Deprem ile birlikte profesyonel provokatörlerde sosyal medya, televizyon ve gazeteleri kullanarak ürettikleri yalan ve iftiralarla kaos çıkarma peşindeler.
Provokatörler tarafından üretilen yalanları ve bunun gerçeklerini derledik:
1. “Türkiye’nin Milano Konsolosluğu, AFAD ve Kızılay yerine Diyanet Vakfı’nın yardım hesaplarını paylaştı.”
YALAN
Fatih Altaylı twitter hesabından attığı bir tweette Türkiye’nin Milano Büyükelçiliğinin AFAD ve Kızılay yerine Diyanet Vakfı’nın yardım hesaplarını paylaştığını ileri sürdü.
GERÇEK
7 Şubat tarihinde Türkiye’nin Milano Büyükelçiliği’nin yaptığı paylaşımda AFAD, Kızılay ve TDV’nin yardım hesaplarını birlikte paylaştığı ortaya çıktı.
2. "Hatay’a Hiçbir Yetkili Gelmedi”
YALAN
CHP milletvekili Suzan Şahin "Hatay'a hiçbir yetkili gelmedi" iddiasında bulundu.
GERÇEK
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından Bakan Soylu’nun Kahramanmaraş; Bakanlar Kirişçi, Akar ve Koca’nın Hatay; Bakan Kasapoğlu’nun Osmaniye; Bakan Karaismailoğlu’nun Adıyaman; Bakan Bozdağ’ın Diyarbakır; Bakan Nebati’nin Şanlıurfa; Bakan Kurum’un Gaziantep ve Kilis; Bakanlar Yanık ve Dönmez’in Adana; Bakanlar Ersoy ve Özer’in ise Malatya’da olduğu açıklandı.
3. “Şanlıurfa Ertuğrul Gazi mah. 345. sk. Yağmur apt no 12: Çöktü ve yardım gitmedi.”
YALAN
Sosyal medyada yapılan “Şanlıurfa Ertuğrul Gazi mah. 345. sk. Yağmur apt no 12” adresiyle ilgili çöktüğü ve yardım gitmediği iddiaları ortaya atıldı.
GERÇEK
Şanlıurfa Valiliği: “Bu adresle ilgili asılsız ihbarlar yapılmakta. Ekiplerimiz adresi kontrol ettiğinde ihbarın asılsız olduğunu görmüşlerdir.”
4. “İş Makinesi, Ekipman vb. Cihazların Gümrük Geçişlerinde Alınan Vergileri Kaldırılmadı”
YALAN
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu paylaştığı bir tweette deprem bölgelerinde kullanılmak üzere iş makinesi, ekipman vb. cihazların gümrük geçişlerinde alınan vergilerinin kaldırılmadığını iddia ederek devleti suçlamıştı.
GERÇEK
7 Şubat tarihinde Ticaret Bakanlığı deprem bölgelerinde kullanılmak üzere gümrükten geçirilecek olan yardım malzemelerinin geçişinde kolaylık sağlandığını açıkladı.
5. “Deprem bölgesinde plakasız sinyal kesici (jammer) araçları dolaşıyor”
YALAN
“Deli mi ne?” isimli Youtube kanalı sahibi Fester Abdü bağlandığı bir yayında deprem bölgesinde plakasız sinyal kesici (jammer) araçların dolaştığını söyledi.
GERÇEK
bahsedilen araçlar özel askeri ekiplerin kullandığı radyo frekans cihazları olduğunu ve depremde yıkılan bölgelerin haritalandırılmasında kullanıldığını söyledi.
6. “Erdoğan deprem sonrası CHP’li belediyeleri aramadı.”
YALAN
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, deprem zamanı bile ayrımcılık yaparak, depremde zarar gören illerden CHP’li başkanları aramadı.
GERÇEK
Depremin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar ve Hatay Valisi Rahmi Doğan’la telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Sözcü, bu haberi sonradan sildi.
7. “Deprem Bölgesinde Arama Kurtarma Çalışması Yapılmıyor”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarından deprem bölgesinde arama-kurtarma çalışması yapılmadığı iddia edildi.
