Ticaret Bakanı Pekcan: Türkiye'de e-ticaret hacmi 226,2 milyar liraya yükseldi

ANKARA (AA) - Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında 2020 yılı e-ticaret verilerini açıkladı.

Dünyada e-ticaretin yıllık bazda yüzde 18 büyüdüğünü, 2020 yılı dünya e-ticaret hacminin 4,3 trilyon dolar olduğunu belirten Pekcan, geçen yıl itibarıyla Türkiye'de e-ticaret hacminin 2019 yılına göre yüzde 66 artış göstererek 136 milyar liradan 226 milyar 200 milyon liraya yükseldiğini bildirdi.

Pekcan, 2020'de kaydedilen e-ticaret tutarının, 207 milyar lirayla yüzde 91,4’ünün yurt içi harcamalardan, 9,3 milyar lirayla yüzde 4,2’sinin diğer ülkelerin Türkiye e-ticaret sitelerinden yaptığı harcamalardan, 9,9 milyar lira ile yüzde 4,4’ünün ise yurt dışından yapılan alımlardan oluştuğunu belirterek, toplam e-ticaret içindeki perakende ticaretin payının ise yüzde 64 olduğunu vurguladı. Pekcan, e-ticarette sipariş adetlerinin de 2019 yılına göre yüzde 68 artışla 1 milyar 366 milyondan 2 milyar 297 milyona çıktığını ifade etti.

e-ticaret gümrük ticaret beyannamesini haziran itibarıyla devreye aldıklarını hatırlatan Pekcan, "Haziran-Aralık 2020 dönemi için, yani 6 aylık bir dönem için ülkemiz genel ihracat rakamı 108 milyar 71 milyon dolar iken, aynı dönemde e-ihracat rakamımız 1 milyar 421 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu altı aylık dönemde e-ihracatın genel ihracata oranı ise yüzde 1,3 olarak tespit edildi. Bu oran dünyada yaklaşık yüzde 4,4 seviyesinde." diye konuştu.

Pekcan, geçen yıl salgının başladığı dönemlerde genel ticarette düşüş gözlemlenirken, e-ticarette böyle bir düşüş görülmediğini, e-ticaretin artış trendini sürdürdüğünü belirterek, şunları kaydetti:

"e-ticaret harcamalarının gayri safi yurtiçi hasıladaki oranı bir önceki yıla göre yüzde 51,8'lik önemli bir artışla yüzde 4,1 olarak gerçekleşmiştir. Milli gelire oranla görülen bu artış e-ticaretin ülkemizde nasıl dinamik bir biçimde geliştiğine dair bir diğer çarpıcı bir örnektir. e-ticaret hacminin genel ticarete oranı 2019 yılında yüzde 9,8 iken, 2020 yılında 5,9 puan artışla ortalama yüzde 15,7’ye yükselmiştir. Bu oranın yıl içinde mayıs ve kasım aylarında olduğu gibi yüzde 19’a kadar çıktığı da görülmektedir. Gelişmiş ülkelerin ortalaması yüzde 12,3 civarındadır. Pandeminin ve e-ticaret sitelerimizin kampanyalarının da etkisiyle en yüksek oran yüzde 19 ile kasım ayında gerçekleşmiştir."

Bakan Pekcan, e-ticarette yüzde 129 ile beyaz eşya, yüzde 38 ile giyim, ayakkabı ve aksesuar, yüzde 56 ile elektronik, yüzde 61 ile yemek, yüzde 105 ile ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon sektörü, yüzde 200’ün üzerinde artışla gıda-süpermarket, yüzde 43 ile eğitim ve danışmanlık, yüzde 100 ile çiçekçilik ve yüzde 189 ile metalürji ve kimya sektörünün en fazla artış gösteren alanlar olduğunu bildirdi.

