Bursalı kadın çiftçiler 'ekinezya' yetiştirmeye başladı

BURSA (AA) - Tarım ve Orman Bakanlığı, ABC Deterjan ve Dağkadı Üreten Kadınlar Kalkınma Kooperatifi iş birliğiyle Bursa'da kadın çiftçiler tarafından tıbbi ve aromatik bitki ekinezya yetiştirilmeye başlandı.

ABC Deterjan tarafından, "Her yıl Türkiye'nin farklı bir bölgesinde kadın çiftçiler ile farklı bir tıbbi ve aromatik bitkiye destek verme" hedefiyle 3 yıl önce başlatılan "ABC ile Yerli Yerinde" isimli sosyal sorumluluk projesinin bu yılki durağı Bursa oldu.

Bursa Karacabey'e bağlı Dağkadı köyünde Kuzey Amerika kökenli tıbbi ve aromatik bitki ekinezyanın yetiştirilmesi için proje kapsamında yapılan çalışmalar gerçekleştirilen basın toplantısında gazetecilerle paylaşıldı.

Dağkadı Üreten Kadınlar Kalkınma Kooperatifi'nde düzenlen toplantıda konuşan Bursa İl Tarım ve Orman Müdürü Hamit Aygül, ellerinde pek çok kadın projesinin bulunduğunu belirterek, ABC Deterjan'ın şubatta kendilerine gelmesi sonrası çok sevindiklerini ve hemen kooperatif yetkilileri ile görüştüklerini söyledi.

Tarımın ülke ve ekonomi için öneminden bahseden Aygül, "Geleneksel tarım ürünlerinin yanı sıra ülkemizde bu anlamda dev bir hazine daha var: Tıbbi ve aromatik bitkiler. Bursa olarak bu bitkilere büyük oranda değer katma çabalarımız sürüyor." dedi.

- "Tıbbi ve aromatik bitki üretimiyle tarımda katma değeri artıyor"

Hamit Aygül, tarımda çok önemli bir değerlerinin daha bulunduğunu, bu değerin çiftçilik yapan kadınlar olduğunu kaydederek, "Bursa'da çok büyük oranda çiftçiliği kadınlarımız ile yürütüyoruz. Açıkçası tarım alanında kadınlarımızın erkeklerden daha fazla değer oluşturduklarını söyleyebilirim. ABC'nin bize başvurusu sayesinde bir taşla iki kuş vurmuş olduk." diye konuştu.

Tarımsal üretimde katma değeri yüksek ürünlerin öneminden bahseden Aygül, "Özellikle köylerde üretilen tarımsal ürünlerin ekonomiye daha yüksek katma değerli olması için kadınlarımıza ihtiyacımız var." dedi.

Aygül, proje kapsamında kadınlara tahsis edilen tarlanın 5 dönümünde ekinezya yetiştirilmeye başlandığını belirterek, tıbbi ve aromatik bitkiler sektöründe tarımsal üretimi canlandırmaya çalıştıklarını bildirdi.

Bu yıl ekilen ekinezyada ilk hasadın gerçekleştirildiğini dile getiren Aygül, "Önümüzdeki süreçte bu ekinezyalar kurutulup paketlenerek kendi kooperatif markasıyla iç ve dış piyasaya sunulacak. Zamanla bu köy marka haline gelecek. Lavanta ve benzeri başka ürünlerimiz de var. Fakat yöre yöre bazı ürünleri ön plana çıkarmaya çalışıyoruz." açıklamalarında bulundu.

- "Proje bizim için çok kıymetli"

Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü Esra Uzun ise, ekinezyanın, bakanlık tarafından kendilerine önerildiğini söyledi.

Dağkadı köyünde bu bitkinin yetiştirilebilir olduğunu gözlemlediklerini dile getiren Uzun, şu ifadeleri kullandı:

"Kooperatif üyesi kadınlarımız da geçtiğimiz yıl bize tıbbi ve aromatik bitkiler yetiştirmek istediklerini belirterek bu konuda bizden yardım istediler. Bu süreçte ABC Deterjan kapımızı çaldı. Yerli Yerinde projesiyle 3 yıldır farklı bölgelerde yürüttükleri projeyi anlattılar. İki yıl önce bakanlığımızla iş birliği yaparak bu projeyi sürekli hale getirmeyi hedeflediklerini söylediler. Aslında iyi olacak hastanın doktor ayağına geldi sanki."

