Parti İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırım seçim mesaisini tam gaz sürdürüyor. Binali Yıldırım'la, Zeytinburnu'nda bir araya geldik, İstanbul'a dair hayâllerini ve projelerini konuştuk. Sosyal medyadaki caps'lerinden başıboş köpeklere; torunlarının şikâyetinden kentsel dönüşüme kadar birçok konuda samimi açıklamalarda bulundu. Yıldırım'ın sorularımıza verdiği cevaplar şöyle:
¥ Sahayı nasıl görüyorsunuz, durum nasıl?
Gidişat gayet iyi... Dolaşıyoruz. Görevimiz sefere çıkmak. Zafer milletimizin. Şu ana kadar olumsuz bir şeye rastlamadım. Hoş bir hava var. Memnunuz.
¥ Temaslarda en çok aldığınız tepki ne oluyor? Ekonomi, piyasa gibi...
Bunlarla ilgili insanların hoşnut olmadığı ortada. Ama şikâyet etmiyorlar. Geçeceğini ve üstesinden geleceğimizi biliyorlar. ‘Size güveniyoruz, geçmişte bir sıkıntı yaşadık. Bunun da üstesinden ancak siz gelirsiniz' diyorlar. Hatta bize telkinlerde bulunuyorlar.
¥ İstanbulluların beklentileri ne oluyor?
İstanbul'un öncelikli konuları ulaşım, trafik, otopark, bağımlılık ve Suriyeliler...
Trafik can yakıcı bir mevzu. Sıkıntıyı sürdürülebilir şekilde çözüme kavuşturacağız. Bunun taahhüdünü veriyoruz. Önümüzdeki beş yılda raylı sistem ağını 170 kilometreden 517 kilometreye çıkaracağız. Toplu taşımanın payını yüzde 18'den yüzde 48'e çıkaracağız. Trafiği önemli şekilde rahatlatacağız. Asıl trafiğin kümeleştiği yer Haliç- Avcılar arası hat... Çözümler geliştiriyoruz. İstanbul gibi şehirlerin tek çözümü toplu taşımayı yaygınlaştırmak.
¥ Kentsel dönüşümle ilgili planlarınız nedir?
İstanbul'da behemehâl değiştirilmesi gereken bir yapı stoku var. Sayı belli değil. Bir hesaba göre 30, bir hesaba göre 50 bin. Öncelikle buraların dönüşümü gerekir. Bir diğer acil ihtiyaç toplanma alanları... Yeşil Vadi projemiz var. Esasında bu çalışma İstanbul'a nefes aldıracak. Bunları da eş zamanlı yaptığımızda hem deprem riskine karşı toplanma alanlarını oluşturacağız, hem de İstanbul'un yeşil alan ihtiyacını 50 milyon metrekare daha artırmış olacağız.
¥ Bunun için yeterli boş alan var mı?
İstanbul'un esasında doğudan batıya 20 tane önemli deresi var. Bu derelerin maalesef bir kısmı yapılaşma sebebiyle kaybolmuş. Ama izleri buluyoruz. Buraları tekrar ihya edeceğiz. Vatandaş buraların etrafında yürüyüş yapacak. Vakit geçirecek. Tıkanan damarlar yeniden açılacak. Bu noktalar şehrin akciğeri olacak. Yeşillenip bisiklet yolları açılacak.
¥ Kentsel dönüşüme geri dönersek... Burada asıl problem sizce nedir?
Burada esas olan gönül rızası. Aksi olursa sıkıntı. Bu hadisede üç ana mesele var. Anlaşma safhası, verilecek emsal ve dönüşümün finansmanı. Belediye anlaşma safhasında hakemlik yapacak. Dönüşümde müteahhit ve hak sahipleri anlaşıyor ama sonra işler tıkanıklığa giriyor. Tip sözleşmeler yapılacak. Bu sözleşmelerle altından kalkılmayacak işlere girilmeyecek. Fikirtepe örneği var... Gerçekleşmesi mümkün olmayan emsaller vererek işi almışlar. Üzerine döviz krizi olunca işin içinden çıkamıyorlar. Belediyeye büyük iş düşüyor. Müteahhitlerin yetkinliğini de belediye belirleyecek. Gelişigüzel değil ciddi yapı stoku analizi yapılarak hak sahibinin mağdur olmayacağı yoğunluk öngörülüyor. Yerinde dönüşüm teşvik edilecek. Bina dönüşümü değil ada ve daha büyük dönüşümlere öncelik verilecek. Finans kısmında merkezî hükûmetle beraber çalışacak.
¥ Dikey mimarı hadisesi konusunda ne düşünüyorsunuz?
Bu kavram artık gündemimizde yok. Şehrin geleceği için yatay mimariye daha çok önem vereceğiz.
¥ Silüeti bozmadan, İstanbul'a uzak yerlerde dikey mimari olamaz mı?
