DOSİAD Nisan 2020 bülteni yayımlandı

Doğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği(DOSİAD) Nisan 2020 dönemi Erzurum ekonomik performansını yorumladı. DOSİAD Nisan ayı bülteninde ile ait, Bütçe Denge, Vergi Tahsilatı, Kamu Harcamaları, Şirketleşme Performansı, İhracat Değeri, Mükellef Sayısı, TÜFE, Konut Satışı, Patent, Faydalı Model ve Marka Verileri kaydedildi.

ARTIŞ

Erzurum Covid-19 pandemi sürecinde ekonomisi en az düzeyde olumsuz etkilenen iller arasında yer aldı. Süreçte mükellef sayısı, şirketleşme performansı, kamu harcamaları, vergi tahsilatı, ihracat değerleri bir önceki yılın aynı dönemine göre artış gösterdi.

KAMU YATIRIMLARI

DOSİAD raporunda, Erzurum’da süreç içinde kamu yatırımlarının hız kesmediği, baraj, hastane ve okul yapımlarının yanı sıra ekonomik refaha yönelik çalışma ve hizmet performansının hız kesmediğine vurgu yapıldı.

DEVLET DESTEKLERİ

Raporda, devlet tarafından esnaf, işadamı ve sanayici kesimiyle, çiftçilere verilen desteklerin ilde ekonomik motivasyonu artırdığı belirtilerek, KOBİ’ler düzeyinde kırılganlık oluşmadığı, gerçek kişi ticari işletmeleri kaydında ise kısmi durağanlık görüldüğü aktarıldı.

RESMİ VERİLER

DOSİAD Nisan 2020 Bülteninde satırbaşları halinde kaydedilen veriler şöyle:

Erzurum’da yılın ilk 4 ayında kurulan şirket sayısı bölge toplamında yüzde, 13,88, ülke toplamında ise yüzde 0,29’luk oran gösterdi. Erzurum kurulan şirket sayısı bakımından bölgede Malatya ve Van’ın ardından 3, ülkede ise 336’ıncı sırayı aldı.

ERZURUM OCAK - NİSAN 2020 VERİLERİ

TOBB Birikimli kurulan ve kapanan şirket verileri Erzurum sonuçlarına göre, ilde 2020 yılının ilk 4 ayında 90 şirket, 8 kooperatif ve 35 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Ocak - Nisan ayları toplamında ilde 17 şirket, 1 kooperatif tasfiye işlemi görürken, 9 şirket, 5 kooperatif ve 29 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini noktaladı

ERZURUM VE ARTIŞ ORANLARI

Erzurum bir önceki yıla göre şirket kurulumu artışı oranı bakımından ülke, bölge bazında tüm ortalamaları geçti. İlde 2019 yılı ocak - nisan dönemine göre kurulan şirket artış oranı yüzde 63,6 olurken, Türkiye’de yüzde 6,95, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 4,68, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 21,42, KUDAKA bölgesinde ise yüzde 45,4 oranında artış kaydedildi.

ŞİRKET SERMAYE

Erzurum’da bu yılın ocak - nisan döneminde kurulan 90 şirket sermayesinin 36,0 milyon TL olduğu kaydedildi. Erzurum Bölge illeri içinde şirket sermayesi toplamı büyüklüğü bakımından 4’üncü sırada yer aldı. İlin bölge şirket sermaye payı yüzde 11,75 oldu.

BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM

TOBB verilerine göre, şirket kurulum sermayesi toplamı, 128 şirketin kurulduğu KUDAKA İstatistik Bölgesinde 43,0 milyon, 204 şirketin kurulduğu Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde 93,0 milyon, 648 şirket kurulumunun kaydedildiği Doğu Anadolu Bölgesinde ise 306,4 milyon, 30 bin 721 şirketin kurulduğu ülkede ise 11.6 milyar TL olarak bildirildi. Erzurum’un şirket kurulum sermaye payı KUDAKA Bölgesinde 83,5, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesinde de yüzde 38,70 oldu.

ERZURUM DIŞ TİCARET

Erzurum’dan ihracat ve ithalat olarak gerçekleştirilen dış ticaret tutarı bu yılın ilk 4 ayında 17,0 milyon dolara yükseldi. Doğu Anadolu Bölgesinden gerçekleştirilen dış ticaret değeri geçen yıla göre yüzde 22,1 oranında azalırken, Erzurum’da yüzde 9,4 oranında arttı. Erzurum’un bölge toplamında dış ticaret payı yüzde 5,11 oldu.