GERÇEK
Depremden sonra 10 dakika içinde arama-kurtarma faaliyetleri başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 Şubat saat 13:04 itibariyle 9 bin personelin arama kurtarma çalışması yürüttüğünü ve bu sayının sürekli artmakta olduğunu ifade etmişti. 6 Şubat - 23:50 itibari ile 6 bin 345 kişi enkaz altından kurtarılmıştı.
8. “Deprem Sonrası Malatya’da Kızılay Bölge Kan Merkezi Tamamıyla Yıkıldı”
YALAN
GERÇEK
Depremler sonrası Malatya Kızılay Bölge Kan Merkezi binasında ufak çaplı hasar meydana geldi. Hasar, binadaki faaliyetleri durduracak düzeyde değildi. Malatya Kızılay Bölge Kan Merkezi, faaliyetlerine devam etmektedir.
9. “Afet Bölgelerindeki Arama Kurtarma Çalışmalarında TSK Devreye Girmedi”
YALAN
Bazı sosyal medya hesapları ve basın yayın kuruluşlarından deprem sonrası TSK’nın herhangi bir şekilde olaya müdahil olmadığı iddia edildi.
GERÇEK
Depremden hemen sonra binlerce TSK unsuru arama kurtarma ve asayişi sağlama çalışmalarına destek vermeye başladı. Örneğin İnsani Yardım Tugayı Malatya’da, KKTC’de konuşlu bulunan 14’üncü Zırhlı Tugay Komutanlığı Mersin’de, 5’inci Kolordu İstihkam Alayı Doğal Afetler Arama Kurtarma Timi Hatay Kırıkhan’da çalışmalara hemen başladı.
41’inci Komando Tugay Komutanlığında görevli Mehmetçikler, arama tarama faaliyetlerini aralıksız sürdürdü. TSK, kurduğu hava koridoru aracılığıyla A400M nakliye uçaklarının da bulunduğu 37 hava aracı ile arama kurtarma ekiplerini ve yardım malzemelerini taşımaya ve yaralı vatandaşları tahliye etmeye başladı. CH-47 ve AS-532 tipi helikopterler, Deniz Kuvvetlerine ait TCG SANCAKTAR, TCG BAYRAKTAR ve TCG OSMANGAZİ gemileri, deprem bölgesine temel ihtiyaç malzemeleri sevkine başladı. İskenderun Limanı’na demirleyen TCG İskenderun gemisi, afet bölgesindeki yaralıları Mersin’deki hastanelere taşımak için görevlendirildi.
10. ”Deprem Sonrasında Atatürk Barajı’nda Çatlaklar Oluştu”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarından deprem sonrası Atatürk Barajında çatlaklar oluştuğu iddiası yayıldı.
GERÇEK
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, depremin ardından yaptığı açıklamada tüm barajlarımızla alakalı bölgenin tamamının kontrolden geçirildiğini ve Malatya Sultansuyu Barajı dışında herhangi bir barajda sorun yaşanmadığını açıkladı. Şanlıurfa ve Malatya Valiliği ile Birecik Kaymakamlığı, resmi sosyal medya hesaplarından barajlarda herhangi bir sorun yaşanmadığını açıkladı.
11. “Afet Bölgesine Giden İş Makinaları Engelleniyor”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarında afet bölgesinde giden iş makinalarının engellendiği iddia edildi.
GERÇEK
8 Şubat saat 22:00 itibariyle depremden etkilenen bölgelerde 5 bin 531 araç ve iş makinası, arama kurtarma çalışmalarında fiilen kullanılmaktaydı. Bölgedeki çalışmalara destek vermek için gelen bazı iş makinaları, plan ve koordinasyonun ardından yönlendirilmekteydi. Zira planlı hareket etmeyen araçlar, bölgedeki çalışmaları sekteye uğratacak trafik yoğunluğu ve karmaşaya neden olmaktaydı. Bir engelleme veya keyfi bekletme durumu söz konusu değildi.
