ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan açıklamayla kayısının ilk defa Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) müdahale alımları kapsamına alınması, üretim açısından ürünün son durumunun önemini artırdı.
AA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığı Ürün Masaları tarafından hazırlanan Kayısı Değerlendirme Raporu'ndan yaptığı derlemeye göre, Türkiye'de yıllar itibarıyla kayısı dikili alanlarda çok fazla değişim görülmemesine karşın üretim ve verim miktarlarında dalgalanmalar yaşanıyor. Bu dalgalanmaların en önemli nedeni ilkbahar geç donları olarak görülüyor.
Kayısı üretim alanları geçen yıl sonu itibarıyla 1,3 milyon dekara, üretim ise 847 bin tona çıktı.
Kuru kayısı rekolte tespiti amacıyla Malatya, Kahramanmaraş, Elazığ ve Sivas'ta rekolte tahmin komisyonları kuruldu. Bu çalışma sonucunda bu illerde 2020 yılında beklenen kuru kayısı üretim miktarı 104 bin ton olarak belirlendi. Kuru kayısı üretim miktarı, geçen yıl 88 bin 392 tondu.
Taze kayısı ihracatı 2019'da 68 bin ton olarak gerçekleştı. Geçen yılın ilk 5 ayında 21 bin ton olan taze kayısı ihracatı 2020'nin aynı döneminde ise 21,6 bin ton oldu.
Kuru kayısı ihracatı ise geçen yıl 100 bin tona ulaştı. Geçen yılın ilk 5 ayında 42 bin ton olan kuru kayısı ihracatı 2020 yılının aynı döneminde 38 bin ton olarak gerçekleşti.
İç ve dış pazarlarda ürün güvenin ve güvenliğin sağlanabilmesi için üründe pestisit kalıntısının önüne geçilebilmesi önem taşıyor. Bu kapsamda üreticilerin bilgilendirilmesi ve gerekli denetimlerin yapılması gerekiyor.
Lisanslı depo ile ürünü hemen satmak zorunda kalmayacakKaliteli ve pazar isteklerine uygun üretim yapılmasıyla hasat döneminde ortaya çıkan finansman sorunlarının, lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsalarının yaygınlaşmasıyla çözülmesi öngörülüyor.
Kuru kayısı üretiminin yaklaşık yüzde 80-85'ini karşılayan Malatya'da 6 bin ton kapasiteli Kuru Kayısı Lisanslı Depo Projesi inşaatı tamamlanırken, deponun sezonda faaliyete geçmesi bekleniyor.
Lisanslı depoculukla kayısı satışlarının yılın tüm aylarına yayılmasıyla fiyat istikrarının da sağlanması bekleniyor. Böylece üretici, ürününü hasattan hemen sonra satmak zorunda kalmayacağından beklediği fiyat oluştuğunda satış yapıp gelirini artırabilecek.
Üreticilerin, ürününü hak ettiği değerde pazarlaması, ucuz girdi temini, kredi kullanımı, alet veya ekipmanların ortak kullanımı gibi faaliyetleri yürütebilmesi için birlikte hareket etmeleri, bir üretici birliği veya kooperatif çatısı altında toplanmaları önem taşıyor.
Kuru kayısı üretiminde iş gücü maliyetinin yüksek olması nedeniyle, tenteli ve tentesiz hasat makineleri, kayısı toplama ünitesi, yaş kayısı sınıflandırma makineleri, kükürtleme ve kurutma ünitesi gibi makinelerin kullanımının yaygınlaşması gerekiyor.