ERZURUM NİSAN AYI DIŞ TİCARET

Erzurum’da yılın 4 ayında 7,0 milyon dolarlık ihracat, 9,9 milyon dolarlık ithalat olarak toplam 17,0 milyon dolarlık dış ticaret gerçekleştirildiği bildirildi. Bu yılın 4 ayında ilden gerçekleştirilen dış ticaret 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 9,4 oranında arttı.

ERZURUM İHRACAT

Ticaret Bakanlığı verilerine göre Erzurum’da Ocak - Nisan 2020 döneminde 7 milyon 65 bin dolar tutarında ihracat yapıldı. Bir önceki yılın aynı dönemine göre kaydedilen ihracat değeri ise yüzde 3,5 oranında geriledi. İlde 2019 yılı Ocak - Nisan döneminde 7 milyon 319 bin dolar tutarında ihracat yapılmıştı.

ERZURUM KAMU HARCAMALARI

Erzurum’da bu yılın ilk 4 ayında kişi başına düşen kamu hizmet ve yatırım harcaması tutarı 2 bin 888 TL olarak kaydedildi. Erzurum’un kamu harcamaları payı bölge toplamında yüzde 13.1, ülke toplamında yüzde 0,55’lik pay edindi. Erzurum iller kamu hizmet harcamaları tutarı yüksekliği bakımından 18’inci sırayı aldı.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI OCAK - NİSAN VERİLERİ

Erzurum’da kamu harcamaları toplamı içinde ilk üç sırayı yine ekonomik iş ve hizmetler, eğitim ve sağlık aldı. Yılın ilk 4 ayında Kamu harcamaları toplamında sağlık giderleri yüzde 11,77, eğitim giderleri yüzde 32,34’lük pay oluşturdu.

ERZURUM OCAK - NİSAN DÖNEMİ KAMU HARCAMALARI

2020’nin ilk 4 ayında Erzurum’da 374,4 milyon ekonomik iş ve hizmetler, 503 bin TL çevre, 4,3 milyon TL toplum refah ve iskanı, 259,2 milyon TL sağlık, 79,3 milyon TL din ve kültür, 712,0 milyon TL eğitim, 74,0 milyon TL de sosyal güvenlik ve dayanışma hizmetlerinde olmak üzere toplam 2,2 milyar TL tutarında kamu harcaması gerçekleşti.

MOTORLU KARA TAŞITI

Erzurum’da bu yılın ilk üç ayında düşüş gösteren trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtı sayısı yeniden yükselişe geçti. Erzurum’da trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtı sayısı 119 bin 713, otomobil sayısı 59 bin 69 olarak açıklandı. Erzurum’da trafiğe kayıtlı araç sayısın bölge toplamındaki payı yüzde 15,35, otomobil sayısı payı ise yüzde 17.18 olarak tespit edildi.

TÜİK NİSAN AYI VERİLERİ

TÜİK Nisan 2020 verilerine göre, Erzurum’da 59 bin 69 otomobil, 2 bin 749 minibüs, bin 202 otobüs, 26 bin 821 kamyonet, 5 bin 837 kamyon, 2 bin 975 motosiklet, 704 özel amaçlı taşıt ve 20 bin 356 traktör olmak üzere toplam 119 bin 713 motorlu kara taşıtının trafiğe kayıtlı olduğu açıklandı. İl motorlu kara taşıtı sayısı bakımından bölgede 3’üncü sırada kaldı.

ARAÇ DEVİR

Nisan ayında Erzurum’da bin 220 otomobil, 22 minibüs, 22 otobüs, 450 kamyonet, 55 kamyon, 31 motosiklet, 3 özel amaçlı taşıt ve 163 traktörün devredildiği bildirildi. Erzurum’da devri yapılan bin 966 araç içinde otomobil devir payı yüzde 62,05 olarak kaydedildi.

ERZURUM’UN TAŞIT DEVİR PAYI

DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analize göre, Erzurum’un Nisan ayı kaydında motorlu kara taşıtı devir sayısı KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 59,48, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 39,62, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında yüzde 14,65, ülke toplamında ise yüzde 0,56’lık pay oluşturdu.