12. “İsrail’den Gelen Yardım Ekibi Bekletiliyor”
YALAN
Fatih Altaylı İsrail’den gelen yardım ekibinin havalimanında bekletildiğini iddia etti.
GERÇEK
İsrail’den gelen yardım ekibi, diğer ülkelerden gelen yardım birimleri gibi koordinasyon amaçlı kısa bir süre bekletilmiştir. Uzun süreli bir bekleyiş ya da kasıtlı bekletme söz konusu değildir. Dışişleri Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, gelen yardım ekipleri koordinasyon ve işlemlerden sonra afet bölgelerine intikal ettirilmiştir. İddianın kaynağı olan Fatih Altaylı son açıklamasında, “İsrailli kurtarma ekibi görev yerine intikal etmiş.” ifadelerini kullanmıştır.
13. ”Hatay Havalimanı Ankara Büyükşehir Belediyesi Tarafından Onarıldı”
YALAN
Kemal Kılıçdaroğlu ve Mansur Yavaş tarafından Hatay Havalimanının Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından onarıldığı iddia edildi.
GERÇEK
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinesinde İGA Airport ekipleri tarafından havalimanında onarım çalışmalarına başlandı. Ankara Büyükşehir Belediyesine ait araçlar, diğer birçok belediyenin araçları gibi moloz ve hafriyat atıklarının taşınması için havalimanında görevlendirildi.
14. “Macaristan’dan Gelen Yardım Ekibi Kötü Muameleye Maruz Kaldı”
YALAN
Bazı yayın organları ve sosyal medya hesaplarında Macaristan’dan gelen yardım ekibinin kötü muameleye maruz bırakıldığı iddia edildi.
GERÇEK
Macaristan Büyükelçisi Viktor Matis, sosyal medya hesabından “Macar kurtarma ekibini taşıyan otobüsün benzini bitince benzin parasını halktan birinin ödediğini, poğaça aldıkları yerde dükkan sahibinin elindeki poğaçaların yarısını hediye ettiğini” açıkladı.
15. “HDP’li Ağrı Patnos Belediyesi’nin Deprem Bölgesine Ulaştırmaya Çalıştığı Yardım Aracına Kaymakamlık Tarafından El Konuldu”
YALAN
HDP tarafından gönderdikleri yardım aracına kaymakamlığın el koyduğu iddia edildi.
GERÇEK
Patnos Belediyesi’nde toplanan yardımların yüklendiği bir aracın; trafik sigortası, muayenesi ve plakası bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca ilgili araç, uzun yol kış şartlarına da elverişli olmayışı sebebiyle Patnos Belediye Başkanı Emrah Kılıç ve beraberindekilerin kendi rızasıyla, kaymakamlığın yardım toplama alanına teslim edildi. Bahse konu yardımlar, yardım toplama tırlarına yüklenerek AFAD tarafından Ağrı’daki AFAD Yardım Toplama Merkezi’ne sevk edildi.
16. “Hatay’da Yıkılan Binaları Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ödül Verdiği Servet Altaş’ın Firması Ser-Al İnşaat Yaptı”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarından Hatay’da yıkılan binaların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ödül verdiği Servet Altaş tarafından inşa edildiği iddiası paylaşıldı.
GERÇEK
Anadolu Yayıncılar Derneği’nin düzenlediği ödül töreninde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın elinden ödül alan Servet Altaş’ın Hatay’da birçok inşaat projesi olan Ser-Al inşaat firmasıyla herhangi bir ilişkisi yoktur. Altaş, Ordu’da yaşayan, Ordu MÜSİAD başkanlığını yapan ve Hatay’da hiçbir yatırımı olmayan bir iş insanıdır. İftiraların kaynağı, isim benzerliğidir.
17. “Deprem Bölgesinde Millet Cenazelerini Toprağa Veremiyor, Savcılar Mesai Bitti Diye İşlem Yapmıyor”
YALAN
Fatih Altaylı tarafından savcıların “Mesai bitti” diyerek işlem yapmadığı için cenazelerin toprağa verilemediği iddiası ortaya atıldı.
