Malatya İnönü Üniversitesi öğretim üyelerinin yürütücüsü olduğu “Feldspatik Cevherlerin Sıfır Atıklı Değerlendirilmesi: Stratejik Hammaddeler İçin Yeşil ve Sürdürülebilir Kaynak Kullanımı” başlıklı proje, ERA-MIN-3 2021 Projesi’nin ikinci aşamasını geçerek AB Ufuk 2020 Programı tarafından desteklenmeye hak kazandı.
İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Murat Erdemoğlu’nun koordinatörü ve yöneticisi olduğu, Maden Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Hikmet Sis ve Doç. Dr. Mustafa Birinci ile Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Sema Erdemoğlu’nun araştırma ekibinde yer aldığı proje, Avrupa Birliği Komisyonu tarafından desteklendikten ERA-MIN-3 2021 Çağrısının ikinci aşamasını da başarıyla geçti. Uluslararası bütçesi yaklaşık 700 bin Euro olan ve üç yıl sürecek proje, çeşitli sektörlerde kullanılan malzemelerin üretimine yeni hammadde kaynağı sağlayacak ve katma değer üreterek hammadde verimliliğini artıracak.
Ulusal ve Uluslararası Ortaklı Projede Genel Koordinatör İnönü Üniversitesi
ERA-MIN 3 Programının, endüstriyel rekabet edilebilirliği güçlendirmek, döngüsel ekonomiye geçmek ve Avrupa’da “hammaddelerle” ilgili Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlamak ve yürütmek amacıyla, Avrupa Birliği Komisyonu tarafından Ufuk 2020 alt alanlarından "İklim Değişikliği, Çevre, Kaynak Verimliliği ve Hammaddeler" alanı kapsamında desteklenen bir ERA-NET Co-fund projesi olduğu vurgulandı. Hammaddelerin ekonomiye ve endüstriye güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde tedarik edilmesinin temel amaç olduğu ERA-MIN-3 kapsamında, metalik, yapı ve endüstriyel minerallerle ilgili sektörleri ilgilendiren hammaddeler yaşam döngüsünü oluşturan birincil ve ikincil kaynakların konu edildiği Ar-Ge projeleri destekleniyor. Yurt dışı ortakları İsveç, İngiltere ve Slovakya’daki üniversiteler ve araştırma kuruluşları olan projenin genel koordinatörü İnönü Üniversitesi olurken, ayrıca projede Fırat Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ve Eti Alüminyum Anonim Şirketi de ulusal ortaklar olarak yer alıyor.
“Türkiye’nin stratejik hammadde güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma hedefine önemli katkılar sağlayacak”
Proje Yöneticisi Prof. Dr. Murat Erdemoğlu’ndan alınan bilgiye göre, proje 2022 yılı Mayıs ayında başlayacak. Uluslararası konsorsiyumdaki yedi ortağın İnönü Üniversitesi koordinasyonunda çalışacağı projede, Türkiye’de rezervleri bulunan ve susuz alüminyum silikat mineral grubu olarak tanımlanan feldspatlardan “yeşil ve sürdürülebilir” üretim yöntemleri ve “sıfır atık” yaklaşımıyla, genellikle gübre ve kimya sanayinde kullanılan potasyum klorür tuzu, alümina ve aşındırıcı sanayinde kullanılan alümina ve silisyum karbür ve yapı malzemelerinde kullanılan kalsiyum silikat gibi kendi sektörlerinde kullanılabilecek nitelikte kritik maddeler üretilmesi hedefleniyor.
Ham feldspat cevherinin işlenerek yeni ürünlere dönüştürülmesi ve bu ürünlerin özellikle kimya (potaslı gübre), metalurji (alümina/alüminyum), ileri teknoloji seramikleri (silisyum karbür) üretiminde kullanılmasıyla bu sektörler için alternatif hammadde kaynağı oluşturulacağını belirten Erdemoğlu, Türkiye’nin stratejik hammadde güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma hedefine yönelik çok önemli katkılar sağlayacağını bildirdi.
“Tek bir cevherden sıfır atık yaklaşımıyla katma değeri yüksek madde ve malzemeler elde edilecek”
Bu sektörlerde ihtiyaç duyulan temel maddelerin üretiminde çok farklı cevherlerin kullanıldığını, her üretim aşamasının aşırı miktarda katı atık oluşturduğunu ve bu durumun benzer kaynakların ekonomiye kazandırılmasını kısıtladığını aktaran Erdemoğlu, “Proje kapsamında tek bir cevherden sıfır atık yaklaşımıyla katma değeri yüksek madde ve malzemeler elde edilecek” dedi. Erdemoğlu ayrıca başka madencilik atıklarının değerlendirilmesiyle hammadde verimliliğinin artırılacağını ve böylece yeni, hibrit ve sıfır atık yönteminin uygulandığı, çevreye duyarlı ve yenilikçi bir üretim sürecinin ortaya çıkacağını dile getirdi.
Projenin yenilikçi yönünü “Feldspat cevherleri ilk kez yüksek katma değerli malzeme kaynağı olarak ve sıfır atık yaklaşımıyla işlenecek ve tüm sürecin ekonomik değeri artacak” şeklinde açıklayan Erdemoğlu, ayrıca projeyle Avrupa ve diğer bölgelerdeki kullanılmayan maden yataklarına dikkat çekilerek hammaddeden yararlanma oranının artacağını, hammadde işleme teknolojileri alanında Türkiye ve Avrupa’nın ön plana çıkacağını, geri dönüşümlü hammadde kullanımının yaygınlaşacağını ve hammadde üretim sürecinde ortaya çıkan atık miktarının azalacağını vurguladı.
Rektör Kızılay’dan araştırma ekibine tebrik
Çeşitli sektörlerde yararlanılan malzemelerin üretimi sürecindeki hammadde kaynağını yeşil ve sürdürülebilir kılmayı içeren projeden memnuniyet duyduğunu ifade eden İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, Proje Yöneticisi Prof. Dr. Murat Erdemoğlu ile araştırma ekibini başarılı çalışmalarından ötürü tebrik etti.
Projenin üniversite-sanayi iş birliği anlayışı çerçevesinde sanayinin belirli alanlarda katma değeri yüksek ürün ihtiyacını giderme potansiyeline sahip bir çalışma olduğunu belirten Kızılay, bu projeyle çeşitli sektörlerde yeşil ve çevreye duyarlı hammadde kaynağının üretileceğini kaydetti.
Kızılay, “Hocalarımızın bu projesinin ülkemiz sanayisinin kalkınmasına hammadde verimliliği açısından önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum” diye konuştu.
Kızılay ayrıca teknolojik gelişmeyi esas alan Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarına İnönü Üniversitesi tarafından her anlamda destek verildiğini belirtti. Kızılay ERA-MIN-3 Projesi kapsamında desteklenmeye hak kazanan bu projeye de üniversite tarafından her türlü desteğin sağlanacağını ifade etti.