İBRAZINDA ÖDENEN ÇEK

Erzurum zamanında ödenen çek sayısı yüksekliği bakımından Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde Van’ın ardından 2’inci, zamanında ödenen çek tutarı bakımından ise Van ve Malatya’nın ardından 3. sırayı aldı.

ERZURUM NİSAN 2020 VERİLERİ

TBB verilerine göre Erzurum’da nisan ayında toplam tutarı 300,9 milyon TL olan 7 bin 990, yılın ilk dört ayında ise toplam tutarı 1.2 milyar TL olan 32 bin 696 çek ibrazında ödendi. Erzurum’un 4 aylık düzeyde zamanında ödenen çek sayısı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 75,04, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 42,96, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 15,68, ülke toplamında ise yüzde 0.68’lik pay gösterdi.

ERZURUM DENGE

Erzurum dönemde, il geliri tahsilatı tutarında birinci, il geliri ve il kamu harcamaları tutarı bakımından Van’ın ardından 2’inci, il gelirinin gideri karşılama oranı sıralamasında ise ilk sırayı aldı. 2020’nin ilk dört ayında ilde gelirin gideri karşılama oranı yüzde 25,79, gelir tahsilat oranı ise yüzde 25,13 olarak açıklandı.

ERZURUM BÖLGESEL ORTALAMALARI GÇTİ

Erzurum’da 2020’nin 4 aylık bölümünde kişi başına düşen il geliri 2.9 bin TL olarak bildirildi. İlde kişi başına gerçekleştirilen kamu harcaması tutarı ise 2 bin 888 TL olarak kaydedildi. Erzurum ocak - nisan ayları diliminde kişi başına düşen il geliri ve kişi başına kamu hizmet harcamaları bakımından KUDAKA, Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri ortalamalarını yine geçti.

ERZURUM NİSAN AYI VERİLERİ

Bu yılın ilk dört ayında, Erzurum’da il geliri 2,2 milyar TL olurken, dönemde tahsil edilen gelir tutarı 567,6 milyon TL, toplam kamu hizmet harcamaları tutarı ise 2,2 milyar TL tutarında kaydedildi. İl gelirinin gideri karşılama oranı yüzde 25,79, tahsil edilen gelirin tahakkuka oranı ise yüzde 25,13 olarak bildirildi.

ERZURUM VERGİ

Erzurum Nisan ayı vergi tahsilat oranı yüzde 41,45 olarak kaydedildi. İl, KUDAKA İstatistik bölgesi, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi ve Doğu Anadolu illeri tahsilat ortalamalarını geçti. Bölgede vergi tahsilatının tahakkuka oranı sıralamasında Tunceli ilk sırada yer alırken, Kars 2’inci, Erzurum ise mart ayında olduğu gibi yine3’üncü sırayı paylaştı.

NİSAN 2020 ERZURUM

Erzurum’da bu yılın ilk 4 ayında tahakkuk eden 1.0 milyar TL tutarındaki verginin 428,7 milyon TL’lik dilimi tahsil edildi. İlde tahsil edilen verginin tahakkuk eden vergiye oranı yüzde 41,45 olarak belirlendi.

NİSAN AYI TAHSİLAT ORANLARI VE ERZURUM

Hazine ve Maliye Bakanlığı Nisan 2020 verileri üzerinden DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analize göre tahsil edilen verginin tahakkuk eden vergiye oranı Erzurum’da yüzde 41,45, KUDAKA İstatistik Bölgesinde yüzde 40,32, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 37,75, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 27,77 oldu.

ERZURUM MARKA

Erzurum’dan nisan ayında 10, bu yılın ilk dört aylık düzeyinde ise 86 marka başvurusunun yapıldığı bildirildi. Erzurum marka üretimi bakımından iller sıralamasında 39, Doğu Anadolu Bölgesi illeri arasında ise 3’üncü oldu.

ERZURUM VERİLERİ

Erzurum’da bu yılın ilk 4 ayında marka üretiminin en yüksek olduğu dönem mart ayı oldu, Covid-19 sebebiyle nisan ayında mart ayına göre yüzde 65,5 gibi ciddi oranda düşüş yaşandı. Erzurum’dan ocak ayında 28, şubat ayında 19, mart ayında 29, nisan ayında ise 10 marka başvurusu yapıldı. Erzurum’un 4 aylık ölçekte marka başvuru sayısı ülke toplamında yüzde 0,21’lik oran gösterdi.