GERÇEK
6 Şubat’ta mevcut savcılara ilave olarak HSK, deprem bölgesindeki illere 304 ilave savcı görevlendirdi. Ölü muayene işlemlerinin en kısa sürede yapılabilmesi için bu illerdeki savcılar, mesai mefhumu gözetmeksizin 7/24 esasına göre görev yapmaya başladı. Sağlık Bakanlığına bağlı bölgede görev yapan hekimlere ilave olarak Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurum Başkanlığı tarafından da deprem bölgesindeki ölü muayene işlemleri için 258 ilave Adli Tıp Uzmanı ve Teknikeri görevlendirildi.
18. “Hatay T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda Deprem Sonrası Yaşanan Olaylarda Kadın Hükümlü ve Tutuklulara Tecavüz Edildi”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarından deprem sonrasında Hatay T Tipi Kapalı Cezaevinde isyan çıktığı ve kadın hükümlülere tecavüz edildiği iddiası yayıldı.
GERÇEK
Deprem sonrası bir kısım adli hükümlü ve tutuklu, firar teşebbüsünde bulunmuş, ardından yangın çıkarmıştır. Yasal mevzuat çerçevesinde firar girişimine gerekli müdahalede bulunulmuş, firar girişimi engellenmiş ve yangın söndürülmüştür. Müdahale sonrasında 12 adli hükümlü ve tutuklu yaralanmış, yaralılardan 3’ünün vefat ettiği açıklanmıştır. Ceza infaz kurumunda kadın hükümlü/tutuklulara tecavüz edildiği gibi iddialar tamamen asılsızdır. Firar teşebbüsüyle ilgili adli ve idari tahkikat başlatılmıştır.
19. “Kızılay’ın Afet Bölgesinde Hiç Çadırı Olmadığı, Kızılay Başkanı’nın Afet/Yardım Tecrübesi Olmadığı ve İlahiyat Mezunu Olduğu”
YALAN
GERÇEK
9 Şubat itibariyle bölgeye intikal eden Kızılay ekiplerinin sayısı 4 bin kişiyi buldu. AFAD ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte 137 bin 973 çadır ve 1 milyon 507 bin 494 battaniye sevk edildi. Toplam 97 bin 973 Aile Yaşam Çadırının kurulumu tamamlandı. Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık, 1993’te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu bir doktordur. Ayrıca Kınık, 2019 yılında Bezmialem Vakıf Üniversitesinde Afet Tıbbı doktorasını tamamlamıştır. Kınık, 1993’ten itibaren de birçok alanda sağlık yöneticiliği yapmıştır. Üniversite yıllarından itibaren çeşitli insani yardım faaliyetlerine katılan Kerem Kınık, 2013 yılında Yeryüzü Doktorları Derneği Başkanlığına seçilmiş ve Pakistan, Filistin, Orta Afrika, Somali gibi çok sayıda çatışma ve afet bölgesinde insani yardım faaliyetleri yürütmüştür. İnsani yardım, göç politikaları, kalkınma, insancıl hukuk ve insani diplomasi konularında birçok makale kaleme alan Kınık, 2015-2017 arası Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonunda yönetim kurulu üyeliği yapmıştır. 2015’te Türk Kızılay Genel Başkan Yardımcılığına getirilen Kerem Kınık, Kızılay’ın 2016’da gerçekleştirilen olağan genel kurulunda Kızılay Genel Başkanı seçilmiştir.
20. “Fenerbahçe’nin Depremzedelere Gönderdiği Yardım Tırı Yağmalandı”
YALAN
GERÇEK
Fenerbahçe Genel Sekreteri Burak Çağlan Kızılhan, hem TIR şoförüyle hem de iletişime geçilen kişilerle durumu görüştüklerini ve herhangi bir yağmanın söz konusu olmadığını, yardım malzemelerinin dağıtımının gerçekleştiğini açıkladı.
21. “Kimliği Tespit Edilemeyen Cenazeler Resmi Verilere Dahil Edilmiyor”
YALAN
GERÇEK
Kimlik tespiti yapılan veya yapılamayan tüm müteveffalar, vefat sayılarına eklenmektedir. Enkazdan çıkarıldığında yaşam belirtisi olmayan ya da hastanede vefat edenler de bu sayılara dahil edilmektedir.
