Bakan Muş: Nisan ihracatımız 18,8 milyar dolar ile tüm zamanların en yüksek rakamı

ANKARA (AA) - Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle'nin de katılımıyla yapılan basın toplantısında nisan ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.

Muş, 21 Nisan'da devraldığı Ticaret Bakanlığı görevinde, vatana ve millete faydalı işler yapmanın en büyük amaçları olacağını söyledi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla küresel ekonomi ve küresel ticaretin şimdiye kadar görülmemiş şekilde kritik dönemlerden geçtiğini ifade eden Muş, ekonomik bozulmanın ve daralmanın ötesinde ekonomik kapanmanın tartışıldığı bir dönem yaşandığını bildirdi.

Muş, "pandemi" gerçekliğiyle 2020 yılında küresel ekonominin yüzde 3,3 daraldığına dikkati çekerek, "Şu ana kadar açıklanan çeyreklik büyüme verilerine ve öncü göstergelere baktığımızda, baz etkisini de göz önünde tutarsak 2021 yılının küresel ekonominin toparlanma yılı olacağı görülmektedir." diye konuştu.

Mutasyonlu koronavirüsün yayılımının artması ve aşı tedarikinde arzu edilen hızın henüz yakalanamamış olmasının da etkisiyle küresel tedarik sisteminde çeşitli aksaklıklar yaşandığına işaret eden Muş, buna bağlı olarak, lojistik ve girdi maliyetlerinde belirgin artışlar görüldüğünü dile getirdi.

Muş, sahadaki gözlemlerinin, son dönemde konteyner fiyatlarının tarihi seviyelere yükseldiğini, ham madde ve emtia fiyatlarında ise önemli artışlar yaşandığını doğruladığını ifade ederek, bu durumun hem küresel ticaret hem de ulusal ticaret için risk oluşturduğunu kaydetti.

İhracatın 2020 yılının son çeyreği itibarıyla güçlü toparlanma yaşadığını vurgulayan Muş, "İhracatımız, 2021 yılının ilk çeyreğinde daha da ivmelenerek milli gelir büyümesinin en güçlü bileşeni haline gelmiştir. Ayrıca 2021 yılına ilişkin açıklanan göstergeler de Türkiye ekonomisindeki güçlü gidişata işaret etmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Muş, bu yılın ilk çeyreğinde ihracatın bir önceki yıla göre yüzde 17,2 artarak 50 milyar dolar, ithalatın ise yüzde 9,6 artışla 61 milyar dolar olduğunu belirterek, nisan ayı rakamlarına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Nisan ayında da ihracattaki güçlü performansımız devam etmiş, ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 109 artışla 18,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu değerle tüm zamanların en yüksek nisan ayı ihracat rakamını ve ayrıca tüm yılların ikinci en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Pandemi öncesi 2019 yılıyla karşılaştırıldığında ise ihracatımızın, nisan ayında yüzde 22,3 oranında arttığı görülecektedir. Bugün itibarıyla ihracatımızın pandemi öncesi seviyelerin de üzerinde tutunduğunu söyleyebiliriz. İthalatımız ise nisanda, geçen senenin aynı ayına göre yüzde 61,4 artışla 21,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aylık ithalatımız pandemi öncesi dönemle karşılaştırıldığında, 2019 yılı nisan ayına göre ithalatımızın yüzde 21,1 oranında artış gösterdiği görülecektir. Böylece, nisan ayı dış ticaret açığımız, Nisan 2020'ye göre yüzde 31,9 azalarak 4,6 milyar dolardan 3,1 milyar dolara gerilemiştir. Bir diğer ifadeyle 2021 yılı Nisan ayında dış ticaret açığımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 1,5 milyar dolar azalmıştır."

Bakan Muş, ihracatın ithalatı karşılama oranının nisanda geçen yılın aynı ayına göre 19,5 puan artışla yüzde 66,2’den yüzde 85,7’ye yükseldiğini bildirdi.

Enerji ithalatı hariç tutulduğunda ise ihracatın ithalatı karşılama oranının 25,8 puan artışla yüzde 97,7 olarak gerçekleştiğine dikkati çeken Muş, şunları kaydetti:

"Ocak-nisan döneminde ihracatımız yüzde 33,1 artışla 68,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalat ise ocak-nisan döneminde, yüzde 19,8 artışla 82,9 milyar dolar olarak kayıtlara geçmiş bulunmaktadır. Ocak-nisan dönemi dış ticaret açığımız, yüzde 19,5 azalarak 17,6 milyar dolardan 14,2 milyar dolara gerilemiştir. Bir başka ifadeyle 2021 yılı Ocak-Nisan döneminde dış ticaret açığımız, önceki yılın aynı dönemine göre 3,4 milyar dolar daha az gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ocak-nisan döneminde 8,3 puan artışla yüzde 82,9 olmuştur. Enerji ithalatı hariç tutulduğunda ise ihracatın ithalatı karşılama oranının 7,7 puan artışla yüzde 93,8 olduğu görülecektir."