Olur, ama belli altyapı olması lazım. Bizde problem yeterli altyapı ve hazırlık olmadan dikey yapılaşmaların yapılması... O dikey yapılaşmalar o silüeti bozuyor. Diğer hak sahiplerine bir mağduriyet oluşturuyor. Amerika'da Manhattan var. Her tarafı caddelerle çevrilmiş. Burada bütün yapılar aynı olduğu için bir mağduriyet yok. Ama siz dört beş katlı evlerin arasına kazık gibi bir bina koyuyorsunuz. Bütün dokuyu bozuyor olmayacak, olmamalı. Biz geçmişin yanlışlıklarını tekrar etmemeyi esas alıyoruz. Zamanla yapılan yanlışlar ne kadar düzeltilebilirse onu da halletme yoluna gideceğiz.
TORUNU BUGÜN KAHVALTIYA BEKLİYOR
Ailem aday olmam iyi bir şey diye düşünüyorlardı ama İstanbul'a geldiğimizden beri onları daha görmedim. Erken çıkıp geç dönüyorum. Büyük torunum Bahar Sena masaya not bırakmış. ‘Dede geldiğimizden beri görüşemiyoruz. Cumartesi seni kahvaltıya davet ediyorum' diyor. Bakalım program müsait olursa çıkmadan bir kahvaltı edeceğiz. Koltuğumun değiştiğine bakmayın... Bana “Başbakan'ım” diyebilirsiniz. O makam üstümüzde kaldı. Patenti bizde... Çünkü yenisi gelmeyecek.
500 BİN KİŞİYE İSTİHDAM
∂ TÜRKİYE TEKNOLOJİ ÜSSÜ: Bayrampaşa'da kurulacak olan bu merkez yeni Aziz Sancarları ülkemize kazandırmayı hedefliyor. Dünyadaki ve Türkiye'deki AR-GE ve teknoloji firmalarını özel teşviklerle burada kümelendirip tüm üniversiteler, kamu kurumları, yerel yönetimlerin iş geliştirme departmanları burada toplanacak. KOBİ'lerin fikirlerini bu merkezde büyütüp prototiplerini çıkarmaları için yardımcı olunacak. Türkiye Teknoloji Üssü tam kapasiteye eriştiğinde aynı anda 6 bin 500 kişinin çalışabileceği bir alan hâline gelecek.
∂ TUZLA BİYOTEKNOLOJİ VADİSİ: İstanbul 78 milyar dolar ihracat yapıyor. İhracatı yükseltmek için ürünlerin kilogram değerini artırmak gerekiyor. Bugüne kadar kilogram değeri 695 bin dolar olan biyoteknolojik ürün ihraç edildi. Bu vadide, ortalama ihracat değeri 10 bin dolar/kg olacak. Yüz altmış şirket ve beş yüz girişimin yer aldığı vadide antikordan aşıya, lensten kemoterapi ilacına kadar pek çok değerli ürün ortaya çıkacak.
∂ PENDİK TEKNOLOJİ GELİŞTİRME MERKEZİ: İBB mülkiyetindeki araziye kurulacak ve bölümler şirketlere kiraya verilecek. Merkezde, bir tesisin çıktısı diğer bir tesis veya tesislerin girdisi olacak. Türkiye'de ilk defa uygulanacak bu sistem doğrudan 20 bin, dolaylı olarak da 30 bin istihdam üretecek.
∂ HAYDARPAŞA TASARIM MERKEZİ: UNESCO'nun tasarım şehri ilan ettiği İstanbul'da bu amaçla Haydarpaşa Tasarım Merkezi kuruluyor. Burada “Designed in Istanbul”, “Inspired in Istanbul” logolu ürünler üretilip İstanbul'un tasarım şehri olmasıyla dâhil olduğu ticaret ağıyla bu ürünler dünya raflarını süsleyecek. İşte bu sebeple Türkiye'nin tekstili, ayakkabısı, elektronik üretimi, takı ve kuyum ürünleri, dünyanın dört bir yanından gelen yabancı ve yerli tasarımcılar tarafından Haydarpaşa Tasarım Merkezinde tasarlanacak.
∂ GIDA ÜSLERİ GELİYOR: İstanbul'un iki yakasına gıda üsleri kuracağız. Halden farklı bir yer olacak. Kuru gıda, et, süt, sebze, meyve ve deniz ürünleri bir arada olacak. Buranın yüzde 25'ini üreticiler oluşturacak. Onlar olmazsa pahalılığın önüne geçilmez. Toplama işle fiyat istikrarı sağlanamaz. Bunun daha iyi tarafı kuru gıda hali, semt hali vb. hepsi başka yerlerde. Böyle olunca şehrin her tarafına araç giriyor. Trafik olumsuz etkileniyor. Bu bakımdan hem trafikte hem de fiyat istikrarında sürdürülebilir sonuçlar elde edeceğiz.