22. “Elektrik Mühendisleri Odası’nın Destek Verme Talebinin AFAD Tarafından Reddedildiği”
YALAN
CHP’li Özgür Özel Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda Elektrik Mühendisleri Odası'nın çadır ve konteyner kentlerine gönüllülük esasıyla yapacağı çalışmaları AFAD'ın engellediğini ileri sürdü.
GERÇEK
AFAD Başkanı Yunus Sezer: “Sayın vekilin iddialarını araştırdık, ancak ne öyle bir yazı, ne de bir talep var. Dünyanın karşılaştığı en büyük afetlerden birini yönetmek için çalışırken, bir de bu dezenformasyona zaman ayırmak zorunda kaldık. Şimdi işimizin başına dönüyoruz"
23. “Cumhurbaşkanı Yardımcısı sol tarafta konuşuyor, sağ taraftaki mavi yağmurluklu Suriyeli canlı yayında itfaiye erinin cep telefonunu çalıyor.”
YALAN
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay açıklama yaptığı sırada “Suriyeli birinin itfaiye erinin cep telefonunu çaldı” şeklinde bir iddiada bulundu.
GERÇEK
Bu sosyal medya paylaşımıyla ilgili olarak yapılan araştırmada, haberin gerçeği yansıtmadığı, habere konu olan arama kurtarma çalışmasının 06.02.2023 günü saat 00:52 de İpekyol Mahallesi Osman Ağan Apartmanında gerçekleştirildiği, bahse konu çalışmalara katılan Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı ile yapılan görüşmede personellerine ait herhangi bir çalınan telefonun olmadığı anlaşıldı.
Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda Suriyeli olduğu iddia edilen şahsın Abdulbaki BOZDAĞ (2000 doğumlu Akcakale nüfusuna kayıtlı) olduğu, halen ilimizde hafızlık eğitimi alan imam adayı olduğu, olay günü Şanlıurfa ilinde gönüllü olarak arama kurtarma çalışmalarına katıldığı, ayrıca bir gün sonra Adıyaman ilinde de arama kurtarma çalışmalarına katıldığı anlaşılmıştır. Sosyal medya paylaşımında çalındığı iddia edilen telefonun ise kendisine ait olduğu ve içerisinde adına kayıtlı 0541 717 12 79 numaralı hattın takılı olduğu tespit edilmiştir.
24. “AFAD’ın adı Arapça”
YALAN
GERÇEK
“AFAD” kelimesi, “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı” kurumundaki ilk 3 kelimede yer alan ilk harflerin bir araya getirilmesiyle meydana getirilmiştir.
25. “Mersin’de KYK yurdunda kalan Suriyeliler olumsuz görüntülere sebebiyet verdi”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarından Mersin’de KYK yurdunda kalan Suriyelilerin olumsuz görüntülere sebebiyet verdiği iddiası yayıldı.
GERÇEK
CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, sosyal medyada yer alan iddialar üzerine ilgili yurda gitmiş, ve odaları tek tek gezerek herhangi bir olumsuzluğa rastlamadığını ifade etmiştir.
26. “Cüneyt Özdemir’in yayınına AFAD gönüllüsü olarak katılan kişi”
YALAN
Cüneyt Özdemir'in yayınına AFAD gönüllüsü olarak bir kişi katıldı ve AFAD’a yönelik eleştirilerde bulundu.
GERÇEK
Katılan kişinin aslında AFAD gönüllüsü olmadığı ortaya çıktı
27. “İskenderun Limanındaki yangın İBB tarafından söndürüldü”
YALAN
İskenderun Limanındaki yangın, engellenmesine rağmen yalnızca IBB tarafından söndürülmüştür.
GERÇEK
Konya BŞB başta olmak üzere birçok ekip yangın söndürme çalışmalarına İBB kadar değerli katkı sunmuş, iBB dahil hiç kimse engellenmemiştir.