Hedef ve öncelikler doğrultusunda kapsamlı bir ajandayla yola çıktıklarını ifade eden Muş, "Dış ticaretimizde Avrupa, Asya ve Orta Doğu pazarlarına yakınlığımızı daha etkin kullanmak ve ülkemizin üretim ve tedarik konusundaki üstünlüğünü pekiştirmek istiyoruz. Ayrıca, önümüzdeki dönemde Mısır ile gelişen diplomatik ilişkilere paralel olarak ticari ve ekonomik ilişkilerimizi güçlendirmek arzusundayız." diye konuştu.

Muş, etkin ve dinamik operasyonel gücü, dijitalleşen gümrük süreçleri ve gelişmiş lojistik altyapıyla harmanlayacaklarına işaret ederek, tüm paydaşlarla iletişim ve iş birliği içinde yürüyeceklerini söyledi.

Dünyada sürdürülebilir, daha yeşil ve dijital bir üretim ekonomisine geçişin arifesinde bulunulduğunu vurgulayan Muş, Türkiye'nin de bu dönüşümün dışında kalmadığını dile getirdi.

Hizmet sektörlerinin son 10 yılda küresel mal ticaretinden daha hızlı bir seyirde büyüdüğüne dikkati çeken Muş, şöyle devam etti:

"Biz de yalnız turizmi değil, diğer hizmet sektörlerini de bacasız sanayimiz olarak tasavvur ediyoruz. 2019'da bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 8,5 artarak 63,6 milyar dolar olarak gerçekleşen ülkemiz hizmet ihracatı, 2020'de pandeminin etkisiyle bir önceki yıla kıyasla yüzde 45,5 azalarak 34,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu rakamı yukarıya çekmek ve dünya hizmet ihracatından aldığımız payı artırmak için Bakanlığımızca mal ihracatında olduğu gibi hizmet ihracatında da önemli destekler sunulduğunun ve bu desteklerden önemli sonuçlar alındığının altını çizmek isterim."

Muş, destek programlarının başladığı 2012'den bu yana Türkiye'yi ziyaret eden uluslararası hastaların sayısının 3 kat artarak geçen yıl 725 bin civarında gerçekleştiğini bildirdi.

Aynı dönemde çeşitli düzeylerde eğitim almak üzere Türkiye'ye gelen uluslararası öğrencilerin sayısının yaklaşık 7 kat artışla 220 bine ulaştığını söyleyen Muş, şu bilgileri verdi:

"Bilişim ihracatımızın önemli bileşenlerinden olan dijital oyun sektöründeki ihracatımızın son 6 yılda 5 kata yakın artış göstererek 2020 itibarıyla 1,9 milyar dolara yükselmesi beklenmektedir. Bugün Türk dizileri 146 ülkede 700 milyon kişi tarafından izlenmektedir. En değerli kaynağımız ve üretim girdimiz olan insan unsurunun başat rol oynadığı, kalitesi dünya çapında kanıtlanmış, sağlık, turizm, eğitim, bilişim gibi hizmet sektörlerimizin ihracatını artırmayı hedefliyoruz."

Muş, "mal ve hizmet ihracatında sıfır açık" hedefiyle yola çıktıklarını belirterek, "kendi kendine yeten, mal ve hizmet ticaretinde fazla veren ve katma değerli üretim ve ihracat yapan" bir ülke olmak için çalışacaklarını vurguladı.

Türkiye'nin büyümesinin, gelişmesinin, kalkınmasının ve zenginleşmesinin anahtarının ihracat olduğunu ifade eden Muş, dış ticaret açığındaki azalmanın makroekonomik istikrarın kuvvetlendirilmesi açısından da önemli olduğunu dile getirdi.

Muş, ikili ticarette yüksek dış ticaret açığı verilen ülkeleri analiz edeceklerini belirterek, "Bu ülkelerle ikili ticaretin daha adil ve dengeli şekilde gerçekleşmesini öncelikli gündem maddemiz, hatta milli meselemiz olarak görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Sektör temsilcileri, ihracatçılar, esnaf ve girişimcilere seslenen Muş, şunları kaydetti:

"Yeni dönemde memleketimizin her köşesini ziyaret edecek, sizlerin sorunlarıyla ilgili istişare süreçlerini daha da yoğunlaştıracağız. Üreticilerimizin tesislerini tek tek gezerek, aksayan noktaları yerinde tespit edeceğiz. Hiçbir vatandaşımızın derdine kayıtsız kalmayacağız. Çözüm üreteceğiz, yol bulacağız, yol açacağız. Bürokrasiyi, iş insanımızın, esnafımızın, girişimcimizin işini kolaylaştıracak, önünü daha da açacak bir araç olarak görüyoruz. Yatırımcımızın, ihracatçımızın, esnafımızın işini kolaylaştırmak her şeyden önce Ticaret Bakanı olarak benim asli görevimdir. Ortaya koyduğumuz hedefleri birlikte başaracağız. Vatandaşlarımızın, esnafımızın, sanatkarlarımızın, kooperatiflerimizin, üreticilerimizin ve ihracatçılarımızın sorunlarını çözmek için üzerimize düşen ne varsa yapacağız."

