Türkiye'nin 12 yıllık kesintisiz zorunlu eğitim modelinde tarihi bir revizyon gündemde. Cumhurbaşkanlığı Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu tarafından hazırlanan ve lise kademesinin yeniden yapılandırılmasını öngören değerlendirme raporu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önüne geldi.
Kritik Rapor Erdoğan'a Sunuldu
Eğitim sistemine ilişkin önemli kararların alındığı Cumhurbaşkanlığı Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu, Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileriyle gerçekleştirdiği toplantıların ardından nihai raporunu tamamladı. Raporda, lise eğitiminin zorunluluk statüsünün değiştirilmesi de dâhil olmak üzere köklü düzenlemeler yer alıyor. Bu gelişme, uzun süredir kamuoyunda tartışılan "Zorunlu eğitim kısalacak mı?" sorusuna ilişkin somut bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bakan Tekin'den Revizyon İşareti
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in geçmiş açıklamaları, bu yönde bir eğilimin olduğunu zaten gösteriyordu. Bakan Tekin, 12 yıllık zorunlu eğitim süresinin azaltılması yönünde kamuoyunda bir talep oluştuğunu belirterek, "Bu konuda revizyon planlıyoruz" ifadelerini kullanmıştı. Raporda, lisenin son sınıflarının isteğe bağlı hale getirilmesi veya tamamen farklı bir modele geçilmesi gibi seçeneklerin masada olduğu öğrenildi.
Avrupa'da Eğitim Süreleri Türkiye'den Kısa
Tartışmaları destekleyen veriler Avrupa'dan geliyor. Eurydice verilerine göre, birçok Avrupa ülkesinde tam zamanlı zorunlu eğitim süresi 10-11 yıl ile sınırlı. Zorunlu eğitim genellikle 15-16 yaşlarında sona eriyor. Türkiye'deki 12 yıllık kesintisiz model, bu açıdan birçok ülkeye kıyasla daha uzun bir süreyi kapsıyor. Bu durum, reform çalışmalarının uluslararası normlarla uyumlu hale getirilmesi ihtiyacını da beraberinde getiriyor.
TEDMEM'den Çarpıcı Öneri: 11. Sınıfta Diploma
Türk Eğitim Derneği'nin düşünce kuruluşu TEDMEM de "Ortaöğretimi Yeniden Düşünmek" başlıklı raporuyla bu tartışmaya katkı sunmuştu. Raporda, Türkiye'nin artık eğitime erişim değil, eğitimin niteliği sorununu masaya yatırması gerektiği vurgulanmıştı. TEDMEM'in önerisi ise şu şekilde: Öğrencilere 11. sınıfın sonunda diploma verilsin, 12. sınıf ise isteğe bağlı olarak üniversiteye hazırlık veya mesleki uzmanlaşma yılı olsun. Bu model, erken yaşta çalışma hayatına atılmak isteyenlere fırsat tanırken, akademik kariyer hedefleyenler için de bir uzmanlaşma senesi sunuyor.
Uzmanlar Uyarıyor: Fırsat Eşitliği Riski
Öte yandan, zorunlu eğitimin kısaltılması önerisi beraberinde önemli riskleri de getiriyor. Eğitim uzmanları, özellikle sosyo-ekonomik olarak dezavantajlı bölgelerdeki öğrencilerin, okulu erken terk etme oranlarının artabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Sistem değişikliğinin, eşit eğitim fırsatını zedelemeyecek ve altyapı sorunlarını çözecek şekilde kurgulanması, en kritik öncelik olarak öne çıkıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın önündeki raporu nasıl değerlendireceği ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın hangi yönde bir yol haritası çizeceği, milyonlarca öğrenci ve ailesini doğrudan ilgilendiren bu tarihi kararın merakla beklenen sonraki adımını oluşturuyor.