28. “Hatay'da depremzedelerin sığınabileceği çadırlar dağıtılmadı, kurulmadı”
YALAN
Gazeteci İsmail Saymaz, Hatay'da depremzedelerin sığınabileceği çadırların dağıtılmadığını ve kurulmadığını iddia etti.
GERÇEK
AFAD’dan yapılan açıklamaya göre Hatay'da, şu ana kadar kurulan çadır sayısı 8 bin 924'tür ve bu sayı sürekli olarak artmaktadır. Sevkiyat durumundaki çadırlarla birlikte, ilk aşamada 15 bin çadır kurulması hedeflenmektedir.
29. “Deprem bölgesine mobil mescidin gönderilmesinin zamanı mıydı?”
YALAN
“Deprem bölgesinde birçok ihtiyaç varken neden mescitler gönderiliyor” denildi.
GERÇEK
Bölgeye gönderilen mobil mescitler barınma ihtiyacı için gönderiliyor.
30. “Arama kurtarma çalışmaları esnasında tam enkazdan çıkarma aşamasına gelindiğinde başka bir ekip gelerek kameralarla depremzedeyi enkazdan çıkardı”
YALAN
Canlı yayında Mehmet Akif Ersoy, “Arama kurtarma çalışmaları esnasında tam enkazdan çıkarma aşamasına gelindiğinde başka bir ekip gelerek kameralarla depremzedeyi enkazdan çıkardı” iddiasında bulundu.
GERÇEK
Buna dair hiçbir kanıt ortaya atılmadı. Bu iddiayı savunan kimse bulunamadı. Bir duyum üzerine Mehmet Akif Ersoy tarafından haberleştirildi.
31. “Deprem bölgelerinde AFAD’dan başka kuruluşların çadır kurmasına izin verilmiyor”
YALAN
Habertürk yazarı Kemal Öztürk canlı yayında AFAD dışındaki kuruluşların çadır kurmasına izin verilmediğini iddia etti.
GERÇEK
Fakat çok geçmeden haberin yalan olduğu Kemal Öztürk’ün kendisi tarafından açıklanarak böyle bir yasağın olmadığı bilgisi verildi.
32. “Hatay Yarseli Barajının patladığı iddiası”
YALAN
Önce Babala TV platformundan ortaya atılarak Ekşi Sözlük de dahil olmak üzere hızla yayılan bir iddia olarak Hatay Yarseli Barajının patladığı için çevresinin tahliye edildiği haberi paylaşıldı.
GERÇEK
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi tarafından söz konusu iddiaların asılsız olduğu açıklanarak konu aydınlatılmıştır.
33. “Gaziantep'te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gaziantepliler tekme tokat dövdü.”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarında Gaziantep'te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gazianteplilerin tekme tokat dövdüğü iddia edildi.
GERÇEK
Fotoğraf, depremin ardından yağma yaptığı için şiddete maruz kalan bir Suriyeliyi göstermiyor. Paylaşımlardaki görüntüler, 2022 yılının Eylül ayında Sakarya'nın Serdivan ilçesinde yaşanan bir kavgaya aittir.
34. Afgan mültecilerin enkaz altında çıkarılan insanların elini kolunu keserek ziynet eşyalarını çaldı
YALAN
Uğur Kardaş isimli müfteri, Afgan mültecilerin enkaz altında çıkarılan insanların elini kolunu keserek ziynet eşyalarını çaldıklarını söyledi.
GERÇEK
Müfteri Uğur Kardaş, gözaltındayken Afganların depremzedelerin elini kolunu keserek eşyalarını çaldıklarını görmediğini, sağdan soldan duyduğu iddiaları dillendirdiğini itiraf etti.
35. “Kahramanmaraş'ta volkanik hareketlilik var.”
YALAN
Yer Bilimci Ahmet Ercan tarafından Kahramanmaraş Göksun’da lav akıntısı ve volkan ihtimali olduğuna dair bir iddia ortaya atıldı. Daha sonra twit silindi.
GERÇEK
AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar tarafından herhangi bir lav akması veya volkanik külün söz konusu olmadığı açıklanmıştır.