Muş, 2021 yıl sonuna ilişkin Orta Vadeli Program hedefi olan 184 milyar dolar ihracat düzeyini aşmaya bir adım daha yaklaştıklarını belirterek, "Halihazırda yıllıklandırılmış ihracatımızla bu hedefi zaten aşmış bulunuyoruz. Artık yıllık ihracatımızı 200 milyar dolar seviyesinin üzerine taşımayı konuşma zamanı gelmiştir. Milletimizin üzerimize yüklediği sorumluluğun her daim bilincinde olacak, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyüyen daha müreffeh bir Türkiye hedefi doğrultusunda çalışmalarımızı sürdüreceğiz." diye konuştu.

Bakan Muş'un ardından TİM Başkanı Gülle, nisan ayı dış ticaret rakamlarına ilişkin konuşma yaptı. Daha sonra, Gülle, Bakan Muş'a günün anısına hediye takdim etti.

Bu arada, Ticaret Bakanlığının nisan ayı geçici dış ticaret istatistiklerinden oluşan veri bülteni açıklandı.

GTS'ye göre ihracat nisanda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 109,42 artarak 18 milyar 766 milyon doları buldu. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının Türkiye ve dünya ekonomilerine etkilerinin sürmesine karşın söz konusu tutarla nisan ayları içinde tüm zamanların en yüksek ihracat değeri yakalandı.

İthalat da yüzde 61,41 artışla 21 milyar 886 milyon dolara çıktı. Dış ticaret hacmi aynı dönemde yüzde 80,37 artarak 40 milyar 653 milyon dolara yükseldi. Dış ticaret açığı ise yüzde 31,89 azalışla 3 milyar 120 milyon dolara geriledi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 85,7, altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 85,6 olarak hesaplandı.

Geçen ay en çok ihracat 9 milyar 513 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu 7 milyar 165 milyon dolarla "tüketim malları", 1 milyar 935 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" takip etti.

Nisanda en çok ihracat yapılan fasıl ise 2 milyar 109 milyon dolarla "motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları" oldu. Bunu 1 milyar 875 milyon dolarla "kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 1 milyar 289 milyon dolarla "demir ve çelik" izledi.

Geçen ay en fazla ihracat yapılan ülke, 1 milyar 654 milyon dolarla Almanya oldu. Bu ülkenin ardından 1 milyar 182 milyon dolarla ABD ve 1 milyar 33 milyon dolarla İngiltere geldi.

Geçen ay en çok ithalat 16 milyar 644 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu, 2 milyar 874 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" ve 2 milyar 345 milyon dolarla "tüketim malları" takip etti.

Nisanda en çok ithalat yapılan fasıl, 3 milyar 321 milyon dolarla "mineral yakıtlar, mineral yağlar" olurken, bunu 2 milyar 539 milyon dolarla "kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 2 milyar 536 milyon dolarla "demir ve çelik" izledi.

Bu dönemde en fazla ithalat 2 milyar 412 milyon dolarla Çin'den yapıldı. Bu ülkeyi 2 milyar 174 milyon dolarla Rusya ve 2 milyar 131 milyon dolarla Almanya takip etti.

GTS kapsamında son 12 aylık dönemde, ihracat bir önceki döneme göre yüzde 8,2 artarak 186 milyar 762 milyon dolar, ithalat ise yüzde 10,5 artarak 233 milyar 191 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Dış ticaret hacmi bir önceki döneme göre yüzde 9,47 yükselişle 419 milyar 952 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 80,1 olarak kayıtlara geçti.

Özel Ticaret Sistemi'ne (ÖTS) göre ise ihracat nisanda yıllık bazda yüzde 111,63 artarak 17 milyar 835 milyon dolara, ithalat yüzde 68,01 yükselişle 20 milyar 913 milyon dolara çıktı.

Dış ticaret açığı yüzde 23,42 azalışla 3 milyar 79 milyon dolara gerilerken, dış ticaret hacmi yüzde 85,62 yükselişle 38 milyar 748 milyon dolara ulaştı.

Gümrük idarelerince nisanda tahsil edilen vergiler ise 23 milyar 989 milyon lira olarak hesaplandı.

Nisan itibarıyla aktif limitet şirket sayısı 939 bin 475, ticari işletme sayısı 674 bin 402, şube sayısı 217 bin 818, anonim şirket sayısı 155 bin 598, kooperatif sayısı 31 bin 369, kolektif şirket sayısı 10 bin 842 ve komandit şirket sayısı 1923 oldu.

Türkiye genelinde geçen ay itibarıyla aktif firma sayısı 2 milyon 31 bin 427, esnaf ve sanatkar iş yeri sayısı da 2 milyon 203 bin 745 olarak kayıtlara geçti.

Merve Özlem Çakır, Sevgi Ceren Gökkoyun