Pekcan, buna karşın hava yolları, seyahat taşımacılık, konaklama, eğlence ve sanat sektörlerinde geçen seneye göre yüzde 46'ya varan düşüşlerin göze çarptığını aktardı.

- Ödeme yöntemleri itibarıyla e-ticaret hacmi

e-ticaret hacminin, 138,4 milyar lirasını kartlı ödemeler, 80,4 milyar lirasını havale/EFT ödemeleri, 7,4 milyar lirasını kapıda ödemelerin oluşturduğuna dikkati çeken Pekcan, toplam site ziyaretlerinin e-ticarete dönüşüm oranının yüzde 1,8 olduğunu, bu oranın dünyada yüzde 2,6 düzeyinde bulunduğunu ifade etti.

Pekcan, aracı hizmet sağlayıcılar üzerinden alışveriş yapanların yüzde 42’sini kadınlar, yüzde 58’ini erkeklerin oluşturduğunu belirterek, "Vatandaşlarımızın yüzde 63’ü aracı hizmet sağlayıcılardan alışveriş yaparken mobil uygulama kullanmayı tercih etmektedirler. Bu oran dünyada yüzde 66’dır. Bu da ülkemizde akıllı telefonların ve mobil uygulamaların kullanımındaki yaygınlığa işaret eder ki bu yüzde 75'i buluyor, önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır." şeklinde konuştu.

Elektronik ticaret yoluyla gerçekleşen alışverişlerin yüzde 35’ini İstanbul, yüzde 11’ini Ankara, yüzde 6’sını İzmir'de yaşayan vatandaşların gerçekleştirdiğini ifade eden Pekcan, bu illeri yüzde 3 ile Bursa ve Antalya'nın takip ettiğini bildirdi.

Pekcan, Türkiye’de gerçekleşen tüm kargo ve kurye işlemlerinin yüzde 60’ını e-ticaret gönderilerinin oluşturduğunu söyledi.

Bakan Pekcan, e-ticaretin önemli bir avantajı ve esnekliğinin iade işlemleri ile ilgili sağladığı kolaylık olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"İade ve iptallerle ilgili verileri incelediğimizde, e-ticarette iade ve iptal işlemlerinin yüzde 46’sı beyaz eşya sektöründe, yüzde 35’i giyim, ayakkabı ve aksesuarda, yüzde 8’i hava yollarında, yüzde 6’sı seyahat sektöründe ve yüzde 4’ü ev, bahçe ve mobilya sektöründe gerçekleşmiştir. e-ticarette ortalama sepet tutarının 98 lira 50 kuruş olarak gerçekleştiği görülmektedir. Sektörel olarak ortalama sepet tutarı konaklama sektöründe 2 bin 558 lira, hava yollarında 902 lira, giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe 223 lira, elektronikte 177 lira olarak gerçekleşmiştir. e-ticaret harcamalarının yüzde 74’ü peşin ödeme yapılarak, yüzde 26’sı ise taksitli ödeme imkanı kullanılarak gerçekleşmiştir. Sektörel olarak bakıldığında ise ev ve dekorasyonda yüzde 69, beyaz eşyada yüzde 43, elektronikte yüzde 33, giyimde yüzde 26, seyahatte yüzde 17, konaklamada yüzde 15, hava yollarında yüzde 12 taksitli işlem tercih edilmiştir."

e-ticaret hacminin haftanın ilk günlerinde daha yüksek seyrettiği, haftanın son günlerine doğru ise düşüş gösterdiğinin gözlendiğini anlatan Pekcan, e-ticaret hacminin 2020 yılının ikinci yarısında önemli bir artış gösterdiğini, özellikle e-ticaret sitelerinin kampanya ayı olan kasımda 27,2 milyar lira ile toplam yıl içerisindeki alışverişin yüzde 12,1'inin sadece bu ayda gerçekleştiğini belirtti.