36. “Gaziantep'te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gaziantepliler tekme tokat dövdü.”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarında Gaziantep'te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gazianteplilerin tekme tokat dövdüğü iddia edildi.
GERÇEK
Fotoğraf, depremin ardından yağma yaptığı için şiddete maruz kalan bir Suriyeliyi göstermiyor. Paylaşımlardaki görüntüler, 2022 yılının Eylül ayında Sakarya'nın Serdivan ilçesinde yaşanan bir kavgaya aittir.
37. “AHBAP Platformu engelleniyor.”
YALAN
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu tarafından AHBAP Platformu’nun çalışmalarının engellendiği iddia edildi.
GERÇEK
Ahbap Platformu Genel Başkanı Haluk Levent, valisinden komutanına kadar tüm devlet yetkililerinden her zaman destek gördüklerini belirterek tüm kurumlarla koordinasyon içinde çalıştıklarını belirtmiştir.
38. “Enkaz bölgelerinde cihatçı gerici gruplar var. Kenarda bekliyorlar. Canlı biri çıkacaksa, ekipler çıkartılıyor ve bu gerici tekbir timleri kameralarla enkaza geçiyor.”
YALAN
SolHaber adlı medya organında enkazdan biri çıkartılacağı sırada “tekbir timleri” adını verdikleri grupların kameralarla ortaya çıkarak şov yaptıkları iddia edildi.
GERÇEK
Haberde adı geçen İHH, AGD, İDDEF, Deniz Feneri, IBAG, Diyanet Vakfı, Sadaka Taşı, Beşir, Hay-Der, TÜGVA, TÜRGEV, İlim Yayma Cemiyeti, Önder, Birlik Vakfı, İsmailağa Vakfı, Yedi Hilal, Hakyol gibi vakıfların üyeleri gece-gündüz demeden arama-kurtarma ve yardım faaliyetleri için sahada durmadan çalışmaktadır.
39. “Depremzede Derme Çatma Çadırda Kalıyor.”
YALAN
Euronews Türkçe muhabiri Dilek Gül Elbistan’da röportaj yaptığı depremzede Büşra Erden’in derme çatma bir çadırda kaldığını iddia etti.
GERÇEK
Haberde adı geçen Büşra Erden kendi twitter hesabından orada kalmadıklarını muhabir Dilek Gül’e söylemiş olmalarına rağmen böyle bir haberin yapıldığını yazdı.
40. “Kahramanmaraş’taki Depreme ABD’li Şirketin Açtığı 6 Bin Metrelik Petrol Kuyusu Sebep Oldu”
YALAN
Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan ve basın yayın organlarında habere konu olan, “Kahramanmaraş’taki depremlere ABD’li şirketin açtığı 6 bin metrelik petrol arama kuyusu sebep oldu” iddiası.
GERÇEK
Kahramanmaraş ili sınırları dahilinde günümüze kadar 3 adedi Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü ve 1 adedi özel şirketlerin müştereken olmak üzere toplam 4 adet sondaj kuyusu açılmıştır. Bu kuyularda petrol ve gaz emaresine rastlanılmamıştır. Bölgede, iddia edildiği gibi 6 bin metre derinlikte kuyu bulunmamaktadır.
41. “Kızılay’ın Konteyner Üretemeyen Fabrikasını Torpille Gelen Kebapçı Genel Müdür Yönetiyor”
YALAN
GERÇEK
Genel müdür, ODTÜ mezunudur ve bu alanda doktorası bulunmaktadır.
42. “Depremden 4-5 saat sonra Süleyman Soylu’nun keyfi yerinde”
YALAN
Sosyal medyada “Depremden 4-5 saat sonra Süleyman Soylu’nun keyfi yerinde” başlığıyla İçişleri Bakanı Soylu’nun yanındakine bakarak yüzünün güldüğü bir fotoğraf paylaşıldı.
GERÇEK
Fotoğraf, 27 Kasım 2022 tarihinde İçişleri Bakanı Soylu'nun Düzce’ye yaptığı bir ziyaret sırasında çekilmişti.