Belediye meclis üyesi dağılımı, seçim sonuçlarına göre partilerin aldığı oy oranlarına göre belirlenir. Peki bunun için hesaplama nasıl yapılır? Detaylara haberimizden erişebilirsiniz...
Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'a göre Genel Hükümler şöyle:
Madde 1- Bu Kanun mahalli idareler organlarının seçimlerine ilişkin esas ve usulleri düzenler. Bu amaçla:
a) İl genel meclisi üyelerinin,
b) Belediye başkanı ve belediye meclisi üyelerinin,
c) Köy ve mahalle muhtarları ile ihtiyar meclisi ve heyeti üyelerinin,
Seçim sistemi, usul, dönem ve zamanlarına ait esaslarla seçim çevrelerine, aday olabilme ve seçilme ilkelerine ait hükümleri kapsar.
Seçim sistemi ve usulü:
Madde 2 – Mahalli idareler seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır.
Seçim çevresi:
Madde 3 – İl genel meclisi üyeleri seçimi için her ilçe bir seçim çevresidir.
Belediye başkanı ve belediye meclis üyeleri seçimi için, her belde bir seçim çevresidir.
Büyük şehirlerdeki seçim çevresi:
Madde 4 – (Değişik: 12/11/2012-6360/29 md.)
Büyükşehir belediye başkanının seçiminde seçim çevresi, büyükşehir belediye sınırlarından oluşur.
Peki hesaplama nasıl yapılır? Cevabı ise Madde 5'te mevcut. Madde 5'e göre:
– Her seçim çevresinde, seçilecek üye sayısı aşağıdaki usule göre hesaplanır.
a) İl genel meclisi üyelikleri için, son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre:
Nüfusu 25 000'e kadar olan ilçelerde 2
Nüfusu 25 001'den 50 000'e kadar olan ilçelerde 3
Nüfusu 50 001'den 75 000'e kadar olan ilçelerde 4
Nüfusu 75 001'den 100 000'e kadar olan ilçelerde 5
Asıl üyelik ve aynı miktarda yedek üyelik hesaplanır.
Nüfusu 100 000'den yukarı olan ilçelerde fazla her 100 000 nüfus için bir asıl, bir yedek üye ilave olunur. Nüfusun 100 000'e bölünmesi hesabında artık sayı 50 000'den az olursa hesaba katılmaz, 50 000 (dahil)'den fazla olursa artık sayıya da bir asıl, bir yedek üyelik hesap edilir.
b) Belediye meclisi üyelikleri için son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre:
Nüfusu 10 000'e kadar olan beldelerde 9
Nüfusu 10 001'den 20 000'e kadar olan beldelerde 11
Nüfusu 20 001'den 50 000'e kadar olan beldelerde 15
Nüfusu 50 001'den 100 000'e kadar olan beldelerde 25
Nüfusu 100 001'den 250 000'e kadar olan beldelerde 31
Nüfusu 250 001'den 500 000'e kadar olan beldelerde 37
Nüfusu 500 001'den 1 000 000'a kadar olan beldelerde 45
Nüfusu 1 000 000'dan fazla olan beldelerde 55
Asıl ve aynı sayıda yedek üyelik hesaplanır.
Büyük şehir belediye meclisine katılacak üye sayısı:
Madde 6 – a) Büyük şehir belediye meclisleri belediye hudutları içinde kalan ilçe seçim çevreleri için tespit edilen belediye meclisleri üye sayısının her ilçe için beşte biri alınmak suretiyle bulunacak toplam sayı kadar üyeden teşekkül eder.
Bu hesaplamada artık sayılar nazara alınmaz.
b) Yedek üyelikler de aynı usulle hesaplanır.
Tespit ve ilan:
Madde 7 – Her seçim çevresi için seçilecek asıl ve yedek üye sayısı o seçim çevresinin bağlı olduğu il seçim kurulu tarafından tespit olunarak ilgili ilçe seçim kurullarına bildirilir. İlçe seçim kurulları durumu alışılmış usullerle ilan eder.
Seçim dönemi-seçim başlangıç tarihi ve seçim günü:
Madde 8 – (Değişik birinci fıkra : 7/12/1988 - 3507/1 md.) Mahalli İdareler seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir, Aynı yılın Mart ayının son Pazar günü oy verme günüdür.
(Mülga: 13/3/2018 - 7102/24 md.)
(Ek : 20/3/1997 - 4231/1 md.) Yeni kurulan belediyelerin ilk belediye başkan ve belediye meclisi üyeleri seçimleri ile yeni kurulan illerde il genel meclisi üyeleri seçimi, yukarıdaki fıkralarda belirtilen ilk genel mahalli idareler seçimleri ile birlikte yapılır.