METROBÜS AKILLANACAK
Metrobüs toplu taşımaya güzel bir çözüm. Çok hızlı yapılan sistem ama artık metrobüs ihtiyacı karşılamıyor. Metrobüs güzergâhlarında 20 metro projemiz ve üç katlı tünelimiz olacak. Bunlar devreye girince metrobüsün yükü daha çok artmayacak. Yoğunluğa karşılık ise mevcut hattı kullanarak yüzde 50 kapasite artıracak imkânımız var. Orada tadilat projesiyle bunu yapacağız. Metro ihalelerinin birçoğu da yapıldı. Metrobüsü tek merkezden takip edeceğiz. Bluetooth sistemiyle bilgisayarlar vasıtasıyla bunların birbirlerinden haberi olacak. Böylece arka arkaya verimsiz seferler yapılmayacak. Duraklarda yoğunluk tespit edildiğinde de oradaki araç ihtiyacı hemen giderilecek. Şu anda özellikle iş saatlerinde yoğunluk var. Bunların önüne geçeceğiz.
CAPS'LERİM ÇOK HOŞUMA GİDİYOR
Sosyal medyada gençler bizimle ilgili güzel şeyler yapıyorlar. Konuşmalarımızdan parçalar alıp, caps'ler yapıyorlar. Çok hoşuma gidiyor. Geçen yapılan çay-simit sohbetinde ‘Onu da yaptık' muhabbetini çok köpürtmüşler, çok da güzel olmuş. Beş sene sonunda ona benzer hatta daha zengin videolar göreceksiniz.
130 BİN KÖPEK, 125 BİN KEDİ BAŞIBOŞ
Mecliste bir araştırma önergesi vermiştim. İhtisas komisyonu enine boyuna inceleyecek. Ardından daha iyi, ihtiyacı eksikleri gören kanuni bir düzenlemeye gidecek. Başıboş hayvanların rehabilitasyonu ve toplumda güvenlik problemi olmaması için çalışmalar yapılacak. Tahminlere göre İstanbul'da 130 bin köpek, 125 bin kedi sahipsiz... Bu sokak hayvanlarının aslında tarihî bir geçmişi de var. İstanbul'un fethinden beri bu şehirde insanlarla beraber yaşıyorlar. Fetih ordularıyla birlikte şehre girdikleri düşünülüyor. Onlara karşı bir merhameti beraberinde getiriyor. İstanbul'daki evimde iki köpeğim var. Birçok semtte onlar da insanlar gibi mahalle sakini kabul ediliyor. Başka ülkeler gibi değiliz. Vicdanımız, inancımız köpeklere vahşice bir muameleyi yasaklıyor.
BÜTÜN İSTANBULLULARIN OYUNA TALİBİM
Muhalefetle sürekli sıcak ilişki içindeyim. Aynı ülkede yaşıyor aynı havayı teneffüs ediyoruz. Cumhur İttifakı'nın adayıyım ama herkesten oy istiyorum. Hizmette siyaset olmaz. Oy veren veya vermeyen herkes hizmeti alacak. Hayatım boyunca siyaseti insanların derdine derman olma aracı olarak gördüm. Aynı şekilde İstanbul'da da bu böyle devam edecek.
YENİKAPI'YA DEV KRUVAZİYER LİMANI
İstanbul'da turizmi geliştirmek için kruvaziyer limanı gerekli. Yenikapı'da inşa edilecek kruvaziyer limanıyla en az 500 bin üst gelir grubu turist İstanbul'a çekilecek. Limana sekiz kruvaziyer gemisi aynı anda yanaşabilecek. Yenikapı'da yapılması planlanan limanla yıllık cirosu 35 milyar doları bulan küresel kruvaziyer turizmi pastasından aldığı payı yaklaşık bir buçuk milyar dolara çıkaracak. İstanbul, Akdeniz bölgesinin önemli kruvaziyer merkezlerinden biri olacak. Galataport kapsamında yapılacak Salıpazarı (Karaköy) Kruvaziyer Limanı da 1,2 kilometrelik alanda modern bir kruvaziyer limanı hâline getirilmesiyle yılda 500 bin turisti ağırlayabilecek.
OTOGARI KALDIRACAĞIZ
Esenler'deki otogarı kaldıracağız. Artık oraya giriş çıkış zorlaştı. Ciddi manada şehir içi trafiğini tıkayan bir hâle geldi. Orası kalkacak, uydu dediğimiz, yeni havaalanına yakın iki tane, Tuzla'da da bir tane olmak üzere üç otogar yapılacak. Oralara da raylı sistem, toplu taşıma yaptığımız için, nasıl havaalanına bir insan gidiyorsa otobüs terminaline de gidebilecek.