BOSNA HERSEK'İN KURTULUŞ MÜCADELESİNİN SEMBOLÜ: ALİYA İZZETBEGOVİÇ
Bağımsız Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı olarak bilinen ve Müslüman Boşnak halkının dini ve milli bilincini yeniden canlandırmak amacıyla verdiği mücadele ile tanınan Aliya İzzetbegoviç, vefatının 21. yılında saygı ve rahmetle anılıyor. Aliya İzzetbegoviç, eski Yugoslavya döneminde iki kez hapse girme pahasına halkının eşit haklar için mücadele eden bir lider olarak tarihe geçmiştir.
ALİYA İZZETBEGOVİÇ'İN YAŞAM YOLCULUĞU VE MÜCADELESİ
Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925 tarihinde Bosna Hersek'in Bosanski Samac şehrinde doğdu ve gençlik dönemlerinden itibaren ülkesinde yaşayan Müslüman nüfusa yönelik ayrımcılıklara karşı durdu. İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan etnik temizlik politikalarına ve zulümlere şahit oldu. "Genç Müslümanlar" hareketinin aktif bir üyesi olarak yer almasının yanı sıra çeşitli eserler kaleme alan İzzetbegoviç, Müslüman Boşnaklar arasında dini ve milli bir bilinç uyandırmaya çalıştı. Bu amacı nedeniyle ilk defa 1946 yılında tutuklanıp hapis cezasına çarptırıldı.
MÜCADELESİ VE HAPİS YILLARI
Bir süre cezaevinde kaldıktan sonra hukuk eğitimi alan ve evlenip çocuk sahibi olan İzzetbegoviç, Tito döneminde de yeraltı yayınları yoluyla fikirlerini yaymaya devam etti. "İslam Deklarasyonu" adlı eseri ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan yasal düzenlemeler nedeniyle 1983 yılında ikinci kez hapse giren İzzetbegoviç, "Saraybosna Süreci" olarak adlandırılan dava sonucunda 14 yıl hapse mahkum edildi. Bu süre zarfında yazmaya devam ettiği eserlerde özgürlük temasını işledi.
SİYASİ BAŞARILARI VE YUGOSLAVYA'NIN DAĞILMA SÜRECİ
1988 yılında serbest bırakıldıktan sonra Bosna Hersek'teki en büyük Boşnak partisi haline gelen Demokratik Eylem Partisi'nin (SDA) ilk genel başkanlığını üstlendi ve 1990'daki seçimlerde Bosna Hersek'in başkanı seçildi. Yugoslavya'nın dağılması ve Bosna'daki savaş sürecinde bağımsızlık yanlılarının lideri olarak önemli bir rol üstlendi ve kendi halkı ile diğer etnik gruplar arasında köprüler kurarak, ülkesinin birliğini ve bağımsızlığını savundu.
HATIRLANAN BİR LİDER
Aliya İzzetbegoviç'in önderliği altında 1992'de yapılan "bağımsızlık" referandumunda halkın yüzde 99,7'si bağımsız Bosna Hersek'e "evet" demiş, bu karar sonrasında yaşanan savaş ve mücadele, Dayton Barış Anlaşması ile sona ermişti. Ancak savaşın ardından Yugoslavya'nın mirası olarak karmaşık bir siyasi yapı ve boğucu bir etnik çekişme ortaya çıktı. 2000 yılında sağlık sorunları nedeniyle devlet başkanlığı görevinden istifa eden ve 2003 yılında hayatını kaybeden İzzetbegoviç, Saraybosna'daki Kovaçi Şehitliği'nde toprağa verildi. Tarihte önemli bir lider olarak anılan İzzetbegoviç, "Tarihe Tanıklığım" ve "Köle Olmayacağız" gibi eserleriyle de fikir dünyasına katkıda bulunmuştur.