ERZURUM PATENT

Erzurum’dan Nisan ayında 3, bu yılın ilk dört ayında ise 11 patent başvurusunun yapıldığı açıklandı. İlden ocak ayında 1, şubat ayında 2, mart ayında 5, nisan ayında ise 3 başvuru gerçekleştirildi.

NİSAN AYI VERİLERİ

TÜRKPATENT verileri üzerinden DOSİAD tarafından kaydedilen araştırmaya göre Nisan ayında Erzurum’dan 3, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinden 3, Kuzeydoğu Anadolu’dan 3, Doğu Anadolu Bölgesinden 13, Türkiye toplamında 515 patent başvurusunun yapıldığı açıklandı. Erzurum’un Nisan ayı bölge payı yüzde 23.0 oldu.

4 AYLIK DÖNEM

DOSİAD tarafından TÜRKPATENT verileri üzerinden gerçekleştirilen araştırmaya göre bu yılın Ocak - Nisan döneminde Erzurum’dan 11, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinden 12, Kuzeydoğu Anadolu’dan 13, Doğu Anadolu Bölgesinden 49, Türkiye toplamında 2 bin 71 patent başvurusunun yapıldığı açıklandı. Erzurum’un 4 aylık bölge payı yüzde 22,44 oldu.

ERZURUM İHRACAT

Erzurum’dan Nisan ayında 1,6 milyon dolar, bu yılın ilk dört ayında ise 8,6 milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirildi. İlden üç ayda yapılan ihracat değeri geçen yılın aynı dönemine göre 7.8 milyon dolardan 8.6 milyon dolara yükselerek yüzde 9.19 oranında artış gösterdi.

ERZURUM 4 AYLIK DAĞILIM

Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM) verilerine göre, bu yılın ocak - nisan ayları kapsamında en yüksek değerde ihracat mart ayında gerçekleşti. İlden ocak ayında 2 milyon 356 bin dolar, şubat ayında 2 milyon 209 bin dolar, mart ayında 2 milyon 396 bin dolar, nisan ayında ise 1.6 milyon rolarlık ihracat yapıldı.

NİSAN AYI İHRACATI

DOSİAD araştırma Merkezinin TİM verileri üzerinden yaptığı değerlendirmeye göre, Nisan 2020 döneminde Erzurum’dan 1 milyon 690 bin dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden toplam 3 milyon 982 bin dolar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden toplam 9 milyon 904 bin dolar, Doğu Anadolu Bölgesinden ise 45 milyon 307 bin dolarlık ihracat kaydedildi. Erzurum’un nisan ayı ihracat değerinin bölge payı yüzde 3,7 oldu.

ERZURUM İHRACAT ÜLKE

Erzurum’dan bu yılın Nisan ayında 21, 2020 yılının ilk dört ayında ise 34 ülkeye ihracat yapıldı. TİM verilerine göre, Erzurum’dan 9 ülkeyle yapılan ihracatta artış, 4 ülkeyle yapılan ihracatta ise düşüş kaydedildi. Bir önceki yıla göre ihracat değerinin en yüksek oranda arttığı ülke Katar, düşüş gösterdiği ülke ise KKTC oldu.

ERZURUM’DAN EN YÜKSEK DEĞERDE İHRACAT YAPILAN ÜLKELER

TİM verilerine göre, Erzurum’dan Nisan ayında en yüksek değerde ihracatın gerçekleştiği üç ülke Somali, ABD ve Hollanda oldu. 4 aylık düzeyde ise ABD, Irak ve Gürcistan ilk üç sırayı aldı. Erzurum’un ihracat değeri toplamı içinde Irak ihracatı payı yüzde 15,40, ABD ihracat payı yüzde 20,12, Gürcistan ihracat payı ise yüzde 12,80 olarak gerçekleşti.

ERZURUM İHRACAT SEKTÖR

Erzurum’dan nisan ayında 11, 2020’nın ocak - nisan ayları toplamında ise 16 sektör ihracat gerçekleştirdi. Korona virüs salgını sebebiyle nisan ayında gerçekleştirilen ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre 2.4 milyondan 1.6 milyon dolara inerek yüzde 30.4 oranında düştü. 4 aylık ölçekte ise ihracat değeri yüzde 9.1 oranında artarak 7.9 milyon dolardan 8.6 milyon dolara yükseldi.