Uzun, bu yıl ekmelerine rağmen ekinezyada ilk hasadın bu ay gerçekleştiğini, ikinci hasadın da kısa süre içerisinde yapılacağını kaydederek, "Bu proje bizim için çok kıymetli ve değerli." dedi.

- "Proje geliri kadın çiftçiler için kullanılacak"

Dağkadı Üreten Kadınlar Kalkınma Kooperatifi Başkanı Aylin Yıldız da, bu projeyle hem hayallerini süsleyen tıbbi ve aromatik bitkiyi yetiştirdiklerini hem de kooperatifin tesisindeki teknik ekipman eksiklerini giderdiklerini söyledi.

Arazilerinin 5 dönümünü ekinezya için ayırdıklarını dile getiren Yıldız, şu bilgileri verdi:

"Söz konusu alandan yapacağımız hasattan 1,5 ton kuru ekinezya elde etmeyi hedefliyoruz. Ekinezyanın kurusunun kilogramı 250 liraya kadar çıkabiliyor. 30 kadınımız bu işten ekmek yiyecek. Özel sektör ile yapılan tüm çalışmalar bizim için çok değerli. Ekinezyalardan elde edeceğimiz geliri kadınlarımız için kullanacağız. Ayrıca kooperatifimizdeki ürün çeşitliliğini artırmaya çalışacağız."

- Safran ve taflandan sonra sıra ekinezyada

ABC Deterjan Pazarlama Müdürü Deniz Özyer de, 2017'de Osmaniye Bahçe'deki safran çalışmalarını geçen yıl Ordu Perşembe'de taflan ile devam ettirdiklerini söyledi.

Bu yıl da sürdürebilirliği ve kurumsallığı sağlamak amacıyla başvurdukları Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yönlendirmesiyle Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün kapısını çaldıklarını aktaran Özyer, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ekinezya projesi, Türkiye için bir örnek sağlayacak olması açısından da ilgimizi çekti. Buradan 30 kadının ekmek yiyecek olması bizim için büyük bir gurur kaynağı. Osmaniye Bahçe, Ordu Perşembe ve son olarak Bursa Dağkadı ile birlikte yaklaşık 200 kadın bu proje sayesinde gelir elde edebiliyor. 2025'e kadar ABC ile Yerli Yerinde projesi sayesinde 500 kadının gelir elde etmesi için çalışacağız."

Özyer, gelecek yıllarda yeni bölge ve yeni bitkileri gündemlerine alacaklarını kaydederek, "Projemizin geleneği olarak kullandığımız tıbbi ve aromatik bitki ile bağlantılı bir ürün versiyonunu satışa sunuyoruz. Bu yıl da ekinezyadan ilham alan sıvı sabun üreteceğiz. Bu üründen gelen tüm geliri de projeye bağışlayacağız." diyerek sözlerini tamamladı.

- 5 dönüm ekinezyadan 400 bin liralık gelir

Toplantıda verilen bilgiye göre, proje kapsamında ilk olarak Osmaniye Bahçe'de kadın çiftçilerle safran üretimi yapıldı. Pilot proje olarak yapılan denemelerde safranda büyük başarı elde edildi. İlk yıl 600 gram safran üretilmesi sağlandı, proje sayesinde 20 kadın gelir elde etti.

İkinci yıl ise Ordu Perşembe'de taflan bitkisine destek verilerek çürüyen taflan meyvelerinin ekonomiye katkı sağlaması gerçekleştirildi. Kurulan meyve kurutma ünitesi sayesinde bu yıl sonuna kadar taflan dahil 400 ton meyve değerlendirilmiş olacak.

Son olarak Bursa'da 5 dönümlük alana mart ayında 20 bin adet ekinezya fidesi dikildi. Yılda 3 defa hasat yapılabilen ve bir kez dikildiğinde 4 yıl ürün veren ekinezyanın dönümünden 300 kilogram kurutulmuş ürün elde edilmesi hedefleniyor.

Yetişen ekinezyaların kurutularak ekonomik değer sağlaması amacıyla kooperatife kurutma makinesi başta olmak üzere tüm teknik ekipmanının satın alınması sağlandı.

Hasat sonunda elde edilecek yaklaşık 1,5 ton kuru ekinezyanın satışı için aktar toptancıları ile görüşme ve e-ticaret platformu çalışmaları sürüyor. Kurutulmuş ekinezyanın kilogramının satış değeri 250 lirayı buluyor. Bu yılki hasat sonunda elde edilmesi planlanan 1,5 ton ekinezyanın ekonomik değerinin ise 375-400 bin lira aralığında olması bekleniyor.