Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, İlde 2003-2019 yılları arasında en fazla teşvikli yatırım 2017 yılında gerçekleşti. 68 yatırımın hayata geçirildiği bu dönemi, teşvikli yatırım sayısı yüksekliği bakımından 39 yatırımla 2016 yılı izledi.
2003 - 2019 DÖNEMİ
Erzurum 2003 - 2019 dönemi teşvikli yatırım verileri açıklandı. 16 yıllık süreçte ilde 391 yatırım teşvik belgesi aldı. Teşvik kapsamlı yatırımlar için 3.0 milyar TL tutarında harcama gerçekleştirildi. 391 yatırımda 9 bin 799 kişilik iş alanı oluşturuldu. İlde yatırım başına düşen harcama ortalaması 7.7 milyon, istihdam edilen kişi sayısı ortalaması ise 26 kişi oldu.
YILLAR VE DAĞILIM
İlde 2003’te 6, 2004 yılında 15, 2005 yılında 24, 2006 yılında 13, 2007 yılında 13, 2008 yılında 19, 2009 yılında 13, 2010 yılında 33, 2011 yılında 27, 2012 yılında 17, 2013 yılında 19, 2014 yılında 27, 2015 yılında 29, 2016 yılında 39, 2018 yılında 18, 2019 yılının ocak ekim ayları kapsamında 11 yatırım teşvik kapsamına girdi.
BÖLGESEL YATIRIMLAR
Erzurum’da teşvik belgesine sahip bölgesel yatırımların en yoğun olduğu dönem 2018 yılı oldu. 2009 - 2019 yılları arasında 108 bölgesel bazlı teşvikli yatırımın gerçekleştirildiği ilde, kaydedilen yatırım harcaması 1.2 milyar TL olarak belirtildi. 108 bölgesel yatırım çerçevesinde oluşturulan istihdam kapasitesi ise 6 bin 503 kişi oldu.
BÖLGESEL YATIRIM SAYISI DAĞILIMI
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre Erzurum’da 2009 yılında 4, 2010 yılında 19, 2011 yılında 5, 2012 yılında 4, 2013 yılında 14, 2014 yılında 11, 2015 yılında 11, 2016 yılında 5, 2017 yılında 14, 2018 yılında 16, 2019 yılının ocak - ekim ayları kapsamında ise 5 bölgesel yatırım teşvik kapsamına dahil edildi.
GENEL YATIRIMLAR
Erzurum’da 2003 - 2019 yılları arasında 283 genel ölçekli yatırım teşvik belgesi aldı. Genel ölçekteki teşvikli yatırımlar için 1.8 milyar TL tutarında harcama yapılırken, 3 bin 296 kişilik istihdam hacmi oluşturuldu. 16 yıllık süreçte en çok sayıda teşvikli genel yatırım 2017 yılında kaydedildi. 54 yatırımın yapıldığı bu dönemi 34 yatırımla 2016 yılı takip etti.
GENEL YATIRIM SAYISI DAĞILIMI
Verilere göre Erzurum’da 2003 yılında 6, 2004 yılında 15, 2005 yılında 24, 2006 yılında 13, 2007 yılında 13, 2008 yılında 19, 2009 yılında 9, 2010 yılında 14, 2011 yılında 22, 2012 yılında 13, 2013 yılında 5, 2014 yılında 16, 2015 yılında 18, 2016 yılında 34, 2017 yılında 54, 20018 yılında 2, 2019 yılının 10 ayında 6 genel bazlı teşvikli yatırım gerçekleştirildi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 209 Ekim dönemi Teşvik Bülteni yayımlandı. Bültende şunlar kaydedildi:
“2019 yılı Ekim ayında, öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 10,42 milyar TL olan 637 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 23.014 kişilik istihdam öngörülmektedir.
Ekim ayında düzenlenen 637 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 605 adedi yerli firmalar, 32 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 9,56 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 860 milyon TL’dir.
EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
2019 yılı Ekim ayında verilen teşvik belgelerinin 240 adedi I. Bölgede, 100 adedi II. Bölgede, 82 adedi III. Bölgede, 56 adedi IV. Bölgede, 57 adedi V. Bölgede ve 102 adedi ise VI. Bölgededir.
Öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 3,78 milyar TL’si I. Bölgede, 2,60 milyar TL’si II. Bölgede, 1,85 milyar TL’si III. Bölgede, 578 milyon TL’si IV. Bölgede, 789 milyon TL’si V. Bölgede ve 814 milyon TL’si VI. Bölgededir.
EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI
2019 yılı Ekim ayında düzenlenen 637 adet belgenin 404 adedi komple yeni yatırım, 191 adedi tevsi, 42 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ekim ayında yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 10,42 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 7 milyar TL’si komple yeni yatırım, 3 milyar TL’si tevsi ve 328 milyon TL’si de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır.
EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
Ekim ayında verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 10,42 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 1,41 milyar TL’si Enerji sektöründe, 2,97 milyar TL’si Hizmetler sektöründe, 5,88 milyar TL’si İmalat sektöründe, 154 milyon TL’si Madencilik sektöründedir.
EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
Ekim ayında düzenlenen 637 adet yatırım teşvik belgesinin 394 adedi Bölgesel ve 243 adedi Genel mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 10,42 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 6,65 milyar TL’si Bölgesel ve 3,76 milyar TL’si Genel mahiyetteki yatırımlara aittir.
2019 YILI OCAK-EKİM DÖNEMİ GELİŞMELERİ
2019 yılı Ocak-Ekim döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 101,2 milyar TL olan toplam 4.302 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 166.275 kişilik istihdam öngörülmektedir.
Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 4.302 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 4.034 adedi yerli firmalar, 268 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 90,7 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 10,4 milyar TL’dir.
OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
2019 yılının Ocak-Ekim döneminde verilen teşvik belgelerinin 1.796 adedi I. Bölgede, 697 adedi II. Bölgede, 555 adedi III. Bölgede, 428 adedi IV. Bölgede, 277 adedi V. Bölgede, 545 adedi VI. Bölgede ve 4 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir.
Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 37,2 milyar TL’si I. Bölgede, 25,7 milyar TL’si II. Bölgede, 20,5 milyar TL’si III. Bölgede, 7,1 milyar TL’si IV. Bölgede, 4,9 milyar TL’si V. Bölgede, 3,8 milyar TL’si VI. Bölgede ve 1,7 milyar TL’si ise Muhtelif Bölgelerdedir.
OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI
2019 yılı Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 4.302 adet belgenin 2.636 adedi komple yeni yatırım, 1.245 adedi tevsi, 421 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ocak-Ekim döneminde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 101,2 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 64,2 milyar TL’si komple yeni yatırım, 26,4 milyar TL’si tevsi ve 10,5 milyar TL’si ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır.
OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
Ocak-Ekim döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 101,2 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 12,7 milyar TL’si Enerji sektöründe, 31,8 milyar TL’si Hizmetler sektöründe, 49,4 milyar TL’si İmalat sektöründe ve 7,1 milyar TL’si ise Madencilik sektöründedir.
OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 4.302 adet yatırım teşvik belgesinin 2.851 adedi Bölgesel, 1.442 adedi Genel, 5 adedi Büyük Ölçekli ve 4 adedi Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 101,2 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 58,4 milyar TL’si Bölgesel, 36,3 milyar TL’si Genel, 1,8 milyar TL’si Büyük Ölçekli ve 4,6 milyar TL’si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ
20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar 37.451 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin 35.442 adedi yerli firmalar, 2.009 adedi de yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Bu dönemde yerli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 638,9 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı ise 277,8 milyar TL’dir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
Bu dönemde düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi adedinde I. Bölge yüzde 35, II. Bölge yüzde 17, III. Bölge yüzde 15, IV. Bölge yüzde 12, V. Bölge yüzde 9, VI. Bölge yüzde 12 ve Muhtelif Bölgeler yüzde 0,3 pay almıştır. Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise I. Bölgenin payının yüzde 42, II. Bölgenin payının yüzde 16, III. Bölgenin payının yüzde 20, IV. Bölgenin payının yüzde 8, V. Bölgenin payının yüzde 5, VI. Bölgenin payının yüzde 4 ve Muhtelif Bölgelerin payının yüzde 5 olduğu görülmektedir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI
20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar düzenlenen 37.451 adet teşvik belgesinin 24.587 adedi Komple Yeni Yatırım, 9.717 adedi Tevsi ve 3.147 adedi Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlara aittir. Bu dönemde öngörülen 916,7 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 576,8 milyar TL’si Komple Yeni Yatırım, 235,6 milyar TL’si ise Tevsi Yatırım’dır.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar düzenlenen 37.451 adet yatırım teşvik belgesinin 20.754 adedi Bölgesel, 102 adedi Büyük Ölçekli, 16.539 adedi Genel ve 56 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 916,7 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 411,2 milyar TL’si Bölgesel, 76,5 milyar TL’si Büyük Ölçekli, 255,1 milyar TL’si Genel iken 173,9 milyar TL’si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 916,7 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 242,4 milyar TL’si Enerji, 284,6 milyar TL’si Hizmetler, 355,6 milyar TL’si İmalat, 34 milyar TL’si Madencilik sektörlerindedir.