Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan, Kahramanmaraş merkezli depremlerle ilgili 10 ilde başlayan ve yüzde 35’i tamamlanan hasar tespit çalışmalarında 7 bin 854 yıkık ya da acilen yıkılması gereken bina, 12 bin 617 binanın ağır hasarlı ve oturulamaz halde olduğunun belirlendiğini söyledi.
Aslan, Gaziantep AFAD Koordinasyon Merkezi’nde yaptığı basın açıklamasında hasar tespit çalışmalarının inşaat mühendislerinden oluşan 6 bin personel ile başladığını belirtti. Hasarsız ya da az hasarlı ev sahiplerinin evlerine girebileceğini ifade eden Genel Müdür Aslan, ’’6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminde 10 ilde hasar meydana geldi. Hasar tespit çalışmaları 10 ilde devam ediyor. 10 ilde 132 bin 898 bina incelendi. Bu binalarda 761 bin 104 bağımsız bölüm incelenmiş oldu. Bu incelemelerde bina bazlı olarak 7 bin 584 adedi yıkık, ya da acil yıktırılması gereken yapı, 12 bin 617 adedi de ağır hasarlı yani kullanılamaz oturulamaz yapı olarak tespit edildi. Bunların bağımsız bölüm olarak karşılığı ise 100 bindir. Yani 100 bin bağımsız bölüm, oturulması, kullanılması mümkün değil. Üç bin binanın orta hasarlı olduğu görülüyor. Bu da güçlendirme yapılmadan kullanılamaz durumda olduğu anlamına geliyor 26 bin 603 konut, bu şekilde güçlendirme olmadan kullanılamaz halde olduğunu görüyoruz. 31 bin 791 az hasarlı, 60 bin 185 bin yapı ise hasarsız, 91 bin yapı az hasarlı ya da hasarsız görülüyor. Bağımsız bölüm olarak karşılığına bakıldığında ise 563 bin gibi konuta denk geliyor. Bunlar da depremden oturulamayacak durumda bir hasar almadığı anlamına geliyor. 311 bin 713 yapı hiç hasar almamış. 252 bin 722 ise az hasar almış, sıva çatlağı, boya dökülmesi gibi yapısal bir hasar almamış anlamına geliyor. Vatandaşlar evlerinin hasarsız olduğunu görürlerse evlerine diledikleri gibi girebilirler. Az hasarlı olanlar da dilerse evlerine girebilirler’’ dedi.
Hasar tespit aşamaları
Sosyal medyada yer alan ve insanları korkutan paylaşımlara da inanılmaması gerektiğini ifade eden Aslan, hasar tespit çalışmalarının detayı ile ilgili de geniş bilgiler verdi. Aslan, ’’Biz hasar tespiti 3 aşamada yapıyoruz. Birincisi ilk aşamada afet etkisini belirleme çalışmaları. Bu aşamada İHA ve dronlarla uçarak, yıkık ve denetlenecek, incelenecek alanın büyüklüğünü tespit ediyoruz. Bunu normal dronlarla değil, özel yazılımlı dronlarla yapıyoruz. İkinci aşama ise inşaat mühendislerimizce sahada incelenerek yapılan tespittir. Üçüncü aşamada ise binada bir yatma, ana merkezlerde yatma, ya da deplasman gibi risk gördüğümüz de farklı cihazlarla inceleme yapıyoruz. Hasar tespiti gözle yapılan bir incelemedir. Standardı da mevzuatı da böyledir. Tüm dünyada da böyledir. Mühendislerimizin baktığı taşıyıcı sistemde deprem kaynaklı bir hasar olup olmadığıdır. Yani, ’Bbenim binam 45 yaşında, 50 yaşında, binamın beton dayanımı, demirlerinin dayanımı nasıl’ gibi bir tespit değil. Deprem bu kolonlara kirişlere, taşıyıcı sistemlere hasar verdi mi, burkulma, kesme, çatlama oldu mu’ bunlara bakılır, bunlar incelenir. Tüm dünyada da olduğu gibi ülkemizde de bu şekilde hasar tespiti yapılıyor’ diye konuştu.
10 ilin yüzde 35’inde hasar tespiti yapıldı
Aslan, Gaziantep’teki hasar tespit çalışmalarının yüzde 50 oranında tamamlandığını, 10 il genelinde ise yüzde 35 oranında gerçekleştiğini ifade etti. Diğer alanlardaki yüzde 35 oranındaki hasar tespit çalışmalarının sahada karşılaşılan bir takım hassasiyetler nedeniyle normal hızla ilerlediğini anlatan Aslan, ’’10 ilde farklı seviyelerdeyiz. Gaziantep’te kümülatifte yüzde 50’yi geçtik. 4-5 günde tamamlamayı planlıyoruz. 10 ilde kümülatif olarak yüzde 30-35 seviyesindeyiz. Hasar tespit çalışmalarını teknik çalışmaları 3-4 gün içerisinde de bütün illeri de bitirebiliriz. Çok ciddi ekibimiz var, eğitimli ekibimiz var. Ancak vatandaş şok, travma yaşadı. Sahanın bir takım hassasiyetleri var, biz hassasiyetleri de gözeterek, saygı duyarak normal bir hızla ilerliyoruz. Yoksa çok daha hızlı bitirip, enkazı da kaldırabiliriz’’ diye konuştu.
