Türk savunma sanayisi tarafından geliştirilen insansız hava aracı (İHA) çözümlerinden biri daha güvenlik güçlerinin kullanımına giriyor.
Ankara'da kurduğu 3 bin 500 metrekarelik İHA fabrikasında milli ve özgün yazılım/tasarım ve yerli üretimle faaliyet yürüten Lapis Havacılık, geliştirdiği ürünleri sivil ve askeri amaçlı görevler için kullanıma sunuyor.
Lapis Havacılık Genel Müdür Yardımcısı Nuran Birdir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, insansız hava sistemlerinin keşif-gözetleme, istihbarat, sınır güvenliği gibi askeri görevler; boru hattı, enerji nakil hatları güvenliği, tarım ve ormancılık faaliyetleri gibi sivil amaçlar için kullanılabildiğini söyledi.
Birdir, otonom olarak görev yapabilen bu sistemlerin, "hava aracı platformu", termal ya da elektro optik kameradan oluşan "sensör birimi", görevin planlandığı, uçuşun otonom olarak sağlandığı, sensör ve kameralardan gelen görüntü ve verilerin izlenebildiği "yer kontrol istasyonu" gibi unsurlardan oluştuğunu anlattı.
Otopilot birimi sayesinde aracın otonom olarak uçuşunun sağlandığını dile getiren Birdir, "Bu birim platformu, sistemin aklı. Lapis olarak tüm alt sistemleri; mekanik, yazılım, donanım, elektronik donanım, sistem mühendisliği anlamında burada tasarlıyoruz. Bunların entegrasyonunu gerçekleştiriyoruz ardından uçuş testleriyle tüm bu sistemlerin kullanımını doğruluyoruz." dedi.
"Oldukça akıllı bir sistem"
Geliştirdikleri döner kanatlı, çok rotorlu insansız hava sistemi LAP60 hakkında bilgiler veren Birdir, aracı çok farklı amaçlar için kullanılabilecek şekilde tasarladıklarını belirtti. Tasarım ötesinde üretimi de Lapis bünyesinde gerçekleştirebildiklerini vurgulayan Birdir, şöyle devam etti:
"Platformumuz 6 kilogram ve çok kolay taşınabiliyor. Küçük bir yer kontrol istasyonuyla kullanılıyor. Üzerinde kendi tasarımımız termal ve elektro optik kameraları taşıyan stabilize gimbal sistemi var. Uçuş sırasında uçuştan etkilenmeyerek görüntü almamızı sağlıyor. Uçuş süresi 1 saat civarında yaklaşık 5 kilometrenin üzerinde menzili var. Uçuş tamamen otonom. Aşağıda hangi görevi planladıysanız görevi yerine getirip güvenli şekilde geri dönüyor.
Uçuş sırasında görev değişimi kabiliyeti var. Bir yer kontrol istasyonuyla birden fazla İHA kontrol edebildiğiniz gibi 2 ayrı yer kontrol istasyonuyla aynı İHA'yı kontrol edebiliyorsunuz. Bu önemli bir özellik, akıllı görev değişimi özelliği. Yer kontrol istasyonunu takip edebiliyor. Yer kontrol istasyonuyla hareket ettiğinizde sizi takip etmesini sağlayabiliyorsunuz. Güvenli eve dönüş ya da istediğiniz yere dönüş yapabiliyor. Yasaklı bölge tanımlayabiliyorsunuz ve o bölgelerde uçuş yapmıyor. Oldukça akıllı bir sistem."
Havada da yerde de akıllı
Birdir, yer kontrol istasyonunda da görüntüyü işlediklerini ve görüntü üzerinde hedef tespit-teşhis kabiliyetleri uyguladıklarını söyledi. Birdir, "Çünkü aşağıdaki sistemin de akıllı olması, tüm işi operatöre bırakmamak gerekiyor. Sistem aracılığıyla istediğiniz hedefleri tanımlayabiliyorsunuz. Operatör kontrol yazılımı size yardımcı oluyor. Hedef tespit-teşhis yazılımlarımız benzer şekilde istediğiniz hedefi işaretlemeniz durumunda onu takip ederek hedeften sürekli görüntü almanızı sağlıyor." diye konuştu.
Lap60'ın bir ürüne dönüştüğünü ve kullanıma hazır hale geldiğini bildiren Birdir, "Hatta lojistik anlamında bile tüm ihtiyaçlar düşünüldü. Hızlı şeklide birimlerinin, alt birimlerinin mekanik olarak değişimi mümkün. Kuvvetlerimizin kullanımına hazır. Farklı kuvvetlerimizle sözleşmelerimiz var. O kapsamda kullanıma sunacağız. Umarım memnun kalacaklar ve biz akıl katmaya devam ederek Lap60'ın kullanımını sürdüreceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Sinyal karıştırmaya karşı korumaBirdir, Lap60 ile ilgili tasarım ve üretim çalışmalarının tamamlandığını söyledi. Prototipleri, teknik istekler doğrultusunda tek tek test ettiklerini, uçuş testleriyle her bir özelliği doğruladıklarını belirten Birdir, araçların teslim edilmeye hazır olduğunu ifade etti. Birdir, kolay ve hızlı üretilebilen, kullanıcının sahada çok kolay değiştirip onarabileceği bir araç geliştirdiklerini vurguladı.
Aracın farklı görev konseptlerinde sorumluluk alabileceğini dile getiren Birdir, şunları kaydetti:
"Şu anda gemiye inen bir İHA ile ilgili projeye başlamak üzereyiz. Kablolu sistem anlamında da kullanılabilir. Bir vinç sisteme entegre edilerek, sabit ama görev süresi örneğin 10 katına çıkarılabilir. Bu tür sistemleri de çalışıyoruz, çok yakın zamanda da gerçekleştireceğiz. GPS karıştırma çok önemli bir konu. Yakın zamanda onu da test ettik. Sistemi uçurduktan sonra çok yoğun sinyal karıştırma altında haber alamadığı zaman otopilotumuz geliştirdiğimiz bazı algoritmalarla güvenli şekilde eve dönebiliyor."