Pekcan, salgının başlangıç dönemini de kapsayan mart, nisan ve mayıs ayları dışında kalan diğer aylarda da e-ticaret hacminin yüzde 50’nin üzerinde artış gösterdiğini kaydetti.

e-ticaretin alternatif bir ticaret metodu olmaktan çıktığını ve giderek daha fazla gündelik hayatın, ticaret ve alışverişin parçası olduğunu belirten Pekcan, "2020 yılında küresel perakende e-ticaret hacminin bir önceki seneye göre yüzde 23 artışla 4,3 trilyon dolara yükselmiş olduğu tahmin edilmektedir. Önümüzdeki 3 sene içinde de bu artışın daha da ivmeleneceği ve mevcut seviyeye göre yüzde 50 gibi bir artışla 6,5 trilyon dolara kadar çıkabileceği öngörülmektedir." diye konuştu.

Pekcan, Türkiye'de de hızlı bir gelişim gösteren e-ticaretin hem tüketicilerin hem de işletmelerin artan kullanımına bağlı olarak giderek yaygınlaştığına dikkati çekerek, Bakanlık olarak e-ticaretin ülkedeki gelişimini en etkin ve güvenli biçimde temin etmek ve desteklemek için çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.

e-ticaretin güvenli yapılmasına lişkin altyapılara verdikleri öneme dikkati çeken Pekcan, "e-ticarette güven damgası" uygulaması kapsamında bugüne kadar 35 e-ticaret sitesinin bu damgayı aldığını bildirdi.

Pekcan, Türkiye'deki e-ticaret faaliyetlerine ilişkin resmi ve idari kayıtlara dayalı verilerin paylaşılmasının, sektörün mevcut durumunu görebilmesi ve geleceğini planlayabilmesi açısından büyük önem taşıdığına işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

"e-ticaretin ülkemizde planlı, stratejik ve sürdürülebilir büyümesini temin etmek istiyoruz. Bunun için de veriye ve bilgiye dayalı hareket etmek gerekiyor. Bugün açıklayacağımız verilerin, sektörümüzün aktörleri ve paydaşlarına yol gösterici olacağını değerlendiriyoruz. Verilerimizi oldukça bilimsel ve sistematik bir biçimde derleyip, işliyoruz. Şunun da müjdesini vermek isterim, bu verilerin ülkemizin resmi istatistik kuruluşu Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Resmi İstatistik Programı'na dahil edilmesi için de TÜİK ile istişarelerimiz ve çalışmalarımız sürmektedir."

Pekcan, bunu sağlayarak halihazırda açıklanan e-ticaret verilerini istatiksel manada daha da kurumsal hale getirmiş olacaklarını belirterek, "Verilere de dayanarak şunu net bir biçimde söyleyebiliriz ki Türkiye şimdiden küresel ölçekte hızla büyüyen e-ticaret ve e-ihracat pazarlarında vardır ve güçlü biçimde olmaya devam edecektir." ifadelerini kullandı.

Bakan Pekcan, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH), stratejik konum, genç nüfusun ağılığı, dijital enstrümanlara erişim düzeyi, dijital okuryazarlığın artırılmasına yönelik faaliyetler, lojistik ve tedarik altyapısı gibi faktörlerin Türkiye'nin e-ticarette güçlü biçimde yer alması adına belirleyici faktörler ve avantajlar olduğunu anlattı.

Bakanlık olarak ilgili diğer kamu kurumları, STK'ler ve tüm paydaşlarla çalışmaları sürdüreceklerine işaret eden Pekcan, "Ekonominin itici güçlerinden biri olan e-ticaretin ülkemizde sağlam temeller üzerinde gelişimini sürdürmesi için gerekli adımları atmaya devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

Pekcan, e-Ticaret Bilgi Platformu'nun kullanımına dair verileri de paylaşarak, "Faaliyete başlamasından bu yana kısa bir zaman geçmesine rağmen E-Ticaret Bilgi Platformu'muzu kullanan kişi sayısı 1 milyonu aşmıştır. Bu rakamın yüzde 31'ini 25-34 yaş arası kullanıcılar oluşturmakta." dedi.