ÖNE ÇIKAN İLK ÜÇ SEKTÖR

TİM İhracatçı Firmaların Kanuni Merkezleri Bazında Sektör İhracat Performansı nisan ayı verilerine göre, ilden nisan ayında en yüksek değerde ihracat kaydeden üç sektör Kimyevi maddeler ve mamülleri, otomotiv endüstrisi ile madencilik ürünleri sektörü; 4 aylık ölçekte ise Otomotiv, kimya ve madencilik sektörü olarak kaydedildi.

ERZURUM KONUT

İlde Nisan ayında 344, yılın ilk dört ayında ise 2 bin 189 konut satışı gerçekleşti. İlde ocak - nisan dönemi konut satış sayısı 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 4,36 oranında düşüş gösterdi.

ERZURUM NİSAN 2020 VERİLERİ

Erzurum’da Nisan ayında 134 ipotekli, 210 da diğer yollardan olarak toplam 344 konut satışının gerçekleştirildiği açıklandı. 2019 yılı nisan ayına göre ipotekli konut satışları yüzde 4,9 oranında düşüş, diğer yollardan satılan konut sayısı yüzde 46,70 oranında gerileme gösterdi. 2019 yılının aynı döneminde 141 ipotek, 394 diğer yollardan 606 konut satışı yapılmıştı.

ERZURUM FAAL MÜKELLEF

Erzurum’da 10 bin 172 Gelir Vergisi, 8 bin 412 Basit usulde Gelir Vergisi, 3 bin 140 Kurumlar Vergisi, 14 bin 239 Gelir Stopaj vergisi, 7 bin 569 Gayrimenkul Sermaye İradı ve 13 bin 101 Katma Değer Vergisi(KDV) faal mükellefi bulunduğu bildirildi.

AKTİF MÜKELLEF

Gelir Vergisi, Basit Usulde Gelir vergisi, Kurumlar Vergisi faal mükelleflerinin oluşturduğu Aktif mükellef sayısı 2019 aralık ayına göre yüzde 0.80, 2020 mart ayına göre yüzde 0,20 oranında arttı. İlde 2019 aralık ayında 21 bin 550, 2020 ocak ayında 21 bin 595, şubat ayında 21 bin 620, mart ayında 21 bin 679, nisanda 21 bin 724 aktif mükellef bulunduğu kaydedildi.

TEŞVİK

Erzurum’da bu yılın mart ayında 2 bölgesel, 1 genel ölçekte toplam 3; ocak - mart ayları toplamında 5 bölgesel, 2 genel toplam 7; 2001-2020 yılları arasında ise 116 bölgesel, 307 genel toplam 423 yatırım teşvik kapsamında değerlendirildi.

Erzurum’da 2001 -2020 yılları toplamında 423 yatırım teşvik belgesi aldı. Bu yatırımların 116’sı bölgesel, 307’sini ise genel kategorideki yatırımlar teşkil etti. Bölgesel yatırımların yatırım toplamındaki payı yüzde 27.4, istihdam kapasitesi payı yüzde 65.69, yatırım sermayesi payı ise yüzde 42.83 oldu.

ERZURUM TÜFE

Erzurum İstatistik Bölgesi’nde, fiyatlar Mart ayına göre yüzde 1,72 oranında artış kaydetti. Yıllık fiyat artış oranının yüzde 12,98 olarak belirtildiği Erzurum Bölgesi’nde, fiyatlar 2019 aralık ayına göre de yüzde 3,45 oranında arttı, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranı da yüzde 14,22 olarak kaydedildi.

NİSAN 2020 DÖNEMİ TÜRKİYE ORTALAMASI VE ERZURUM

Erzurum İstatistik Bölgesi’nde enflasyon, Türkiye ortalamasına göre, aylık bazda yüzde 0,87 oranında yüksek çıktı. Bölgede TÜFE, 2019 yılı aralık ayına göre de yüzde 0.29’luk oranda artış gösterdi, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranı yüzde 1,56, yıllık TÜFE ise yüzde 2,04 oranında yüksek olarak belirlendi.