman akla ilk gelenin fidancılar olduğunu ifaden eden, Malatya Fidancılar ve Peyzajcılar Kooperatif Başkanı Abuzer Yumrutepe’de Malatya’da kuru kayısı fiyatları yükselmesi ile kayısı fidanlarına da taleplerin arttığına dikkat çekti Hacıhaliloğlu ve Çataloğlu türlerinde fidanların bittiğini ifade eden Yumrutepe, “Müstahsillerden kayısı ekimi yapanlar varsa ellerini çabuk tutsunlar. Kaba aşı, Hasanbey fidanları da bitmek üzeredir. Pandemiden dolayı fidanlara farklı bir talep oluştu. İnsanlar köylerine döndüler ve fidan ekimine yöneldiler. O yüzden fidanlara talep var” diye konuştu.