Platformda yer alan e-Ticaret Akademisi'ndeki eğitimlerden bugüne kadar yaklaşık 48 bin kişinin yararlandığı bilgisini veren Pekcan, faaliyete geçtiği haziran ayından bu yana yaklaşık 61 bin kişinin de e-ticaret danışmanı yardımıyla sorularına cevap bulduğunu aktardı.

Pekcan, Türkiye'de e-ticaret yapan işletme sayılarını da aktararak, "Ülkemizde halihazırda e-ticaret faaliyetinde bulunan 256 bin 861 işletme bulunmaktadır. 2019'da bu rakam 68 bin 457 idi. Burada yüzde 275 gibi muazzam artış, e-ticaretin ülkemizde ne kadar dinamik bir şekilde geliştiğinin göstergelerinden birisidir." diye konuştu.

İşletmelerin, aracı hizmet sağlayıcılarını kullanım durumlarına ilişkin bilgilere de değinen Pekcan, şunları kaydetti:

"İşletmelerin yüzde 72'si yalnızca bir pazaryerinde satış yapmayı, yüzde 14'ü iki pazaryerinde satış yapmayı tercih etmektedir. Yüzde 8'i 3 pazaryerini, yüzde 2'si de 4 pazaryerini tercih ederek satış gerçekleştirmektedirler. e-ticaret faaliyetini yürüten işletme sayısının en fazla olduğu ilimiz yüzde 43 ile İstanbul'dur. Bunu sırasıyla Ankara yüzde 9, İzmir yüzde 7, Bursa ve Antalya yüzde 4'er, Konya yüzde 2 ile takip etmektedir."

Pekcan, Türkiye'nin küresel ticaretin önemli bir aktörü olduğu gibi, küresel ekonomi içinde ağırlığını her geçen gün artıran e-ticaret faaliyetleri bakımından da öne çıktığını söyledi.

"e-ticaret harcamalarının GSYH'deki oranının 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 51,8 artmış olması ülkemizde e-ticaretin güçlü bir biçimde yükseldiğinin somut bir göstergesidir." diyen Pekcan, klasik perakende ticarete kıyasla e-ticaretin sağladığı imkanların Türkiye'deki ekonomik ve ticari faaliyetlerin artmasına ve ihracatçı tabanın genişlemesine de katkı sağladığını dile getirdi.

e-ihracatı, Türkiye ihracatını artırmak adına çok temel ve kritik bir enstrüman olarak gördüklerini vurgulayan Pekcan, "Önümüzdeki dönemlerde, özel sektörümüzün çatı kuruluşlarının öncülüğünde, Bakanlığımız desteğiyle yurt dışında farklı noktalarda açılacak 'yurt dışı lojistik merkezleri'nin de ülkemizden gerçekleşen e-ihracata önemli katkı sağlamasını hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.

Pekcan, Türkiye'nin jeostratejik konumuyla küresel e-ticaret pazarı için önemli bir lojistik merkez olduğuna dikkati çekerek, ülkenin bu özelliğine istinaden e-ticaret faaliyetlerini destekleyici yerli ve yabancı yeni yatırımların artarak sürmesine çalıştıklarını anlattı.

Bugün paylaştıkları verilerin öngörülebilirlik ve planlama açısından Türkiye'deki e-ticaret sektörüne önemli katkı sağlayacağını ve yol gösterici olacağını belirten Pekcan, "İnanıyorum ki önümüzdeki dönemlerde de e-ticaret hacminin, işletme sayılarımızın, e-ihracatımızın, hızla gelişmeye devam ettiğine, ülkemiz e-ticaret piyasasının hızla derinleştiğine ve kapsama alanını genişlettiğine hep birlikte şahit olacağız." dedi.